Geen producten in de winkelwagen.
Pieter Bas Leezenberg begeleidde jarenlang Nederlandse softwarebedrijven om de sprong naar Silicon Valley te maken. Bij Founder Institute gaat hij zich vanaf oktober inzetten als coach op het gebied van ‘hiring & firing’. Daar weet hij alles van: “Ik heb in zes startups het hr-proces van dichtbij meegemaakt en weet wat dat voor impact heeft op het bedrijf. Als ondernemer in een groeiende onderneming moet je vanaf dag één mensen op een soort vliegend tapijt zetten. En dan zorgen dat je ze betrekt bij jouw onderneming terwijl die nog niks voorstelt.”
Zelf ervaart hij momenteel ook weer hoe lastig dat kan zijn in Nederland. Voor zijn nieuwste bedrijf Hansje Brinker – een global startup die met radarsatellieten dijken bewaakt en waarmee hij de wereld van infrastructuurinspectie op z’n kop gaat zetten – heeft hij ‘a hell of a time’ om goede mensen te vinden in Nederland. “Ik heb vijf engineers met perfecte kwalificaties niet kunnen krijgen, omdat ze naar bedrijven als Shell gingen. Zij kiezen voor een type zekerheid dat je als startup niet kunt bieden.”
In Silicon Valley gaat dat een stuk makkelijker, meent hij. “Daar zijn mensen constant in transition. Dat risico is onderdeel van het leven. Mensen zien hun baan in de Valley niet zozeer als een aanstelling voor de komende vijf jaar, maar als een mogelijkheid om goud aan te boren. Dat is het mooie van de Valley, daar zijn zoveel rolmodellen van nerds die groot worden met een startup. Techneuten zijn zo cruciaal voor groeiende bedrijven. Ik hoop dat de mentaliteit in Nederland ook in die richting gaat veranderen.”
Geen monocultuur
De eerste persoon die je als startup meestal aanneemt, is een co-founder. De belangrijkste, maar ook lastigste hire, aldus Leezenberg. “Voor personeel kun je maatstaven opstellen om een eerste schifting te maken; eisen waaraan ze moeten voldoen om een functie te kunnen vervullen. Maar voor je co-founder geldt een totaal ander model, dat moet je aanvoelen”, beschrijft hij. “Het is belangrijk dat je goed met iemand kunt opschieten, dat je dezelfde drive hebt, hetzelfde niveau van ambitie en dezelfde ideeën over integriteit. Maar je moet niet iemand hebben die een kopie is van jezelf. Een monocultuur is niet goed. Je moet elkaar op een aantal vlakken aanvullen.”
Daarbij moet je streven naar het ultieme ‘startupgevoel’. “In een startup wil je het gevoel hebben dat je elke dag leuk en belangrijk bezig bent. Je wilt steeds zeggen: stop, ik moet dit moment koesteren en vasthouden. Dat gevoel moet je met een co-founder kunnen bereiken.”
Dat is ook belangrijk om personeel aan je te binden. Leezenberg: “Je moet het gevoel creëren dat je samen met iets heel bijzonder bezig bent. Dat is goud waard.”
Upfront investeren
Als startup moet je 20 à 25 procent van je tijd besteden aan het vinden van de beste mensen voor je nieuwe onderneming, stelt Leezenberg. “Recruteren voor expansie kost veel tijd. Het is verleidelijk om dat niet te doen of het uit te besteden. Maar elke seconde die je upfront aan je selectie en recrutering besteedt, betaalt zich in veelvoud terug.”
Dat werkt twee kanten op: je haalt goede mensen in huis met wie je als bedrijf verder komt, en daarnaast voorkom je hoge kosten als blijkt dat je niet de juiste persoon hebt aangenomen. Ook daar heeft Leezenberg ervaring mee: “Ik heb ooit iemand aangenomen met een fantastisch cv. Hij had een goede achtergrond, kende de industrie, had een groot netwerk en ervaring. Hij sloot in het begin meteen een deal van drie ton, dus we dachten dat hij de juiste spilfiguur was voor ons. Maar achteraf gezien was dat de enige deal die hij heeft gesloten. Hij bouwde een hofhouding en liet die het werk doen. Hij bleek een bodemloze put van geld, energie en verwachtingen. Het heeft ons uiteindelijk twee miljoen gekost.”
Niet doorsudderen
Daarbij belandt Leezenberg bij het andere thema dat hij voor Founder Institute zal uitlichten: ontslag. Daar is hij stellig over: “Over ontslag moet je heel direct zijn. Niet om de hete brij heen draaien als er mensen in je startup zitten die niet productief genoeg zijn. In een groot bedrijf kun je non-performers heel lang laten doorsudderen in de hoop dat het beter wordt, maar bij een startup heb je die luxe niet door de druk op je cashflow.” In Silicon Valley zorgen de vc’s die investeren in startups ook voor een hardere, performancegerichte cultuur, ziet hij. “De investeerders passen zelf ook het selectieproces toe dat een van de succesfactoren van de Valley is.”
Is een ontslag nodig, wees dan eerlijk en duidelijk naar de andere medewerkers in je bedrijf, benadrukt Leezenberg. “Anders krijg je paniek.” Want uiteindelijk draai het ook in een technologiebedrijf allemaal om de mensen. “De kosten van servers, software en dergelijke zijn heel laag geworden, mensen zijn je grootste kostenpost. En alleen met de juiste mensen kun je hard groeien.”
Pieter Bas Leezenberg is als mentor betrokken bij Founder Institute Amsterdam, waarvan het eerste semester in oktober van start gaat. Ondernemers met een idee voor een startup kunnen zich hiervoor aanmelden tot 2 oktober.
Lees ook de tips van Founder Institute mentoren Peter van Gorsel (tips voor het beste businessplan), Walter de Brouwer (fouten omzetten in successen) en Alexander Ribbink (over de beste houding van ondernemers)
