Geen producten in de winkelwagen.
Met een omzet van iets meer dan 250 miljoen euro in 2012 is Eyeworks met recht een megaspeler in het medialandschap. Oerlemans’ format- en productiefabriek heeft vestigingen in 15 landen en 1500 medewerkers, en mag zich daarmee zelfs tot de top-5 in de wereld rekenen. En, zo meldt hij trots in zijn jaarverslag: vorig jaar was het beste jaar ooit. Het programma Sterren Springen – met de veelbesprokendodensprong van Patty Brard van een metershoge duikplank voorzien van sardonisch commentaar van Gerard Joling – was daarbij het absolute hoogtepunt. Het gaat volgens de ondernemer met het format nog harder dan met afslankprogramma Obese, dat sinds 20l0 al in 150 landen is doorverkocht.
Toch ging het met de Eyeworksmachine niet op alle onderdelen gesmeerd vorig jaar; qua reputatie beleefde Oerlemans juist een dipje. In februari viel de ondernemer even helemaal uit de gratie toen er commotie ontstond rond 24 uur: tussen leven en dood. Het progamma, waarin de kijker via 35 camera’s mee kon kijken op de spoedeisende hulp van het VUmc, ging na één aflevering alweer van de buis. Oerlemans, die even vergeten was een aantal patiënten toestemming te vragen, moest publiekelijk door het stof. “Het was zwaar, het heeft er bij me ingehakt”, zei hij tegen De Telegraaf. “Wij, Eyeworks, VUmc en RTL, zijn daarmee in de fout gegaan.”
Agressief
‘De geheimen van succes’ is het thema van Sprout Challengerday 2013. Zorg dat je erbij bent! Bekijk het programma en de sprekers.Echt rouwig hoeft Oerlemans er niet om te zijn. Het is niet de eerste keer dat er een relletje rond Eyeworks onstaat. De goedlachse ondernemer lijkt er mee weg te komen. Met het succes van Sterren Springen leek het VUmc-drama alweer vergeten. Want wat is Nederland anders gewend van Eyeworks? De producent is groot geworden door de grens op te zoeken met zijn moderne volksvermaak en er af en toe flink overheen te gaan. Als de ondernemer niet vanaf het begin agressief en gedreven in de aanval was gegaan, dan had hij nooit zo’n succes gekend.
Dat neemt niet weg dat toen Oerlemans in 2001 Eyeworks begon, de kaarten anders geschud waren. Endemol was nog zijn baas en alleenheerser in productieland. De ex-soapster annex presentator, door Joop van de Ende in het zadel geholpen, had een slim contract bij Endemol. Op de formats die hij zelf ontwikkelde mocht hij de rechten behouden. Dat was voor Endemol prima, totdat Oerlemans De Nationale IQ Test ontwikkelde. Kort door de bocht: bn’ers liet zich voor de buis als ‘dom’ ontmaskeren. Heel Nederland sprak over Reinouts programma op de jonge zender BNN, dat hem als eerste een podium bood. Endemolbaas John de Mol ging vervolgens op eigen houtje met het format de boer op in Duitsland. Oerlemans was furieus en maakte Eyeworks los van Endemol. Daarbij nam hij ondermeer managers Ronald van Wechem (nu managing director) en Robert van den Boogard (nu coo en hoofd televisie) mee.
Eyeworks werd een internationaal succes. Joop van den Ende en Hubert Deitmers investeerden in 2006 een onbekend bedrag in het bedrijf en verwierven dertig procent van de aandelen. Met die groei-investering kon Oerlemans vol in de aanval. Hij nam verschillende tv-producenten in het buitenland over en verwierf in korte tijd een groot distributienetwerk. Het model: tachtig procent van de omzet uit de producties komt van zelfontwikkelde formats. Als in Amsterdam een nieuwe formule wordt bedacht, kan die in razend tempo aan omroepen in het buitenland worden verkocht. En in de vijftien landen waar Eyeworks met zijn eigen productiemensen zit (onder meer Zweden, Denemarken, Brazilië, Amerika en Argentinië), verdient het daarnaast aan het zelf produceren van de formats.
Lean and mean
Oerlemans heeft zijn bedrijf als echte lean and mean-machine weten op te bouwen. “Wat mij is bijgebleven is de absolute snelheid van handelen”, vertelt Stephan Warnik, voormalig managing director van Eyeworks Nederland en later creatief directeur van Eyeworks International. “We kregen bijvoorbeeld op een zondag om zes uur een telefoontje van Gerard Timmer (netcoördinator, red.). Of we voor donderdagavond een benefietprogramma voor Haïti konden organiseren. In krap achttien uur lag er een plan en donderdag stond Reinout te produceren.”
CV
Geboren 10 juli 1971, in Den Haag, zoon van een tandarts, goed in hockey en viool en opgegroeid in een sjiek Haags milieu. Hij wilde op 11-jarige leeftijd diplomaat worden, ging na het vwo rechten studeren, maar werd door Joop van den Ende van de straat geplukt. Hij verwierf nationale bekendheid als ‘Arnie’ in de soap Goeden Tijden Slechte Tijden. Van Den Ende hielp hem ook in het zadel als presentator van talkshow Heartbreak Hotel en gaf hem een vrijbrief eigen formats te maken. In 2001 brak hij zodoende door met zijn eigen productiemaatschappij Eyeworks en zijn eerst grote format de Nationale IQ-Test. Oerlemans is getrouwd met presentatrice Daniëlle Overgaag. Ze hebben samen 4 kinderen. In 2008 verhuisde het hele gezin naar Los Angeles. Die stad verruilden ze eind 2009 weer voor een villa in Laren. Maar dat is niet het enige optrekje dat Oerlemans bezit. Al sinds zijn tijd als soapie is hij een actief vastgoedbelegger en bezit tientallen panden in Amsterdam. Nadat oud-collega Antonie Kamerling in 2010 zelfmoord pleegde, liet hij diens vrouw Isa Hoes anderhalf jaar lang in een pand in Amsterdam-Zuid wonen. Ook heeft hij in privé het monumentale HES-complex aan het Raamplein 1 in Amsterdam aangekocht dat Eyeworks deze zomer betrekt. En hij heeft een ondernemende broer. Jurriaan Oerlemans, de ex- van GTST-actrice Lieke van Lexmond, is jurist en zakenbankier die ook de medeoprichter is van de Amerikaanse site Youporn.com.
Wat Oerlemans tot een succes maakt, is dus niet alleen Joop van den Ende als kruiwagen geweest, of zijn status als bekende Nederlander. Hij wordt steevast beschreven als iemand met een zeer gedreven houding. Psycholoog Andre Hubbeling, die aan de Nationale IQ Test meewerkte, herinnert zich dat ook. “Voordat ik op moest, kwam eerst Jeroen Pauw bij me langs (presentator van het programma, red.), die me rustig succes wenste. Vervolgens kwam Reinout langs en stond me dan als een Louis van Gaal op te zwepen. ‘Kom op Andre, je kunt het, kom op Andre, je kunt het.’” Ook volgens Merel Bus, die in de beginperiode een tijd zijn secretaresse was, is het iemand die graag op de zeepkist staat. “Er ging geen feest voorbij zonder dat hij een speech gaf. Hij was de spil.” En: “Hij denkt vijf stappen vooruit. Daar moet je op leren inspelen.”
Arnie
Met die gedreven houding heeft hij met Eyeworks zijn plek kunnen veroveren. De marktsituatie hielp hem daar ook bij. Er was onvrede over Endemol, dat omroepen met wurgcontracten opzadelde. ‘Beat Endemol’ bleef Oerlemans herhalen. “Andere producenten bieden gewoon hun programma’s aan, maar Reinout zegt tegen een omroep: jij hebt op zondagavond om negen uur een probleem en dat ga ik voor je oplossen”, legde programmaker Bert van der Veer in een eerder interview. Strateeg en formatontwikkelaar Ruud de Langen, die ooit meeging op een verkoopgesprek, zei eerder tegen Sprout: “Hij weet mensen, ook bij de omroepen, mee te slepen in zijn eigen enthousiasme.”
Zijn status als bekende Nederlander opende misschien deuren, maar hij probeerde zijn imago als soapacteur snel van zich af te schudden. Hubbeling herinnert zich een voorval tijdens een trial, waarij Oerlemans over de set liep als producent. “Opeens begon vijfhonderd man in de zaal heel hard ‘Arnie, Arnie, Arnie’ te roepen. Hij greep de microfoon en zei: ‘Arnie is dood’. Waarna de zaal stil was.”
Volgens Hubbeling, die bij zijn sollicitatie zelf meer dan tien keer moest bellen en zich uiteindelijk voordeed als productiemanager om Reinout aan de lijn te krijgen, is het geen wonder dat de ondernemer ook afstand bewaart als leider. Hubbeling: “Ik liep 150 meter met hem mee van het ene vertrek naar de andere in de studio. Dat korte stukje duurde zeker 10 minuten. Hij werd constant aangesproken met ‘Ha, Reinout’, door mensen die niets met de productie te maken hadden, maar allemaal iets van hem moesten. Logisch dat je een drempel opwerpt.”
Uiteraard is er ook tegenslag. In 2007 vertrok Oerlemans met zijn gezin naar LA, om daar met het overgenomen productiebedrijf 3 Ball Productions de Verenigde Staten te veroveren. De economische crisis gooide vanaf 2009 echter roet in het eten. Omroepen krompen hun budgetten in, opdrachten werden minder en het bedrijf dreigde in de financiële problemen te raken. De ondernemer moest bijvoorbeeld flink afschrijven op At it productions, een overgenomen producent in Engeland. Oerlemans had de overname gedaan met de ambitie om snel omzet te kopen in de Britse markt. Het bleek een kat in de zak, waardoor Oerlemans in Engeland zijn tak in feite als een startup moest opbouwen. Als gevolg van deze tegenslagen schreef Eyeworks in 2009 voor het eerst rode cijfers. Oerlemans verliet LA om het bedrijf in Nederland te helpen reorganiseren.
Beursgang
Het lijkt erop dat de ondernemer zich onmisbaar heeft gemaakt in het bedrijf. In 2011 stond Eyeworks even in de etalage, waarna uiteindelijk – om een onduidelijke reden – besloten werd om zelfstandig verder te gaan. “Natuurlijk doet Oerlemans niet alles in zijn eentje. Maar hij is de visionair die het verschil maakt. De waarde van Eyeworks wordt feitelijk bepaald door Oerlemans”, vertelde een ingewijde aan het Financieele Dagblad over het onderhandelingsproces in februari 2011. Door potentiële investeerders wordt de ondernemer gezien als onmisbaar onderdeel van de businesscase, schreef de krant. Toch is het zeker geen onemanshow. Warnik: “Reinout kan goed functioneren als onderdeel van het drietal Van Wechem, Boogaard en hijzelf. De andere twee zijn degenen die de rust bewaren en een balans vormen.” Opmerkelijk is ook dat Oerlemans naast zijn rol als ceo nog de tijd vindt om films te regisseren, produceren en presenteren. Warnik: “Die spanning heeft hij nodig. Dat zie je ook bij personen als John de Mol en Joop van den Ende.”
Hoewel het bedrijf de groei weer heeft zien terugkeren, gaat het niet meer met de grote sprongen zoals in de beginjaren. Eyeworks gaat een nieuwe fase in. Het imago van jonge hond of frisse wind in de branche hoort steeds meer bij het roemrijke verleden, want Eyeworks is zelf een van de grote spelers geworden waar het in de beginjaren tegenaan schopte. Hoewel in 2011 is besloten zelfstandig verder te gaan, is het geen geheim dat het bedrijf mogelijk zelf een nieuwe sprong in het diepe te wachten staat, want er zijn geruchten over een beursgang. Zo’n sprong vraagt ook om een ander type leider en organisatie. Zo rapporteert Oerlemans tegenwoordig zijn jaarcijfers alsof het een beursgenoteerd bedrijf is. En er is vorig jaar een Raad van Commisssarissen aangesteld, bestaande uit investeerder Hubert Deitmers, oud-ABN Amro-bankier Wilco Jiskoot en media-ondernemer Ruud Hendriks. Zij zullen niet alleen over zijn schouders meekijken, maar ook een netwerk meebrengen. Dat vraagt dus een andere rol, waarin Reinout minder de gedreven verkoper is en meer de keurige ceo. Warnik: “Op een abstractere manier besturen, meer met langdurige processen bezig zijn, dat is iets waarin voor hem een uitdaging ligt.”
