14 duurzame uitdagers

 

Bambooteq

Het is ondernemers Hyuk Brands en Arjan Bakker gelukt om van bamboe prima bouwmateriaal te maken. Oplossing van BambooTeq: een verbindend systeem waardoor planken van twaalf meter gemaakt kunnen worden. “Dat maakt de mogelijkheden eindeloos.” De timing kon niet beter: de reputatie van hardhout wordt steeds slechter, overheden en bedrijven zoeken alternatieven. Brands noemt bamboe een godsgeschenk. “Een heel mooi materiaal met als bonus dat het de natuur niet schaadt. De plant groeit snel, is in grote aantallen aanwezig, werkt goed tegen bodemerosie en het ecosysteem heeft geen last van het kappen.”

Biogolf

“Het is verkeerd om plastic golfballen in de natuur achter te laten”, zeggen Biogolf-oprichters Robert de Waal en Erwin en Cretiën Wegmans in koor. Jaarlijks worden er 865 miljoen golfballen geproduceerd, die de natuur pas na vijfhonderd à duizend jaar verteert. Alleen al in de VS raken er jaarlijks driehonderdmiljoen golfballen zoek. Kortom, het werd hoog tijd voor een biologisch afbreekbare golfbal. De drie mannen is het na vier jaar vooronderzoek gelukt er één te ontwikkelen. “Onze formule is geheim, maar ik kan verklappen dat we aardappelzetmeel gebruiken.” De biobal is niet geschikt voor professionele golfers, maar amateurs spelen er prima mee. “De bal is wat zachter en gevoeliger. Prima voor het korte werk.”

Dyecoo

Textiel verven met CO2, in plaats van met water en chemicaliën, scheelt een hoop milieuvervuiling. Voor het verven van textiel op de traditionele manier worden miljarden liters schoon water gebruikt. In Azië, waar de meeste textielfabrieken staan, wordt het chemisch vervuilde afvalwater bovendien ook nog wel eens in de natuur gedumpt. In 2005 had ondernemer Geert Woerlee een werkend prototype ontwikkeld dat “een rolletje textiel van vijf kilo kon kleuren”, in 2007 kon de verfmachine gecommercialiseerd worden. Woerlee richtte vervolgens DyeCoo op, samen met zijn compagnon Reinier Mommaal, die altijd in ‘de verkoophoek van de techniek’ had gewerkt.

FairPhone

In Chinese elektronicafabrieken zag ondernemer Bas van Abel hoe arbeiders zonder rechten onderdrukt worden. In Congo zag hij bij de winning van kobalt en tin, twee van de ruim dertig metalen die in een mobiel zitten, corruptie, kinderarbeid en onderdrukking. “Er staan militairen bij de uitgang van de mijn die een deel van de opbrengst opeisen. Daar financieren ze hun wapens mee.” 

Zijn Fairphone wordt daarentegen gemaakt onder eerlijke arbeidsomstandigheden ; de materialen zijn gewonnen in mijnen die zich niet in conflictgebieden bevinden, wat betekent dat geen van de strijdende partijen eraan verdienen. De volgende stap is het vergroten van de sociale impact: Fairphone wil de elektronica-industrie veranderen. “Telefoonproducenten als Nokia en Apple voelen nu al de druk om verantwoordelijkheid te nemen. KPN heeft al duizend FairPhones besteld, en we overleggen met Vodafone.”

HelloYellow

Waar traditionele concurrenten grote bedragen investeren in technologieën ‘die na een paar jaar verouderd zijn’, doet energiebedrijf Hello Yellow jaarlijks investeringen in de nieuwste groene technologieën. Op termijn wil het ook zelf energiebronnen ontwikkelen en op die manier de energiemarkt veranderen. Nu verduurzamen veel Nederlandse energiebedrijven hun stroom en gas namelijk door groene certificaten uit het buitenland te kopen.

Oprichter Rutger Ockhuizen en zijn compagnon geven zichzelf een modaal salaris. De belofte is namelijk dat de marges op de prijs die de klant betaalt meteen gebruikt worden om te investeren in nieuwe energiebronnen. Waar in de traditionele energiesector de aandeelhouder altijd op de eerste plek staat, gaat hier de winst voor honderd procent terug naar de klant. “De traditionele aandeelhouder zou daar een hartverzakking van krijgen”, denkt Ockhuizen.

KRNWTR

Iedereen weet dat er in Nederland prima drinkwater uit de kraan komt dat veel milieuvriendelijker is dan flesjes van een duur merk. Maar hoe zorg je dat het ook hip wordt om kraanwater te drinken? Twee marketingmannen, Metsuro Miyazaki (35) en Tom Niekamp, hebben daar iets op bedacht. Hun formule: verberg niet dat het om kraanwater gaat, maar breng het juist nog meer op de voorgrond. KRNWTR verkoopt slim ontworpen drinkflessen, karaffen en ander glaswerk aan bedrijven en aan horeca. “Als je een fles van ons op tafel zet, dan scheelt dat al een hoop.”

Mudjeans

Bert van Son vond het jammer dat zorgvuldig en duurzaam gemaakte jeans na gebruik op de vuilnisbelt terecht komen. De jeans van Mudjeans kun je daarom leasen of na het dragen inleveren in ruil voor statiegeld. De afgedragen spijkerstof gaat in de shredder die het vermaalt tot hele kleine vezels. Door toevoeging van nieuwe vezels kan toch weer een sterke stof worden geweven.

Packmee

Packmee zamelt kleding in via de post, een concept oorspronkelijk bedacht in Duitsland. Ondernemer John Mijnster rolt het uit in Nederland. “Ik wist meteen dat het veel potentie had. Kledinginzameling vindt nu plaats via containers of in speciale zakken die aan de straat gezet moeten worden. Packmee maakt het makkelijker: de pakketbezorger die een bestelling brengt, kan direct een doos met oude kleding meenemen.”

Zo worden kartonnen dozen hergebruikt, wordt de lege capaciteit van Post NL opgevuld en hoeven er geen extra vrachtwagens te rijden. Dat betekent: minder dozen bij het grof vuil, en minder uitstoot van CO2.

Perfotec

Hoeveel zuurstof heeft een verpakte aardbei nodig om optimaal te kunnen ademen en dus langer houdbaar te blijven? In zijn vorige baan als directeur van een groenteverwerkingsbedrijf, ontdekte Bas Groeneweg dat een laser op een verpakkingsmachine precies de juiste gaatjes kan maken. Hij begon voor zichzelf en voegde een respiratiemeter toe aan de machine zodat de ademsnelheid van groente en fruit kan worden gemeten. Zo kan elke soort groente en fruit dankzij Perfotec een verpakking op maat krijgen en drie tot zeven dagen langer houdbaar blijven. Dat betekent voor supermarkten dat ze veel minder hoeven weg te gooien.

Protix BioSystems

Tijdens duikreizen raakte natuurliefhebber Kees Aarts gefrustreerd over de gevolgen van overbevissing voor ons ecosysteem. “Een groot deel van de gevangen wilde vis wordt vermalen tot voer voor kweekvis. Omdat steeds meer mensen zich vis kunnen veroorloven, neemt die kweek sterk toe.” De oplossing ligt volgens Aarts bij insecten: een tot nu toe vrijwel ongebruikte eiwitbron en zeer geschikt als visvoer.

In de Protix fabriek in Dongen worden vliegenlarven op organische bijproducten geleverd. Ze worden vervolgens verwerkt tot hoogwaardig eiwitmeel dat onder andere is bedoeld voor de visvoerindustrie, die grote interesse heeft.

Snappcar

Acht miljoen auto’s, is dat niet een beetje veel voor een land als Nederland, vroeg ondernemer Victor van Tol zich af. “Een auto bezitten is duur. Als ‘ie stilstaat voor de deur, kun je ‘m net zo goed uitlenen aan iemand anders.” Van Tol legde deze conclusie voor aan Pascal Ontijd en samen ontwikkelden ze SnappCar, een marktplaats voor particuliere autoverhuur.

Solynta

Aardappelen zijn gevoelig voor ziektes. Alleen al in Nederland wordt de helft van alle bestrijdingsmiddelen ervoor gebruikt. Wereldwijd bedragen de kosten hiervoor negen miljard euro, een flink deel van de 57 miljard euro die omgaat in de hele aardappelmarkt, exclusief de friet- en chipsbusiness. De aardappelrassen die Solynta ontwikkelt, zijn grotendeels resistent tegen schimmels waardoor veel minder bestrijdingsmiddelen nodig zijn. “Daarnaast hebben de nieuwe rassen waarschijnlijk een opbrengst die dertig procent hoger ligt dan andere rassen, en gaan ze efficiënter om met water”, zegt ondernemer Pim Lindhout. “Belangrijk dus voor het voeden van de wereldbevolking. De aardappel wordt in China nu al gezien als de nieuwe rijstkorrel.”

Susteq

Toen Marten Susebeek twee jaar geleden in Ghana was, schrok hij van de grote behoefte aan schoon water. “Mensen hebben wel een mobiele telefoon, maar geen drinkwater. Ze smeekten mij, een blanke man, om hen daarmee te helpen.”

Met Susteq introduceerde hij een waterbetaalsysteem dat naast toegang tot drinkwater, het lokale ondernemerschap in ontwikkelingslanden stimuleert. Op een digitale portemonnee kunnen watercredits worden gezet, zo wordt een eerlijk bedrag betaald voor drinkwater. “Als een waterpunt kapot gaat, is er nu vaak geen geld voor reparatie. Met dit systeem komt er een automatische geldstroom op gang waardoor lokale ondernemers het beter zullen onderhouden en meebetalen aan schoon drinkwater.”

Voltea

Als al het water uit de hele wereld in één fles zou passen, zijn slechts een paar druppels drinkbaar. Omdat steeds meer mensen behoefte hebben aan schoon water, is de zuiveringsindustrie booming. De gangbare techniek – water onder hoge druk door een zeef drukken – kost veel energie en levert relatief weinig op. Voltea ontwikkelde een revolutionaire waterzuiveringstechniek: CapDI. Elektroden afgedekt met membranen scheiden in twee stappen het water van de vervuiling. Het kost minder energie en is veel efficienter.