Geen producten in de winkelwagen.
De onthulling van het internaitonale journalistencollectief achter Luxleaks leek voortreffelijk getimed – alsof de onderzoekers uit 26 landen in hun agenda hadden gezet dat vandaag de Algemene Rekenkamer met een rapport zou komen over belastingontwijking. Het zal toeval wezen.
Maar toch, voordat de Kamer toekwam aan een onderhoud met staatssecretaris Wiebes van Financiën, hadden ze in ochtendkrant Trouw en op het NOS Journaal al kennis kunnen nemen van de 340 multinationals die belastingdeals sloten met Luxemburg, om zo te ontkomen aan belastingheffing elders. Pepsi, Ikea, Amazon; elk zichzelf respecterend bedrijf kiest een internationale route om zijn belastingafdracht te ‘optimaliseren’.
Veel nieuws onthulde Luxleaks wat dat betreft niet. Maar het geeft wel goed weer hoe wijdverbreid belastingontwijking is: 1 enkel lek bij adviseur PwC brengt al een vracht belastingdeals boven water. PwC is maar één van de vele fiscale specialisten, en de honderden klanten waarschijnlijk een willekeurige steekproef uit het totale aantal belastingontwijkers.
Wat ook in de Luxleaks te lezen valt: Nederland is vaak een tussenstop op de route die de geldstroom op de vlucht voor belastingheffing volgt. Ja, Nederland heeft een fiscale snoeptrommel die het aantrekkelijk maakt voor buitenlandse bedrijven. Maar daarmee is het volgens Wiebes nog geen belastingparadijs. ‘Daarbij is belangrijk dat is geconstateerd dat we niet uit de pas lopen met het fiscale vestigingsklimaat van andere Europese landen’, aldus Wiebes.
Het kabinet is voortdurend bezig met het versterken van het vestigingsklimaat voor buitenlandse bedrijven, aldus Wiebes. Daarbij wordt zeker ook aandacht besteed aan het tegengaan van belastingontwijking. ‘Nederland is daarom in internationaal verband bezig met het aanpassen van verdragen met diverse landen, waarbij de nadruk ligt op de antimisbruikbepalingen.’
De Tweede Kamer is intussen verdeeld over hoe het rapport moet worden geïnterpreteerd. Volgens GroenLinks en de SP toont de Algemene Rekenkamer aan dat Nederland wél een belastingparadijs is, de VVD ontkent dat ten stelligste.
Volgens GroenLinks-Kamerlid Jesse Klaver kloppen de belastingdeals die Nederland sluit met grote bedrijven juridisch, maar ‘of het deugt is een tweede’. Het systeem is volgens Klaver failliet. VVD-Kamerlid Helma Neppérus is het daar niet mee eens. Wel pleit ook zij er voor om in internationaal verband samen te werken om ‘gekke dingen’ in het systeem te bestrijden.
De Rekenkamer schrijft in dit verband over onbedoelde effecten: de belastingvoordelen voor multinationals pakken negatief uit voor het mkb: ‘Internationaal opererende ondernemingen
kunnen namelijk in tegenstelling tot uitsluitend nationaal opererende concerns, mede dankzij belastingverdragen, optimaal gebruikmaken van verschillen tussen landen qua vennootschapsbelastingtarief, heffingsgrondslag en bronbelastingtarieven.’
Arnold Merkies (SP) zegt daarover: ‘De koffiezaak op de hoek heeft last van de grote internationale keten die wel belasting kan ontwijken en zij niet. Dan heb je gewoon oneerlijke concurrentie.’ Hij pleit voor een internationale aanpak van de ontwijking en meer openheid bij het kabinet. Ook Wouter Koolmees (D66) noemt het ‘onwenselijk’ dat multinationals met hun hoofdkantoor over de wereld zwerven op zoek naar lagere belastingen.
