Geen producten in de winkelwagen.
Pure intimidatie, uitlokking en oplichting. Zo omschrijft Ton Tollenaar van Savage Computer Supplies, de mysteryshopper die Microsoft op hem af stuurde. “Het was een klant die zich voordeed als iemand met een bijstandsuitkering. Hij had een computer nodig en vroeg naar een model dat in de etalage stond. Die wilde ik wel voor een vriendenprijsje verkopen, maar de software moest er eerst af. Uiteindelijk heb ik me door zijn zielige verhaal laten ompraten en een computer inclusief software verkocht.” Een paar weken later werd Tollenaar gebeld: er stonden drie heren voor zijn winkel. Een gerechtsdeurwaarder, een vertegenwoordiger van Microsoft en een advocaat. “Ze beschuldigden me van de verkoop van illegale software. Ik moest een boete van 60.000 euro betalen.”
Financiële regeling
Microsoft controleert jaarlijks zo’n duizend kleinere computerwinkels op illegale software. “Hiervoor gebruiken we verschillende mysteryshoppers”, zegt Goswijn Thijssen van Microsoft. De boete wordt berekend op basis van het aantal keer dat Windows en Office illegaal is verkocht, vermenigvuldigd met de inkoopprijs. Thijssen: “Afhankelijk van de omvang van de illegale handel kan dit oplopen tot enkele tonnen.” Omdat niet alle kleine winkeliers dit kunnen betalen, zegt Microsoft een financiële regeling te treffen. “Bij Tollenaar zijn we gezakt naar 6.000 euro.”
Invallen
De controle op softwareverkopers organiseert Microsoft zelf, invallen bij gebruikers laten ze over aan de Business Software Alliantie (BSA), het samenwerkingsverband van verschillende softwareproducenten. Zij doen enkele invallen per maand, vooral in het midden- en kleinbedrijf. In 2006 was de boete gemiddeld 36.000 euro. Volgens BSA-voorzitter Jacco Brand gebruikt het mkb meer illegale software dan grote bedrijven. “Een ondernemer moet alles zelf regelen, ict en licentiebeheer schieten er nog weleens bij in.”
Geheimhoudingsverklaringen
Ict-advocaat Chris Ingelse vindt de invallen van BSA in veel gevallen onterecht en te ver gaan. De deurwaarder, hulpofficier van justitie en software-experts die bij mogen alle software en dragers in bewaring nemen. Ingelse meent dat rechters dit beslagverlof te makkelijk geven. “De rechter toetst niet of een onderneming illegale software gebruikt, maar gaat af op wat de softwarepolitie daarover stelt.
Ook kijkt de rechter niet of het bedrijf eerst op dat illegale gebruik is gewezen. “Ondernemers weten vaak niet dat ze illegale software gebruiken”, aldus Ingelse. Volgens de advocaat kunnen bedrijven de hoogte van de boete aanvechten, bijvoorbeeld omdat er geen kwade opzet in het spel is. “Maar je holt dan eigenlijk achter de feiten aan.”
Do’s
- Vink niet zomaar akkoord aan bij de licentievoorwaarden van een softwarepakket. Daarmee is een contract ondertekend, zijn de regels overtreden en ben je strafbaar.
- Controleer voor installatie of je daadwerkelijk een licentie voor deze software hebt. De meeste software mag maar op één computer worden geïnstalleerd.
- Vertel je medewerkers dat ze geen eigen software mogen installeren op de pc’s. De ondernemer is namelijk aansprakelijk.
- Op de website van de BSA kunnen ondernemers een risico-alarmtest doen om te zien of er illegale software op een computer staat.
- Bij een inval moeten alle aanschafbewijzen van licenties worden overlegd. Zorg dus dat de administratie in orde is.
Dont’s
- Koop geen illegale software via internet; zestig procent hiervan is besmet met virussen.
- Let op laptops van stagiaires: als daar illegale software op staat, is de ondernemer daarvoor verantwoordelijk.
- Blijf niet alleen tijdens een inval, maar roep de hulp van een collega in. Probeer geluidsopnames te maken en juridische advies in te winnen.
- Bij een inval wordt voor het bepalen van de totale kosten bij de aanschafprijs een schadevergoeding opgeteld. Onderteken die berekening niet direct, maar blijf rustig en onderhandel over wat er is gevonden.
Meer over illegale software in Sprout 4, die 11 mei uitkomt.
