Geen producten in de winkelwagen.
Het is alweer drie jaar geleden dat Bernd Damme (20) en Steijn Pelle (22) zich voorstelden op een Sprout-borrel. Damme stond in 2008 in de 25 onder de 25-lijst met zijn bedrijf Eyewear.nl, Pelle een jaar later met ELF Entertainment. Toen zeiden de twee vrienden al onderling: “dit moeten we vaker doen, met jonge ondernemers samenkomen om te sparren en elkaar verder te helpen.”
Dat is gelukt. Begin 2010 hebben ze samen met Jeroen van den Bosch (21) en Roeland Stolker (21) de Young Entrepreneurial Sagamores Foundation opgericht, een stichting die zich inzet voor het stimuleren van ondernemerschap onder jongeren, studenten en young professionals. Meer dan driehonderd jonge ondernemers en andere sympathisanten hebben zich erbij aangesloten. “We willen geen knuffelstatus voor jonge ondernemers, maar er moet een goed ecosysteem komen waarin jongeren op de juiste manier behandeld worden.”
Voorbeelden genoeg waar het momenteel mis gaat. Regelmatig komen verhalen naar boven van jonge ondernemers die niet serieus behandeld worden bij officiële instanties. “Ik werd in een hoekje gezet toen ik een zakelijke rekening wilde openen bij een bank. Na een half uur was ik nog niet geholpen, toen ben ik maar weggegaan”, vertelde Wouter de Vries van Antagonist, destijds zestien jaar oud. Meerdere jonge ondernemers hebben ook verteld dat ze aan de balie van de KvK moesten uitleggen wat een handlichting is en waarom ze die moesten voorleggen.
Samenwerking
Het aantal organisaties dat intussen ‘iets’ doet voor jonge ondernemers is snel gestegen. Al sinds 1990 is er de stichting Jong Ondernemen, en ook businessplanwedstrijden als New Venture, Philips Innovation Award, Student Ondernemersprijs en Shell Livewire richten zich al een aantal jaar (grotendeels) op jonge ondernemers. Dit jaar zijn daar de Egeria Jonge Ondernemersprijs en FD Young Entrepreneur Awards bij gekomen. En dan zijn er nog de centres voor entrepreneurship, zoals HOPE, ACE en GO!, en de opleidingen – minors, masters en volledige opleidingen gericht op ondernemerschap. Plus de initiatieven die de link leggen tussen Nederlandse startups en Silicon Valley, zoals Silicon Summit, Kauffman Foundation en Founder Institute, en een hele reeks netwerken en businessclubs.
Het overzicht lijkt een beetje zoek in de lijst aan initiatieven. En vooral de samenwerking ontbreekt, vinden Pelle en Damme. Eén van hun kerndoelen is daarom om “de verschillende verhalen op elkaar af te stemmen”, zodat de partijen gebruik kunnen maken van elkaars netwerk, in plaats van elkaar te beconcurreren of dubbel werk te doen. “Alle instituten – banken, universiteiten, overheden, investeringsmaatschappijen – hebben bepaalde belangen waardoor ze vast zitten aan regels en doelstellingen. Wij kunnen daar frank en vrij tussendoor fladderen, omdat we zelf de doelgroep zijn”, vertelt Pelle.
De Sagamores pakken dat aan door gevraagd en ongevraagd advies te geven aan organisaties. “We merken dat er afstemmingsproblemen zijn. Banken zeggen jonge ondernemers niet te kunnen vinden, en jonge ondernemers geven aan niet bij een bank terecht te kunnen met hun kredietbehoefte. Daar gaat dus iets mis, en wij proberen dat aan te pakken. Zo proberen we ook matches tot stand te brengen tussen informals en jonge ondernemers”, beschrijft Pelle. “En daar heb ik geen secretaresse voor nodig. Ik kan via Twitter een bankdirecteur benaderen en zo de koppeling maken. Dat is het mooie van deze tijd, je kunt heel makkelijk dingen tot stand brengen.”
Andere taal
De afstemmingproblemen tussen officiële instanties en jonge ondernemers hebben daarnaast te maken met het ontbreken van een juiste manier van aanspreken. Dat was reden voor Thijl Klerx (16) en Robert van Hoesel (17) om de website Kvk18.nl op te richten. “Termen zoals een handlichting en startkapitaal roepen vaak vragen op, op school worden dat soort dingen niet behandeld. Vaak eindigen dromen daardoor bij de website van de Kamer van Koophandel, want het lijkt een bijna onmogelijk klus om je onderneming te starten als minderjarige”, aldus Klerkx. De twee ondernemers hebben daarom op hun site uitgebreide uitleg staan over welke stappen je moet ondernemen om een eigen bedrijf te beginnen, in taal die voor alle jongeren te begrijpen is.
Daarnaast is bij de officiële instanties een verandering in mensen nodig, denken de Sagamores-oprichters. Pelle: “Wie de doelgroep bedient, moet ook hun taal spreken. Veel organisaties die zich op jonge ondernemers richten hebben niet de doelgroep in hun bestuur, daar zitten alleen types als Gerrit Zalm in. Een schat aan ervaring en netwerk, maar ze kunnen niet vanuit de jonge ondernemer zelf denken. Er is een andere aanpak nodig voor de nieuwe generatie dan voor de kapper van veertig jaar. Onze generatie wil niet bij een bank werken, maar hun eigen bank oprichten. Instituten moeten voorbereid zijn op die enorme ambitie en daar hun boodschap op afstemmen.”
Akkoord
In Den Haag werken de Sagamores op topniveau aan beleid voor jonge ondernemers, in co-creatiesessies met topambtenaren en specialisten uit het zakenleven. Afgelopen november hebben ze met een grote groep jonge ondernemers het Akkoord van de Jonge Ondernemer aangeboden aan Maxime Verhagen, waarin tien veel voorkomende barrières voor jonge ondernemers staan beschreven. Praktische punten die concreet aangepakt kunnen worden, zoals de bijverdiengrens en het delen van wetenschappelijke kennis. “We vragen niet om projecten die miljoenen kosten, of bergen subsidie. We willen hulp in de vorm van faciliteiten en vertrouwen”, stelt Pelle.
Om een voorbeeld te geven: de bijverdiengrens voor studenten met een eigen bedrijf houdt in dat ze hun studiefinanciering moeten terugbetalen en ov-kaart moeten inleveren als ze ook maar één euro meer dan 13.000 euro in een jaar verdienen. “Dat gebeurt nu van het ene op het andere moment, en dat is best een klap om op te vangen. Wij pleiten er daarom voor om een geleidende schaal te introduceren, waarbij je bijvoorbeeld de helft moet terugbetalen als je de grens overschreden hebt. Daardoor kun je rustig je studiefinanciering opzij schuiven”, legt Pelle uit.
Topondernemersregeling
Daarmee is nog niet alles voor elkaar, want alle betrokken partijen moeten ook nog enthousiast gemaakt worden. Hun voorstel voor een topondernemersregeling (een topsportregeling voor ondernemers) bijvoorbeeld, is goed gevallen bij de minister, maar de universiteiten moeten er ook nog mee willen en kunnen werken in de praktijk. “Het duurt even voordat dat doorsijpelt. Wij schrijven daarom een soort blauwdruk van hoe zo’n regeling eruit zou kunnen zien en inspireren de betrokken partijen met een succesvol voorbeeld van zo’n regeling in Zwolle.”
Het grote voorbeeld voor jonge ondernemers in Nederland blijft Amerika, waar volop geïnvesteerd wordt in ambitieuze jongeren en de faciliteiten door universiteiten en overheid optimaal ingericht zijn. Daar mag je bijvoorbeeld als college drop-out binnen tien jaar terugkomen om alsnog je studie af te ronden, als je een aantal jaar met je eigen bedrijf bezig bent geweest. En oud-studenten hebben nog volop toegang tot wetenschappelijke kennis, waar je in hier direct na je studie van afgesloten wordt.
Als het aan de Sagamores ligt, is dat in Nederland in 2020 ook volstrekt normaal; hun missie is om dan een ondernemerscultuur te hebben opgebouwd die tot de top5 van de wereld behoort. “En begrijp ons niet verkeerd. In het land gebeuren al prachtige inspirerende dingen. In Amsterdam bijvoorbeeld nemen ze alvast een voorzetje op onze ambities: daar wordt het grachtengordelgebied door jonge ondernemers die er kantoor houden al liefkozend Silicon Cannals genoemd. Laat deze energie zich als een inktvlek over Nederland verspreiden zodat we over 10 jaar kunnen spreken over de Sicilon Valley aan de Noordzee.”
