Geen producten in de winkelwagen.
Het lijkt zo logisch. Wie wil ondernemen doet dat op de plek met de meeste economische bedrijvigheid. In Nederland is dat de Randstad. Echter, de klachten van ondernemers over met name de files nemen toe, net als de lengte van de files zelf. Ook is bedrijfsruimte, zeker voor start-ups, niet te betalen. Daar komen nog bij de hectiek van de grote stad, de hogere mate van overlast, criminaliteit, ongezonde hoeveelheden fijnstof in de lucht en de hoge huizenprijzen. Om over de onvriendelijke omgangsvormen nog maar te zwijgen.
Verademing
Waarom onderneemt u niet in de provincie? Bang dat uw klanten u niet meer zullen vinden? Of dat u aan prestige in moet boeten zonder kantoor in de hoofdstad?
Nergens voor nodig, zo blijkt. “Klanten komen juist graag hiernaartoe. Het is voor iemand uit de Randstad een verademing om hier te komen. Ze rijden tegen de file in door bossen en weilanden”, zegt Jeroen Bakker van internetsoftwarebedrijf Paragin in Putten, grenzend aan de Veluwe. Ook wethouder Jaap Dijkstra van Groningen noemt de afwezigheid van files als één van de aantrekkelijkste kenmerken van zijn stad: “We zijn het Amsterdam van het Noorden, maar dan zonder files.”
Hoge kosten voor minder
De afstand tot het economisch centrum van Nederland wordt door ondernemers in verschillende provincies verschillend bekeken. Zo vindt Bakker dat zijn onderneming helemaal niet zo ver van de Randstad af ligt. Hij heeft er wel over nagedacht om zijn bedrijf te verhuizen naar Amersfoort of Utrecht. “Maar dat leek me uiteindelijk geen goed idee. Dan hebben we ineens wel last van files, worden onze kosten veel hoger en verliezen we de mooie omgeving waar we nu zitten.”
Nog altijd wordt er verbaasd gereageerd op Bakkers’ keuze. “Ik wijs dan altijd op softwareontwikkelaar Baan, die ook vanuit Putten succesvol werd. Het kan dus prima.” Met het vinden van personeel heeft Bakker al evenmin veel problemen: “We hebben wat dat betreft hier weinig concurrentie.”
Duitsers
Onderneemster Laura Oonk-Reimerink van Ortho Kunststoffen BV is zelfs expres niet in de Randstad begonnen zodat ze nog aan personeel kon komen. “Ik wil alleen maar met Duitsers werken. De meeste Nederlandse bouwvakkers willen iedere dag terug naar huis en zijn minder bereid om hard te werken. Nederlanders werken om te leven, bij de Duitsers is dat andersom.”
Haar onderneming bevindt zich in Enschede, goed te bereiken vanuit het buurland. De locatie brengt haar gekwalificeerd en welwillend personeel, maar het heeft ook een nadeel. “Onze klanten zitten in heel Nederland. Wij gaan altijd naar de klanten toe, dus we hebben forse reistijden.” Bang dat opdrachtgevers haar bedrijf niet zullen vinden is ze niet. “Betonrestauratie is een vrij specifieke bedrijfstak. Zoveel opties zijn er niet. Bovendien doen wij vooral zaken met woningbouwverenigingen en provincies. Als je daar nu eenmaal binnen bent weten ze je al gauw allemaal te vinden.”
Uniek product
Voor ondernemingen met een minder uniek product of dienst lijkt de provincie een minder handige vestigingsplek. Zeker wanneer we het over het kwakkelende Limburg hebben, zo ver zuidwaarts. Volgens Loek Bergstein, voorzitter van de Limburgse Jonge Bedrijven Sociëteit, is het juist een uitstekende regio om in te ondernemen. “De ‘regio Europa’ wordt steeds belangrijker. Dankzij de ligging van Limburg kun je hier beter gebruikmaken van die regio. Vooral de handel met Duitsland en België is hier gemakkelijker te regelen. Je ziet dat veel Limburgse bedrijven zich vooral op internationaal vlak bewegen. Al die transportbedrijven in Venlo zitten daar niet voor niets.”
Regionaal beleid
Ook het provinciebestuur maakt het volgens Bergstein aantrekkelijk om in Limburg te ondernemen. De regio kampt met een relatief hoog werkloosheidscijfer en doet er alles aan om bedrijven aan te trekken en ze te behouden. Toch blijft het binnen de Limburgse grenzen een behoorlijke opgave om gekwalificeerd personeel te vinden. Ook op dit gebied zoekt de ondernemer zijn heil in het buitenland, aldus Bergstein. “Het personeel wordt ook EU-regionaal geworven. De arbeidsbureaus zijn hier op ingesteld. Wij hebben zelf ook partners in de buurlanden waar we mee samenwerken.”
Groningen
Ook in Groningen is de blik vooral naar het oosten gericht. “We werken intensief samen met steden als Hamburg en Bremen. Niet alleen voor de logistiek, maar ook voor de handel in kennis”, aldus wethouder Dijkstra. “Hier wordt trans-Europees ondernomen. Dat zou in meer steden moeten gebeuren. En ook Balkenende zou zijn blik eens moeten verruimen.”
Dankzij intensieve samenwerking met de kennisinstellingen in de stad wordt Groningen langzaamaan een belangrijk ICT-centrum. Het Pieken in de Delta project van het ministerie van Economische Zaken heeft de stad tot ‘Energy Valley’ gebombardeerd. Dat leidt tot tientallen nieuwe energieprojecten. “Maar”, voegt Dijkstra toe, “het succes hiervan moeten we vooral hebben van de groei van bestaande ondernemingen.”
Blijft over de gemoedelijke sfeer in de provincie, al dan niet ingegeven door minder drukte en lawaai en meer ruimte, frisse lucht en fileloze ochtenden. Jan Hut van het ICT Platform Noord (Groningen) in Sprout 2, 2008: “Het is hier allemaal een puntje minder snel, het is geen ratrace.”
