Geen producten in de winkelwagen.
“De markt staat in de kinderschoenen. Als dit de Tour de France zou zijn, dan rijden we nu de proloog.” Ad Bastiaansen spreekt met enig gezag. Hij was een van de mensen die aan de wieg stond van Tele Atlas, het kaartenbedrijf dat afgelopen voorjaar voor een kleine drie miljard euro in handen van TomTom kwam. In 2007 richtte hij samen met zakenpartner Roel Pieper Road Group op.
Bastiaansen begeeft zich op een markt die vijf jaar geleden amper bestond. Dat geldt ook voor TomTom. Het bedrijf heeft de focus afgelopen jaren zien verschuiven van autonavigatie (‘van A naar B gaan’) naar ‘effectief transport’. Gebruikers kunnen tegenwoordig via hun gps-kastje aangeven dat wegen geblokkeerd of vernieuwd zijn en kunnen ook zelf informatie aan de kaarten toevoegen. Tom- Tom ontving ondertussen ruim drie miljoen kaartcorrecties en tienduizend objecten, zoals restaurants, bedrijfslocaties en toeristische tips.
Broekzak
Circa 65 telefoonmodellen op de Nederlandse markt hebben een gps-antenne. Mobiele telefoons zijn volgens marktonderzoeker GfK de snelste groeiers op de gps-markt. Ze winnen marktaandeel op navigatiesystemen in auto’s. Het marktaandeel van mobieltjes steeg in een jaar van 21,6 procent tot 34 procent. Vraag én aanbod groeien snel. Drie jaar geleden waren er maar vijftien merken op de Europese markt actief. In juni 2008 waren dat er al 121. Broekzak navigatie zit in de lift. De afzet steeg afgelopen jaar 40 procent.
TomTom denkt dit jaar zo’n vijftien miljoen pnd’s te verkopen. Apple legde de lat voor zijn iPhone op tien miljoen. Nokia, marktleider met mobiele telefoons, denkt dit jaar 35 miljoen mobieltjes met gps-antenne te verkopen.
Concurrentie voor GPS
Huidige navigatie- en locatiediensten zijn gebaseerd op het Amerikaanse satellietnetwerk GPS. Dat is vooralsnog het enige wereldomspannende netwerk voor positionering. Dat verandert binnenkort. Europa bouwt een eigen satellietnetwerk onder de naam Galileo. China werkt aan iets vergelijkbaars onder de naam Beidou, of Compass System. De Russen, als laatste, bouwen in de ruimte aan een systeem voor plaatsbepaling onder de naam Glonass. Dat het de Russen menens is, bleek in september toen premier Poetin twee miljard euro extra in Glonass investeerde om de bouw te versnellen.
Marktkansen
Tegen 2015 is het monopolie van GPS verdwenen en zijn er vier systemen commercieel beschikbaar. Dat leidt tot meer diensten voor meer nichemarkten tegen concurrerende tarieven. Bastiaansen: “Dit is echt een wereldmarkt. Er zijn nog veel white spaces, ongedekte gebieden, in de opkomende markten. Het ontbreekt daar nog aan infrastructuur. De securitymarkt wordt groot: tracking and tracing van objecten. Op individueel niveau willen mensen gepersonaliseerde applicaties en content. Mijn inschatting? In 2012 heeft eenderde van alle camera’s een gps-chip en zijn er 6.000 miljard foto’s met een geotag.”
Verdienmodel
Overheden en het bedrijfsleven investeren tientallen miljarden euro’s en dollars in de mondiale infrastructuren, maar het is de vraag hoe die investeringen straks kunnen worden terugverdiend. TomTom en Apple halen hun inkomsten allereerst uit de verkoop van hardware. Apple verkoopt daarnaast applicaties. TomTom moet het hebben van informatie die ze verkopen aan automobilisten. Denk aan file-informatie, flitsers en goedkopere benzinestations. Google en Nokia investeren aanzienlijke bedragen in hun digitale landkaarten. Christof Hellmis van Nokia: “Er zijn meer verdienmodellen: advertenties, transactionele referrals, premium content en navigatie-aanwijzingen. Lokale advertenties zijn een optie, maar bedenk wel dat 95 procent van het MKB niet op Maps zit.”
Ondernemers wachten af
Uit een recent onderzoek onder de Nederlandse detailhandel bleek iets meer dan 60 procent een website te hebben. Lokaal mobiel adverteren lijkt nog een brug te ver voor het merendeel van de middelgrote en kleine ondernemingen. Een andere manier om geld te verdienen is de consument per mobiel te informeren over de plek en omgeving waar hij zich bevindt, bijvoorbeeld door aan te geven dat vrienden en bekenden in de buurt zijn. Maar bijvoorbeeld ook informatie over bedrijven, gebouwen en mogelijke uitstapjes in de omgeving.
Challenger
Met hetzelfde gemak plukken mobiele telefoons van tegenwoordig allerlei gegevens van internet en plotten die op een landkaart. Sprout Challenger Service2media uit Enschede voorziet verscheidene grote Nederlandse bedrijven op groothandelsniveau van locatie-informatie. Marketingdirecteur Peter Broekroelofs: “Voor de jaarlijkse museumnacht ontwikkelden we een mobiele gids. Op basis van je locatie krijg je tips over, bijvoorbeeld, horecagelegenheden om te bezoeken.” Eind september won het Amsterdamse Nulaz 100.000 euro in de Vodafone Mobile Clicks Award. Het bedrijf laat op de telefoon op een landkaart zien waar de dichtstbijzijnde winkel, vriend, pin-automaat of kroeg is. Nulaz heeft in Europa 60.000 gebruikers, waarvan 30.000 betalende in Duitsland.
