Geen producten in de winkelwagen.
We hebben het pas nog gezien in de taxi- en hotelbranche: de gevestigde orde verzet zich met hand en tand tegen digitale uitdagers. Er is grote ophef, het regent rechtszaken maar uiteindelijk is al het verzet futiel. De uitdagers breken de markt open en dwingen gevestigde partijen zich aan te passen.
Waarom winnen de uitdagers? Omdat zij aan de kant staan van de klanten, niet van de branchebeschermers. Uber en AirBnB verbeteren de keus van de klant en zorgen door grotere transparantie en concurrentie voor lagere tarieven. Daar kun je op tegen zijn maar voor je reputatie is het niet best. Een stortvloed negatieve publiciteit is het gevolg, waar de uitdagers alleen maar van smullen.
Samengeknepen billen
Deze slag ontstaat nu ook in de legal business. Ook dat is een branche waar vernieuwing op til is, maar de brancheorganisatie reageert met samengeknepen billen. De Orde van Advocaten, de beroepsorganisatie van de advocatuur in Nederland, heeft onlangs de achterban gewaarschuwd geen gebruik te maken van innovatieve startups, die prijs en kwaliteit inzichtelijk willen maken. Doen ze dat wel, dan dreigen er “tuchtrechtelijke” maatregelen.
Het gevolg laat zich raden: advocaten zijn huiverig om mee te doen, terwijl een groot aantal wél open staat voor grotere transparantie. Broodnodige initiatieven om de juridische dienstverlening klantvriendelijker te maken, staan onder druk. Zo houdt de 19e-eeuwse Orde de markt ondoorzichtig. De boodschap die ze hiermee afgeven: als je een advocaat zoekt, pak je maar de Gouden Gids, niet je iPad.
Transparantie
Dat is niet alleen schadelijk voor ondernemers die een juridisch probleem hebben, en vaak terecht komen bij de verkeerde adviseur. Het is eveneens slecht voor advocaten zelf. Die staan bekend als ontoegankelijk, niet-klantgericht en duur – uitzonderingen daargelaten.
Wie een goede, betaalbare advocaat zoekt, heeft bovendien moeite die te vinden. Vergelijken is lastig zo niet onmogelijk. Het is kortom een markt die schreeuwt om meer transparantie.
Dat heeft de laatste jaren geleid tot grote investeringen in legal technologie. Van het maken van contracten tot en met marktplaatsen – overal schieten nieuwe initiatieven wortel. Dat maakt het recht sneller, beter en toegankelijker. Zoals gezegd: veel advocaten omarmen die innovatie en zijn er zelfs gebaat bij. De technologische ontwikkeling maakt het voor moderne advocaten juist mogelijk zich te onderscheiden.
Beschermen
De Orde houdt krampachtig vast aan een provisieverbod dat stamt uit het pre-internettijdperk. Dat was ooit bedoeld om ronselpraktijken tegen te gaan, en ging dus in de eerste plaats om het beschermen van de vrije advocaatkeus.
Laat dat nou precies hetgeen zijn waarvoor de innovatieve marktplaatsen zijn opgericht: om ondernemers een veel betere keus te bieden door de markt transparant te maken en de onderlinge concurrentie te vergroten. Advocaten pitchen op opdrachten die goed aansluiten en de ondernemer kiest de beste advocaat voor de klus. Zo komen betere matches tot stand en kunnen de kosten omlaag.
Kortom, de Orde van Advocaten is net als boze taxichauffeurs bezig met een gevecht dat in het voordeel van de klant zal worden beslecht. Helaas weten ze dat zelf nog niet.
Jan-Hein Strop is co-founder van LegalDutch, platform dat ondernemers en advocaten bij elkaar brengt.
