Geen producten in je winkelwagen.
Waarom is ‘falen’ toch zo’n beladen, verwijtend begrip in Nederland? Het woord falen wordt vaak als een oordeel gebruikt. En dat is in onze samenleving zelden positief. Vraag een gemiddelde voorbijganger om iets of iemand te BE-oordelen en er volgt niet zelden een kritische VER-oordeling. Het liefst lijken we te kijken naar wat er niet goed is. Ook op Twitter was #fail een tijdje een gevleugeld begrip, ook onder mensen die zelf een aardig trackrecord hebben qua #failures. Opmerkelijk, want écht succesvolle mensen zijn juist betrekkelijk mild ten aanzien van fouten. En dat is geen toeval, want falen betekent vooral leren.
Op een tegeltje aan mijn oma’s muur, las ik ooit ‘Wie geen fouten maakt, maakt bijna niets.’ Een waarheid als een koe. Onze grote voorbeelden in sport, management, wetenschap of ondernemerschap veroordelen hun falende medemensen veel minder snel, omdat ze zelf veelal genadeloos op hun bek moesten gaan voordat ze succesvol konden worden.
Als Edison zijn honderden doorgebrande gloeilampprototypes als mislukkingen had gezien, was hij nooit zo beroemd geweest: “I have not failed. I’ve just found 10.000 ways that won’t work.” En Winston Churchill, altijd goed voor een pakkende oneliner, zei ooit: “Success is going from failure to failure without losing enthusiasm.” Een wijsheid waarmee je dus letterlijk de oorlog kunt winnen! Zelfs Apple-icoon Steve Jobs verwierf zijn goeroestatus pas nadat hij eerst was ontslagen bij zijn eigen geliefde Apple. Zou de iPhone er zonder Steve’s ontslag en daarop volgende Pixar-ervaringen überhaupt zijn geweest?
Onderkennen
Zelf ben ik best vaak op mijn bek gegaan. Soms hard. Soms kostte het heel veel geld. Soms was het alleen maar gênant, zoals die keer dat ik na een lezing mijn microfoon aan liet staan op het toilet… Hilarisch natuurlijk! Maar ook leerzaam. Mijn heftigste leermoment was dat mijn gezondheid me ooit in de steek liet. De oorzaak was een levensstijl en manier van ondernemen die niet bij me pasten. Eigen schuld, dus extreem leerzaam.
Ik ben altijd zeer open over mijn mislukkingen. Toch zien anderen het liefst vooral de successen, terwijl die er grotendeels niet eens zouden zijn geweest zonder mijn fouten. Ik was namelijk pas echt in staat succes naar waarde te schatten door mijn mislukkingen er tegenover te zetten, zodat ik de situaties één op één met elkaar kon vergelijken. Maar dat was niet voldoende, want van die vergelijking kon ik pas daadwerkelijk léren, toen ik mijn eigen aandeel in de mislukkingen serieus onder ogen durfde te zien. Inderdaad: durfde.
Leerzaam
Want je moet jezelf – of eigenlijk je ego – vooral niet te serieus nemen om dit proces goed te kunnen doorgronden. Immers: wat er ook mis gaat, er is bijna altijd een moment, gebeurtenis of actie aan te wijzen waarbij je zelf medebepalend was in het ontstaan van de fout. Mijn intuïtie waarschuwt me bijvoorbeeld altijd. Alleen rationaliseer ik dat gevoel soms weg. En dan maak ik gegarandeerd een beroerde beslissing. Achteraf altijd een eenvoudig te herkennen situatie: je wordt na zo’n mislukking primair heel boos op iets of iemand anders, terwijl je eigenlijk boos bent op jezelf. Ergens wist je namelijk wel dat het mis zou gaan…
Bert Twaalfhoven, een van Nederlands meest succesvolle serieondernemers, zegt altijd trots: “Ik heb 53 bedrijven opgericht, waarvan er 17 volkomen mislukt zijn.” Bert reist nu, op zijn 82e, de hele wereld af om jonge mensen te onderwijzen dàt en hóe ze moeten ondernemen. Bert Twaalfhoven, voor mij een voorbeeld en inspiratiebron, is bijzonder mild over failures. Want volgens Bert ligt de oorsprong van elk succes in het falen. Dat is pas wijsheid.
Arko’s column is geheel in de geest van de recente Failure Edition van de Sprout Challengerday. Vind hier meer columns van de ondernemer.
