Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Waarom zou je nog een vaste baan willen?

Ondernemen is cool, maar wie zzp’er is, wordt door mensen met een vaste baan soms vol medeleven aangekeken. Helemaal in crisistijd. Maar de vraag is of de zpp’er degenen met een vast contract onderhand niet hoofdschuddend moet bekijken.

Als zelfstandige gold je vroeger als het kneusje van de werkzame klas. Afgezien van overduidelijk succesvolle ondernemers werd doorgaans de conclusie getrokken dat ‘freelancer’ zoveel betekende als dat geen werkgever je wilde hebben en dat je nergens in vaste dienst aan de bak kwam. Ontboezemingen dat iemand een jaarcontract had, werden meestal met enige gêne medegedeeld en gevolgd door de snelle verzekering dat hierop ongetwijfeld snel een vaste aanstelling zou volgen.
Als je bij hoog en bij laag toch volhield ‘vrijwillig’ zzp’er te zijn, dan ging je door voor iemand met ‘bindingsangst’. Iemand die niet de ‘verantwoordelijkheden’ van een kantoorbaan aan zou kunnen en niet in een team kon werken. Kortom, het dedain was niet van de lucht.

Slim

Maar rozen verwelken, schepen vergaan en ook het imago van zzp’ers is de afgelopen jaren behoorlijk veranderd. Zelfstandig zijn, getuigt inmiddels van lef, ondernemers zijn cool; kijk maar naar de succesverhalen van jonge start-ups en slimme ondernemers die voor zichzelf begonnen en daar oneindig rijk mee werden.

Toen kwam de crisis, gevolgd door nog een recessie, waardoor veel mensen besloten – al dan niet noodgedwongen – eindelijk hun droom te verwezenlijken en een eigen onderneming te beginnen. En ineens waren daar weer de meewarige blikken vol medelijden over de ondergang die iemand zonder vast contract ongetwijfeld tegemoet zal gaan.

Onzekere toekomst

Beperkingen

Met ingang van dit jaar mogen werknemers hun vrije dagen niet meer 5 jaar opsparen. De wettelijke 20 dagen (bij een fulltime baan) moeten opgemaakt worden een half jaar na het opgebouwde recht. Iemand die dit jaar 30 vakantiedagen heeft, moet zijn wettelijke dagen dus het eerst proberen op te maken. Daarna heeft de werknemer nog het eerste half jaar van 2013 om ze op te nemen.

Door de wetswijziging kunnen de zogenaamde ‘stuwmeren’ niet meer ontstaan. Werkgevers konden daardoor bij ontslag of vertrek van medewerkers nog wel eens voor de onaangename verrassing komen te staan van een berg vakantiedagen, die nog uitbetaald moesten worden.

Edith Franssen, senior advocaat arbeidsrecht bij Loyens & Loeff, verwacht geen grote problemen met de nieuwe regels: “Er zijn nog wel uitzonderingen: “Als je ziek bent geweest en je hebt ze daardoor niet kunnen opnemen. En als blijkt dat je niet op vakantie kunt omdat de werkgever jouw aanwezigheid vereist in verband met een goede bedrijfsvoering. heb je in dat laatste geval al een vakantie geboekt dan moet de werkgever de al gemaakte kosten in principe vergoeden.”
Wie zelfs een vast contract durft af te slaan in deze tijd, moet bijkans niet goed bij z’n hoofd zijn. “Maar ben je dan niet bang voor de onzekere toekomst die je dan hebt”, wordt steevast vol ongeloof gevraagd. Het antwoord is nee. Misschien dat het nog niet helemaal is doorgedrongen tot de mensen met een vaste baan, maar de toekomst van een zzp’er is ondertussen niet zo heel veel meer ongewis dan die van mensen in loondienst.

De zekerheden en voordelen van een vast dienstverband – ontslagbescherming, goede secundaire arbeidsvoorwaarden, pensioen – blijken in crisistijd ook maar een beperkte garantie te hebben. Het is geen verrassing dat leaseauto’s, opleidingsmogelijkheden, telefoon en laptop van het werk, zaken zijn waarop bedrijven bezuinigen. Bovendien tellen bij veel bedrijven vaste freelancers vrijwel net zozeer mee als vaste werknemers. Ook de zzp’ers worden uitgenodigd op het personeelsuitje en krijgen een kerstpakket.

Pensioen

Om nog maar te zwijgen over pensioen. Pensioen? Pensioengat zal je bedoelen. Tegen de tijd dat het zo ver is, is nog maar de vraag wat je krijgt. Terwijl je in vaste dienst wel dik voor die onsolidaire babyboomers moet betalen.

Al met al, een vast contract blijft toch een noodhulpverbandje; in the end, sta je na een ontslagronde eveneens op straat. Voordeel is wel dat je misschien een zakje geld meekrijgt, maar als zzp’er heb je weer het voordeel dat je je risico makkelijker kan spreiden over meerdere werkgevers.

Vrijheid

Tegenover al die nadelen staat natuurlijk bovenal de grote vrijheid die je als zelfstandige hebt. De vrijheid om je eigen tijd in te delen, je werkgevers (en collega’s) te kiezen en vrij te nemen wanneer je wil. Voor vaste werknemers geeft dat laatste met name altijd gedoe. Sommige werkgevers willen al aan het begin van het jaar je planning weten, en soms kan zodra het schema vaststaat een dagje tussendoor er niet meer vanaf.

Met ingang van dit jaar zal het nog meer schipperen worden. Sinds 1 januari mogen werknemers hun twintig wettelijke vakantiedagen (bij een fulltime dienstverband) nog maar een half jaar meenemen. Het wordt hierdoor een stuk moeilijker om voor bijvoorbeeld een sabbatical te sparen. Wie een lange periode vrij wil nemen, zal meer moeite hebben om dat met de werkgever te regelen. Dat zal in de praktijk neerkomen op onbetaald verlof, goh inderdaad een groot verschil met de zelfstandige die een lange tijd vrij neemt.

Wekelijks de nieuwsbrief van Startups & Scaleups ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Met andere woorden, wie is er nu gek? Misschien is zzp’er zijn, zó gek nog niet.


Lees ook: