Geen producten in de winkelwagen.
“Het is zover gekomen dat we voor de rechter hebben gestaan.” De scheiding is nu zeven jaar geleden, maar nog steeds wisselen Douwe en zijn ex-vrouw geen woord met elkaar. Om privacyredenen wil hij niet herkenbaar voorkomen in dit blad. “Het ligt nog steeds gevoelig.”
Douwe leerde zijn ex-vrouw 25 jaar geleden kennen in het bedrijf waar hij werkte. Ze trouwden en twee jaar later ging zijn werkgever failliet. Het was zijn droom om de zaak over te nemen. Zijn schoonvader besloot hem financieel te steunen en die overname mogelijk te maken: “Zijn voorwaarde was wel dat zijn dochter een meerderheid kreeg in de aandelen voor het geval het mocht misgaan tussen mij en haar.”
Haar meerderheid hing als een dreigende wolk boven ons huwelijk
En dus werd 50,15 procent van de zaak haar eigendom en 49,95 procent van hem. “Van mijn schoonvader vond ik het zakelijk gezien wel een begrijpelijke zet. Daarbij: de belangrijkste huwelijkse voorwaarde die je kunt hebben, is dat je afspreekt wat je met de zaak doet als het misgaat.”
In de veertien jaar dat ze samen het bedrijf hadden, nam Douwe de dagelijkse leiding op zich. Zijn vrouw bekommerde zich vooral om de kinderen. “Maar natuurlijk bespraken we hoe de zaken liepen en andere ontwikkelingen.” In de tijd dat het met hun relatie steeds slechter ging, begon zij zich meer met het bedrijf te bemoeien, vertelt Douwe. “Ze wist dat zij een meerderheid had in het bedrijf, dat hing gedurende die hele periode als een dreigende wolk boven ons huwelijk.”
Mediation
Vanaf het moment dat ze veel ruzie hadden, duurde het nog zes jaar voor ze echt over gingen tot een scheiding. Van alles hebben ze geprobeerd, zegt Douwe. “Therapie, mediation en noem het maar op. Ik ben ook nog een tijdje ergens anders gaan wonen.” Ze deden alles om hun huwelijk – voor de kinderen én de zaak te redden. Het werkte niet.
In 2007 werd de scheiding geregeld: Douwe moest het bedrijf uit en dus uitgekocht worden. Er volgde een batterij aan juristen, adviseurs en accountants. De waarde van het bedrijf moest bepaald worden. Volgens Douwe was het bedrag dat zijn ex voorstelde veel te laag, andersom vond zij zijn eis te hoog. Uiteindelijk kwamen ze ergens in het midden uit.
Die hele periode is een zwarte bladzijde in zijn leven, zegt Douwe. “Ik heb het bedrijf opgebouwd. Ik was er vijftien uur per dag. Van het stuk grond dat we hadden kende ik bij wijze van spreken iedere zandkorrel.” Na de scheiding kreeg hij een burn-out. Dagenlang zat hij op de bank met de gordijnen dicht. Zijn kinderen hielden hem op de been. “Anders was ik denk ik met een rugzak naar Australië vertrokken en niet meer teruggekomen.”
Het bedrijf bestaat nog steeds. Inmiddels heeft zijn ex al zeker zes managers versleten. Het doet pijn om dat te zien, zegt Douwe. Sinds vorig jaar is hij weer een eigen zaak begonnen. En ondanks alles heeft hij er toch zin in. “Weet je, het klinkt gek, maar ik ben nu gelukkiger.”
‘Niemand komt hier goed uit, zei de notaris’
“Vrienden van ons stonden wel even te kijken toen we vertelden dat we het bedrijf samen gingen leiden. Maar wij vonden dat we echt een dreamteam waren: we hadden al jaren een stabiele relatie,” vertelt Laura via Skype. Ze woont al vier jaar – sinds ze uit het bedrijf stapte – in Zuid-Afrika en werkt daar als fotograaf en als visual branding specialist.
Ze was in vaste dienst toen ze in 2002 Maarten leerde kennen. Hij was bezig om een eigen internetbedrijf op te zetten. En hij stimuleerde haar om als freelancer projecten aan te nemen. Op een gegeven moment had ze het zo druk dat ze haar baan opzegde. Het ging fantastisch met zijn bedrijf, vertelt ze. “Hij was daarom op zoek naar een partner, en voor ik het wist was ik dat.”
Maarten vond het vanzelfsprekend dat Laura 50 procent van de aandelen zou krijgen. “Ik was al die tijd al zo betrokken bij het bedrijf. En onder het mom van ‘We can fly high together’, hebben we dat zo geregeld.”
Het ging heel goed met het bedrijf, maar dat had ook een keerzijde. “Voor we het wisten waren we alleen nog maar aan het werk. De successen beleef je extra intens. Maar als het niet goed gaat en er zijn frustraties over werk, dan is er niemand die even kan relativeren.”
Voor we het wisten waren we alleen nog maar aan het werk
Ze probeerden van alles: Laura ging minder werken, ze gingen een tijdje apart wonen en dachten erover om samen een huis te kopen. Uiteindelijk beseften ze dat hun relatie niet meer te redden was. We wisten allebei dat we stappen moesten zetten, vertelt Laura.
“We waren niet getrouwd, we hadden zelfs geen samenlevingscontract. En dat die 50 procent van mij was, hadden we niet eens officieel vastgelegd.” In feite was Maarten haar niks verplicht. Maar hij stond erop dat Laura de helft van de waarde van de aandelen zou krijgen.
Ingekocht
Ze kan zich nog herinneren dat ze bij de notaris zaten en dat hij vroeg: ‘Voor hoeveel heeft uw ex zich dan ingekocht?’ Niet, antwoordde Maarten. ‘Dan mag mevrouw wel in haar handjes knijpen’, zei de notaris. ‘Niemand komt hier goed uit’, zei haar ex tegen de notaris. ‘Het is voor ons allebei een groot verlies en vooral voor Laura. Ik heb haar bij het bedrijf gehaald, ze heeft jarenlang alles gegeven. Nu is de relatie uit en zit ze zonder werk. Enige vergoeding is wel op zijn plaats’.
Nog steeds is ze blij met de loyaliteit van haar ex. Daarbij was het bedrijf ook echt ‘haar kindje’. “Soms hoor je over vrouwen die zijdelings betrokken zijn en die de administratie doen van het bedrijf van hun man. Maar ik zat er echt helemaal in. Ik had een eigen klantenkring opgebouwd.”
Als Laura in Nederland is spreekt nog wel eens af met Maarten. “Dan is het gewoon heel gezellig.” Eén keer is ze teruggeweest naar het kantoor. “Dat was wel even confronterend. Het is twee keer zo groot geworden en er werken veel meer mensen. Dan schiet wel even door je hoofd: dit had ook van mij kunnen zijn.”
Gelukkig hebben we aparte kantoortjes’
Frans Luijk (42) was achttien jaar getrouwd met Tamara van der Meij (40). Ze werkten jaren samen bij een uitzendbureau tot hun oude werkgever in 2011 stopte met zijn activiteiten in Nederland. Samen begonnen ze Senso. Een detacherings- en uitzendbureau in de techniek en productiebranche, vernoemd naar hun zoon Senna en hun dochter Sofie.
Senso kende een vliegende start. Het koppel had het geluk dat ze een aantal goede klanten van hun vorige werkgever kon meenemen en dus werd er meteen omzet gedraaid. Frans hield zich bezig met de dagelijkse leiding, terwijl Tamara zich richtte op de administratie. De twee hadden twintig mensen in dienst en daarnaast ook nog een flink aantal uitzendkrachten.
En toen ging het mis tussen hun. Sinds een paar maanden zijn de twee uit elkaar. “De scheiding is ingediend. Het kan nu niet lang meer duren, of het is helemaal rond,” zegt Tamara. Desondanks werken ze allebei nog voor het bedrijf. Frans: “Natuurlijk hebben we erover gedacht om iets anders te gaan doen. Maar de tijden zijn niet zo gunstig.” Daarbij, grapt hij: “We hebben twee kinderen, dus we komen eigenlijk toch nooit meer van elkaar af.”
Apart kantoor
Het is de afgelopen tijd wel eens moeilijk geweest, vertelt Tamara. “We waren allebei boos, teleurgesteld en verdrietig. En de volgende dag moet je gewoon weer samen aan het werk op kantoor. Dat is niet makkelijk. Maar gelukkig hebben we wel aparte kantoortjes waar we ons kunnen terugtrekken als het heel erg is,” zegt ze lachend. De twee waren uit elkaar gegroeid, gaat Tamara verder. “We gingen door vanwege de kinderen, maar op een gegeven moment is de rek eruit.”
De volgende dag moet je gewoon weer samen aan het werk op kantoor
Frans is apart gaan wonen. Tamara zette er vaart achter: ze vond dat het geregeld moest worden. Met een mediator en een financieel specialist bespraken ze hoe het zou gaan. Nadat ze besloten hadden om samen het bedrijf voort te zetten, was dat allemaal niet zo vreselijk ingewikkeld, vertelt Tamara.
Hoe moeilijk het soms ook is om samen te werken, als je blijft communiceren kan je er altijd uitkomen, zegt Frans. Hij heeft inmiddels een nieuwe vriendin. Tamara kan daar wel mee leven: “Dat vond ik ook wel een teken dat het echt over was tussen ons,” zegt ze. De nieuwe vriendin van Frans heeft het er wel even moeilijk mee gehad, vertelt hij: “Maar ik laat me niet van mijn pad brengen. Ik wil hoe dan ook de zaak voortzetten. Dat ben ik verplicht aan Tamara en de kinderen.”
Waar moet je aan denken bij een scheiding als je samen een bedrijf hebt?
– Ga je samen door met het bedrijf of stop je?
– Verkopen of uitkopen? Komt er een vennoot voor in de plaats?
– Valt de onderneming onder het vermogen of winstreserve?
– Wat is de waarde van het bedrijf; is de onderneming gestart met een gouden handdruk?
– Wie krijgt wat van de niet-waardevolle inboedel?
– Wat wordt de alimentatie?
– Hoe wordt het opgebouwde pensioen verdeeld?
Zo voorkom je een vechtscheiding:
Tips van Wim de Zwart (de Scheidingsplanner) en juriste Jessica Broijl
Leg bij de notaris vast wat je wilt met de onderneming bij een scheiding, ook als je niet getrouwd bent. Maak goede afspraken en kijk hier ook eens in de zoveel tijd naar.
Stel huwelijkse voorwaarden op. Leg hierin duidelijk vast wat er met de onderneming gebeurt als jullie gaan scheiden. Als je geen huwelijkse voorwaarden aangaat, valt de onderneming automatisch onder gemeenschap van goederen. Laat in de preambule vastleggen wat je gedachten erachter zijn bij het opmaken van de voorwaarden. Zo weet je later precies waarom je ze hebt gemaakt.
Pas de huwelijkse voorwaarden aan als zich veranderingen voordoen. Er zijn verschillende bedrijfsvormen als je samen met je partner een onderneming hebt: een BV, eenmanszaak, VOF of man/vrouw-firma. Als het goed gaat met de onderneming wordt soms besloten om er een BV van te maken. Of een persoon gaat uit de onderneming, in vaste dienst. Belangrijk is om eens in de vijf jaar de huwelijkse voorwaarden nog eens onder de loep te laten nemen door een advocaat. Zijn ze nog up to date?
Blijf – als dat mogelijk is – communiceren. Een scheiding komt bij ondernemersstellen vaak extra hard aan. Naast het verlies van de relatie, staat soms ook de toekomst van het bedrijf op het spel. Om dat te voorkomen is het aan te raden om te overleggen over een redelijke oplossing voor beide partijen.
Schakel professionele hulp in als je besluit te scheiden. Dat is misschien wel de belangrijkste tip, vinden de twee experts. Ze zien het te vaak gebeuren dat ondernemers nog extra diep in de problemen raken doordat ze hun scheiding op een goedkope manier proberen te regelen. Waar kun je bij hulp aan denken: schakel een mediator in, maar ook een fiscalist en een accountant – om de waarde van het bedrijf te bepalen – zijn geen overbodige luxe.
Leg het opnieuw goed vast bij doorgaan. Besluit je met je ex-partner toch samen verder te gaan? Maak dan nieuwe afspraken over de zakelijke verdeling van de onderneming, taken en wat er gebeurt als een van beiden er wel uitstapt.
