Geen producten in de winkelwagen.
In de praktijk komt het regelmatig voor dat werknemers hun vakantiedagen opsparen. Hoe voorkom je een stuwmeer aan dagen? "Ziektedagen met vakantiedagen verrekenen, is toegestaan."
Werkgevers juichen het oppotten van vakantiedagen doorgaans niet toe, onder meer vanwege de hoge kosten die dit met zich mee kan brengen. Immers, indien een werknemer zijn arbeidsovereenkomst opzegt, dient de werkgever alle niet opgenomen vakantiedagen uit te betalen. Daarnaast geldt natuurlijk dat in de regel een werknemer die regelmatig vakantie opneemt, uitgerust is en daardoor beter presteert. Kan een werkgever iets doen om het oppotten van vakantiedagen tegen te gaan?
1. Aanwijzen verplichte vakantiedagen
Een werkgever kan in de arbeidsovereenkomst met een werknemer, in de CAO of in een van toepassing verklaard arbeidsvoorwaardenreglement op voorhand vaste vakantieperiodes of snipperdagen aanwijzen. Op deze wijze kan de werkgever bijvoorbeeld de dag na Hemelvaart aanwijzen als verplichte vrije dag of zelfs zijn werknemers verplichten om in een bepaalde periode, bijvoorbeeld de maanden juni, juli, augustus, vakantiedagen op te nemen. In sommige bedrijfstakken is een verplichte collectieve vakantieperiode zelfs zeer gebruikelijk, denk aan de bouw.
2. Afkopen bovenwettelijke vakantiedagen
De werkgever kan schriftelijk met een werknemer overeenkomen dat de bovenwettelijke vakantiedagen, bijvoorbeeld jaarlijks, worden afgekocht. Dit zijn vakantiedagen die boven het wettelijk minimum uitgaan. Het minimum aantal vakantiedagen wordt bepaald door het aantal uren waarop de werknemer per week moet werken te vermenigvuldigen met vier. Bij een fulltime werkweek van veertig uren, heeft een werknemer dus recht op 160 vakantie uren. Dit komt overeen met 20 vakantiedagen van 8 uren.
3. Verrekenen bovenwettelijke vakantiedagen met ziektedagen
De wet geeft de werkgever tevens de mogelijkheid om schriftelijk met een werknemer overeen te komen dat de bovenwettelijke vakantiedagen worden verrekend met het aantal ziektedagen van de werknemer. Let op!: Alleen de bovenwettelijke vakantiedagen mogen worden afgekocht, dan wel verrekend met ziektedagen. De werknemer behoudt altijd zijn recht op het wettelijk minimum aantal vakantiedagen.
4. Verjaring vakantiedagen
Een werkgever kan tot slot nog een beroep doen op het feit dat de opgebouwde vakantiedagen zijn verjaard. Deze verjaringsregeling geldt alleen voor het wettelijk minimum aantal vakantiedagen. In de praktijk zal echter niet snel sprake zijn van verjaring. Op grond van de wet geldt immers dat:
- Opgebouwde vakantiedagen pas na een termijn van vijf jaren, verjaren.
- Deze termijn gaat bovendien pas lopen vanaf de laatste dag van het kalenderjaar waarin de vakantiedag is ontstaan. Vakantiedagen die bijvoorbeeld zijn opgebouwd in januari 2010, verjaren op 1 januari 2016, na 5 jaren en 11 maanden dus.
- Daarnaast geldt ook nog eens dat vakantiedagen moeten worden opgenomen in dezelfde volgorde dat ze zijn opgebouwd. De oudste vakantiedagen worden dus eerst opgenomen.
- De werknemer heeft de mogelijkheid de verjaring te stuiten. Dit kan hij doen door de werkgever schriftelijk te laten weten dat hij aanspraak blijft maken op de bijna verjaarde vakantiedagen.
- Tot slot is het de werkgever niet toegestaan van deze verjaringsregel af te wijken ten nadele van de werknemer.
5. Tot slot: Het anti-oppotbeding
Veel werkgevers nemen in de arbeidsovereenkomst op, dat de vakantiedagen van de werknemer komen te vervallen, indien hij deze dagen niet voor het einde van het jaar waarin ze zijn opgebouwd, heeft opgenomen: Het zogenoemde anti-oppotbeding. Ook komen regelmatig bepalingen voor, waarin het de werknemer slechts is toegestaan een beperkt aantal vakantiedagen ‘mee te nemen’ naar het volgende jaar. Dergelijke bepalingen lijken in strijd te zijn met de wettelijke regel dat vakantiedagen pas verjaren na een termijn van vijf jaren.
Toch hebben meerdere rechters geoordeeld dat een anti-oppotbeding in de arbeidsovereenkomst is toegestaan. Indien de werkgever ervoor kiest om met een dergelijk beding het oppotten van vakantiedagen door werknemers tegen te gaan, dient hij er echter altijd op bedacht te zijn dat een werknemer zich kan beroepen op de vernietigbaarheid van dit beding. Het risico is vrij groot dat de werknemer in dat geval in het gelijk wordt gesteld door de rechter. Praktisch gezien is het voorkomen van stuwmeren ook een kwestie van managen: In de gaten houden en bespreken met de werknemer.
Dit artikel is geschreven door Lisette Spaaij (USG Juristen)
Lees ook het boek: de zeven bronnen van arbeidsvreugde
