‘In de retailmarkt zijn teveel moleculen’

Jaspers en investeringsmaatschappij TIIN Capital zijn van plan de Europese retailmarkt te veroveren met Sweebr, een cloudapp van waaruit winkeliers hun voorraad- en kassasysteem kunnen beheren. Momenteel positioneert het zich vooral als product dat kassa’s kan aanvullen: anders dan klassieke kassa’s kan het voortdurend realtime cijfers over de winkelverkoop bieden. En als het genoeg klanten aantrekt, kan het ook betrouwbare (en geanonimiseerde) concurrentiecijfers voorleggen. Echter, in de toekomst wil de startup klassieke kassa’s ook volledig overbodig maken.

Overbodige moleculen

“De huidige wereldhandel in kassasystemen is feitelijk het overbodig verplaatsen van moleculen”, aldus Jaspers. De Haarlemmer behoort tot een van de vele mensen die fan zijn van Nicholas Negropontes’ boek Being Digital (1995), waarin al werd voorspeld dat onze moleculaire wereld (lees: alle voorwerpen) voor een groot deel vervangen zullen worden door bits. Alles gaat naar de cloud. Tot nog toe geldt dat echter niet voor kassasystemen. Sterker nog, kassasystemen hebben zich ontwikkeld tot touchscreenapparaten die duizenden euro’s kosten. “Sweebr kost maar 83 eurocent per dag, doet in de basis hetzelfde, en kan de retailer nog veel meer bieden dan alleen maar de kassa-functie, simpelweg omdat we veilig in de browser leven.”

Jaspers zegt dat hij zich zes jaar geleden al verwonderde over de bedragen die winkeliers aan kassasystemen kwijt zijn. Die kunnen oplopen tot in de tienduizenden euro’s per kassa-werkplek. “En het gaat om allemaal moleculen. De kassa zelf, een printer die kassabonnen afdrukt, een aanraakscherm, barcodescanner, PIN-terminal, en als we niet uitkijken ook een NFC-scanner.” De ondernemer realiseerde zich dat internet evengoed de functies van die apparatuur kan invullen.

Niettemin lagen er toch nog enkele drempels in de weg. “Met de introductie van HTML5 zijn die grotendeels weggenomen. Retailers kunnen nu vanuit een webapplicatie gewoon doorwerken als de internetverbinding wegvalt. Browsers als Safari, Firefox en Chrome zijn in feite nu de nieuwe operating systemen. En de veiligheid is volledig gegarandeerd, want open source en open standaard.”

Conservatieve industrie

De kleine en middelgrote winkeliers hoeven intussen geen helpende hand te verwachten van kassaleveranciers, stelt Jaspers. “De industrie bestaat bij de gratie van het feit dat winkeliers kassa-moleculen kopen. Ze zullen nooit hun eigen stoelpoten wegzagen.” Microsoft en Intel, die de hard- en basissoftwareomgeving van kassa’s tot nog toe invulden, hebben volgens hem niet voor niets lange tijd sceptisch tegenover HTML5 gestaan. “Ze hielden elkaar op de been.”

Aan de andere kant typeert Jaspers het passieve gedrag van de kassa-industrie niet alleen als onwil, maar ook als onmácht. “Ze kunnen niet zomaar van hun routines afstappen. Neem nu die BTW-verhoging. Mijn concurrenten leveren winkeliers bestanden en schijfjes met hulpinfo over hoe je die verhoging moet aanpassen in de kassasystemen. Sweebr mailt gewoon de vraag ‘wilt u uw verkoopprijs verhogen, of de marge verkleinen?’ Want dat is slechts de vraag die er speelt.” Iedere klant van Sweebr, op één na, had gekozen voor het gelijk houden van de verkoopprijs. Jaspers: “Dat komt omdat die retailprijzen al mooi afgerond zijn op 95 of 99 eurocent. Vervolgens maken wij binnen hun online account simpel inzichtelijk wat dit voor consequenties heeft voor hun marges. De kassa’s van mijn klanten waren allemaal 1 seconde na middernacht bijgewerkt.”

Uitbouwen

Sweebr wil volgend jaar uitpakken met veel meer services die een klassieke kassa niet levert. Sommige zullen gratis zijn, zoals de mogelijkheid om (kortings)kaarten te maken. Sweebr pakt dan wel een marge over de omzet die die acties opleveren. “Loyalty programma’s zijn in de cloud wél betaalbaar voor het mkb, omdat winkeliers die dan niet voor een hoge prijs aan hun pin-terminal hoeven te koppelen.” Aan andere services, die Sweebr dankzij partnerships kan aanbieden, zal een prijskaartje hangen. Denk aan de koppeling aan de boekhouding voor 15 euro per maand (je kunt je financiële administratie realtime updaten), anonieme benchmarking voor vijf euro per maand, digitale muziek, narrowcasting en automatisch reorderen. “We stellen aan partners onze API beschikbaar, in ruil voor een kleine marge over de opbrengsten van zo’n app.”

Waar Jaspers Sweebr nu nog positioneert als een app die ter ondersteuning van kassa’s dient, hoopt hij dat de app uiteindelijk ook er voor zorgt dat betalingsapparaten uit de winkel verdwijnen. “We zijn met een aantal financiële instellingen in gesprek om consumenten volledig virtueel te laten betalen. De retailer heeft alleen een second screen nodig.” Volgens de ondernemer gaan NFC-betalingen (transacties via near field communication) ook niet snel PIN-terminals vervangen. “Een retailer moet óf een nieuwe PIN-terminal met NFC-technologie kopen, of hij heeft een tweede reader nodig op zijn toonbank. Zo’n koppeling kost al snel vijfduizend euro. Dat zal het overgrote deel van de retailers te duur en onnodig vinden. Wederom, overbodige moleculen.”

Durf je businessmodel onderuit te halen

Jaspers, die eerder succesvol een bedrijf runde dat tweedehands computers opwaardeert en doorverkoopt, streeft altijd naar het onderuithalen van zijn eigen businessmodel. Als het beter en sneller kan, dan zal hij zijn product niet sparen, zegt hij. “Met een vorige compagnon lag ik daar wel eens over in de clinch.” Het verklaart deels ook waarom hij een overnameaanbod van een traditionele kassa-leverancier heeft afgeslagen. “De meeste concurrenten op de kassamarkt zijn niet toekomst-klaar, en daar wil ik Sweebr niet mee in verband brengen. Verkeerd voor de innovatiekracht.”

Tegelijkertijd ziet hij dat zijn klant, de winkelier, steeds meer uit het straatbeeld verdwijnt. “Online shopping groeit door en we krijgen onder meer te maken met 3D-printers, waardoor mensen thuis producten kunnen maken. Uiteindelijk verdwijnen in Nederland veel winkeliers uit het stadscentrum en houd je vooral veel entertainment stores aan de randen van de stad over.”

Wat betekent die trend voor de toekomst van Sweebr? “Het zullen vooral de non-food retailers zijn die louter online hun producten zullen verkopen. Maar alles wat je kan voelen, proeven en ruiken is niet te digitaliseren en zal daarom net als versproducten in een ruimte of op straat verkocht blijven worden.” En laten we de kaalslag ook niet weer overdrijven, betoogt hij. “Als ik naar de hele retail-sector kijk, vind ik dat die eigenlijk een betere uitgangspositie heeft dan de webwinkels. Want als het prodúct een commodity wordt, is sérvice de onderscheidende factor. En laat je daar nou mensen voor nodig hebben. Liefst dichtbij.”