Financiën is geen Chinees

Zo zonde, bijzondere bedrijven die het niet halen. Leuke bedrijven die failliet gaan doordat de ondernemer het financiële beleid heeft overgelaten aan anderen. Denk aan Marlies Dekkers, denk aan Marco Borsato. Beiden hebben een perfect product. Maar hun ondernemingen raakten aan de grond vanwege financieel wanbeleid. Geldzaken werden overgelaten aan anderen en dus ging het mis.

Financiële geletterdheid

Dat moet je als ondernemer dus zien te voorkomen. En dat kan, als je grip hebt op de financiële situatie van je bedrijf. Natuurlijk kun je als ondernemer niet van alles verstand hebben, en delegeer je juist je – financiële – zaken aan mensen die er wèl voor gestudeerd hebben: accountants, boekhouders. Maar de ondernemer neemt uiteindelijk de bedrijfsbeslissingen, hij is de eindverantwoordelijke. Dan is het fijn om over financiële zaken mee te kunnen praten.

Natuurlijk hoef je niet het financiële alfabet van a tot z te kennen, maar je moet wel genoeg weten om te communiceren met het financiële management binnen je bedrijf, of met externe controllers en auditors. Die spreken namelijk geen Chinees. En als dat soms wel zo lijkt, zorg er dan voor dat je die ‘vreemde’ taal onder de knie krijgt

Derivaten en opties

Laat je sowieso niet afschrikken door begrippen. Weet wat een jaarrekening is, en dat deze bestaat uit een balans, een verlies- en winstrekening en een kasstroomoverzicht. Neem de basiskennis tot je, dat geeft al een boel zelfvertrouwen. Weet verder welke soorten financiering er bestaan. Zo kun je eigen vermogen investeren in je bedrijf, of vreemd vermogen, via banken.

Je kunt risico’s dekken via bijvoorbeeld derivaten. Vestia is daarmee negatief in het nieuws gekomen omdat daar juist met derivaten werd gespeculeerd. Dat ging mis. Toch zijn opties of termijncontracten met een derde partij, meestal banken, een nuttig instrument. Stel, je bent een ondernemer in de bloembollensector met een grote klant in de Verenigde Staten. Je verwacht over een half jaar 500.000 dollar omzet. Dan kun je valutaopties kopen, en daar nu een koers voor de dollar voor vastleggen, die je later, over een half jaar, ontvangt. Het risico van koersdaling over zes maanden (en dus het risico dat de vreemde valuta, in dit geval dollars, over een half jaar minder waard zijn) heb je dan overgedragen aan de bank.

Hetzelfde principe kom je ook tegen bij energieleveranciers. Als klant spreek je nu een prijs af voor de komende zeg, drie jaar. Als de prijs van energie stijgt, betaal je niet meer. Maar als die daalt, profiteer je wel mee. Het risico heb je als klant overgedragen aan de energiemaatschappij.  

Budgetten

Verder is het handig om als ondernemer inzicht te hebben in management accounting. En dan heb ik het vooral over budgetbeheer: hoe kun je inkomsten voorzien en hoe kun je uitgaven schatten? En: hoe bepaal je de kostprijs van je product of dienst? Waar verdien je je geld mee? Het is goed om dat (weer) even voor ogen te hebben. Ook inzicht in alle investeringen binnen je bedrijf is onmisbaar. Stel dat je wilt investeren in een nieuw ICT-infrastructuur. Hoe bepaal je of dat rendabel is of niet? Daar zijn slimme berekeningsmethoden voor. 

Kortom: met een stevige basis ben je meer bewust van je eigen handelen in je organisatie en neem je beslissingen meer doordacht. En dan heb ik het niet alleen over het bedrijfsleven. Ook in bijvoorbeeld ziekenhuizen gaat het tegenwoordig over één ding en dat is geld. Ook binnen non-profitorganisaties en overheden moet een directeur kennis hebben van financiën, anders kun je niet mee in deze wereld. Financiële kennis is vereist, en dat is echt niet zo moeilijk om te verwerven.

Gijs Hiltermann is als financieel adviseur en trainer verbonden aan De Baak. Hij geeft onder meer de opleiding ‘Financieel management voor de niet-financiële manager’ en is auteur van de driedelige boekenserie ‘Financieel management voor de niet-financiële manager’.