Geen producten in de winkelwagen.
Dit is een voorpublicatie uit het boek ‘Dit is het mooiste ooit’
Laat me raden: je vindt dat mannen en vrouwen hetzelfde moeten verdienen, dat huidskleur en carrière niets met elkaar te maken hebben, dat leeftijd niets zegt over toegevoegde waarde en dat seksuele geaardheid op het werk geen rol speelt. Toch? Zo ja, dan nodig ik je uit om de Implicit Association Test (iat) te doen. Dit lijkt misschien de zoveelste online test, maar laat je niet misleiden.
De iat werd in 1998 ontwikkeld door een groep wetenschappers die zocht naar een betrouwbare manier om vooroordelen te meten. Vooroordelen ontstaan als een soort optelsom van indrukken en herinneringen. Als je vaker criminelen met een donkere 158 dan een lichte huidskleur in de krant ziet staan, vaker manne- lijke directeuren ziet dan vrouwelijke of vaker dikke acteurs ziet die domme mensen spelen, dan is een vooroordeel snel geboren.
Deze onbewuste associaties nestelen zich in ons brein en bij elke beslissing die we nemen, elke keer dat we iemand wel of niet het voordeel van de twijfel geven, beïnvloeden ze ons zonder dat we het doorhebben.
Voorkeur
De uitslag van de iat is meestal niet fraai: ‘Je hebt een sterke voorkeur voor blanke gezichten’ of ‘Je associeert wetenschap meer met mannen dan met vrouwen.’ Maar je bent in goed gezelschap: 90 procent van de mensen die deze test doet blijkt bevooroordeeld, alle goede bedoelingen ten spijt.
Of het nu gaat om seksisme, racisme of welk vorm van discriminatie dan ook: de vijand staat niet meer voor ons, maar bevindt zich diep in ons hoofd. De meeste vormen van discriminatie gaan tegenwoordig verkleed als grappen, toevalligheden of ‘objectieve’ beslissingen.
Zie ook:
Boris Veldhuijzen van Zanten: schoonheid is onmisbaar
Het is bijna onmogelijk om ze aan te pakken als we allemaal denken dat we vrij van ze zijn. Of zoals Baudelaire zei: ‘De beste truc van de duivel is ons ervan te overtuigen dat hij niet bestaat.’ In de statistieken blijven onze vooroordelen echter keihard zichtbaar.
Luikje
Op de kop af tien jaar geleden deed ik de iat voor het eerst. Het was alsof er een luikje openging en ik een heel nieuw deel van mijn hersenen ontdekte. Sindsdien sta ik wat wantrouwiger ten opzichte van mijn intuïtie, twijfel ik vaker aan de objectiviteit van mijn keuzes.
Ook probeer ik waar mogelijk de optelsom van indrukken en herinneringen te beïnvloeden, bijvoorbeeld door extra op te letten tijdens sollicitaties of door thuis de namen van Jip en Janneke om te draaien tijdens het voorlezen (omdat Jip anders altijd Janneke moet helpen).
De iat is niet perfect, verre van. Hij is de afgelopen jaren regelmatig bekritiseerd, verbeterd en aangepast. Maar hij bracht mij een gezonde portie twijfel en daarmee een glimp achter de schermen van de menselijke komedie. En dat is het mooiste dat ik ooit heb gezien.
Onder meer te bestellen bij Managementboek.nl
