Geen producten in de winkelwagen.
Vandaag verscheen ‘ie dan: de augustusraming van het Centraal Planbureau (CPB), waarin de overheidsinstantie een economische voorspelling doet voor ons land.
Het CPB blijkt iets optimistischer gesteld te zijn over onze economie dan het in juni was. Ging het orgaan toen nog uit van een jaarkrimp van 6 procent, nu voorspelt het CPB een economische krimp van 5 procent voor 2020. Volgend jaar zou onze economie zelfs alweer met 3 procent groeien, alhoewel de werkloosheid wel richting de 7 procent gaat in 2021.
Het scenario waar het CPB van uitgaat, bevat echter één groot voorbehoud: er moet niet nogmaals een lockdown komen. Zou dat het geval worden, dan krimpt de economie in 2021 gewoon door, met zo’n 3 procent, en loopt de werkloosheid op tot wel 10 procent.
Nieuwe steunronde
De data uit het CPB-rapport van vandaag zullen in Den Haag als leidraad worden gebruikt bij de vormgeving van een nieuwe steunronde voor bedrijven die door de coronacrisis getroffen zijn. De steunmaatregelen lopen op 1 oktober tegen het einde van hun looptijd aan. Zo ook de belangrijkste maatregel de NOW-steun, bedoeld om personeel van getroffen bedrijven door te betalen.
Tijdens Prinsjesdag, op 15 september, zal uit de doeken worden gedaan welke nieuwe maatregelen er komen. Dát die er komen, staan vrijwel vast. Premier Rutte stelde afgelopen vrijdag nog dat het ‘niet afgelopen’ kan zijn met de coronasteun.
Staatsschuld
Gratis is het allemaal niet. Het CBS schatte dat volledige pakket aan steunmaatregelen eind juni al zo’n 38 miljard euro kostte. De staatsschuld van Nederland nam tussen februari en eind juni dit jaar toe met 61 miljard euro naar 385 miljard euro. Door de lage stand van de rente is de verwachting dat de financiële ‘schade’ van deze schuld nog te overzien zal zijn.
Dat Den Haag ondanks de toenemende staatsschuld nogmaals de portemonnee lijkt te willen trekken, is deels omdat het bedrijven simpelweg beschermt tegen een corona-faillissement. Met een beetje geluk, zal Rutte denken, kunnen we een tweede lockdown voorkomen, hebben we begin 2021 een vaccin en herstelt de economie zich dan volgens de lijn van het CPB.
Ook de aanstaande verkiezingen – maart 2021 – zullen vermoedelijk een rol spelen. ‘Nee’ zeggen tegen een nieuwe steunronde zal veel bedrijven en banen de das omdoen. Zoiets wil je als regering, een half jaar voor de verkiezingen, niet op je conto hebben.
De grote vraag is hoe het nieuwe pakket steunmaatregelen eruit zal zien. Het pakket zal hoe dan ook ‘anders’ zijn dan de voorgaande, citeerde het FD minister van Financiën Wopke Hoekstra dit weekend.
Belangenstrijd
De belangenstrijd lijkt alweer losgebarsten. Vakbond de FNV pleit vandaag in een blogpost bijvoorbeeld voor langdurige steun aan bedrijven. De derde steunregeling zou wat de FNV betreft niet drie maanden moeten duren, maar de rest van het jaar moeten beslaan en zelfs alvast een deel van 2021. Op die manier behouden we de koopkracht, beargementeert de vakbond.
Zelfstandigenorganisaties FNV Zelfstandigen en ZZP Nederland pleiten daarnaast voor een verlenging van de zogeheten Tozo-steun, die zelfstandigen financieel ondersteunt. Deze verlenging zou wat de zzp-organisaties betreft nog eens drie maanden moeten duren.
CPB-adviezen
Belangrijk bij de invulling van het nieuwe steunpakket zullen de adviezen van het CPB zijn. De overheidsorganisatie adviseerde het kabinet in juli bijvoorbeeld om een eventuele verlenging van de Tozo-regeling gepaard te laten gaan met een versobering. Slechts weinig vermogende zelfstandigen zouden er volgens het CPB nog een aanvraag voor morgen doen, zodat het geld bij de groep terechtkomt die dit het meest nodig heeft.
Over een eventuele verlenging van de NOW-steun bracht het CPB afgelopen vrijdag een adviesrapport uit. Hierin pleit het publieke orgaan tevens voor een versobering van dit type steun. Zo zouden werknemers van getroffen bedrijven volgens het CPB best 70 procent van hun salaris uitgekeerd kunnen krijgen, in plaats van het volledige salaris. Op die manier stimuleer je dat mensen op zoek gaan naar werk bij bedrijven die het wél goed doen, aldus het CPB. Vrij vertaald: coronaproof bedrijven.
Ook adviseert het CPB de overheid een hogere drempel te hanteren voor omzetverlies bij bedrijven, die gebruik willen maken van de NOW-steun. Nu moeten ondernemingen minstens 20 procent omzetverlies hebben gemaakt door de coronacrisis, maar volgens het CPB zou dit bij een derde ronde ook best 30 procent kunnen zijn.
Hoe het nieuwe steunpakket eruit zal zien, dat weet nog niemand. Als de adviezen van het CPB echter ergens op wijzen, is het wel op het feit dat een derde ronde een strenger karakter zal hebben. Met andere woorden: bedrijven die al voor de coronacrisis kwakkelden, zullen wellicht meer moeite ondervinden om nogmaals richting de publieke reddingsboei te zwemmen.
