Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Let there be light

Met Wakawakalight wil het Nederlandse bedrijf Off Grid Solutions (OGS) derdewereldburgers zonder stopcontact van elektrisch licht voorzien. Met behulp van crowdfunding haalde het 111.000 euro op om de eerste duizend ledlampen met zonnepaneel en batterij te laten produceren.  

Het is de droom van iedere groene ondernemer: een product dat én goed is voor het milieu én een markt van 1,5 miljard mensen heeft. OGS lijkt zo’n groen droomproduct in handen te hebben: Wakawakalight is een oplaadbare elektrische lamp voor derdewereldburgers. Die verlichten hun huizen, hutten en krotten nu nog met olielampjes die roet en CO2 uitstoten en brand kunnen veroorzaken. 

Wakawaka (“schijn helder” in Swahili) is een zonnepaneel met een batterij en een ledlamp. Overdag laadt hij op en ’s avonds verlicht hij woningen die niet zijn aangesloten op een elektriciteitsnet. Doordat het lampje de CO2-uitstoot van een olielamp voorkomt, mag het CO2-emissierecht worden verkocht. Met de huidige lage CO2-prijs levert dat een euro op. Dat lijkt weinig, maar het knabbelt ruim tien procent van de beoogde prijs van tien dollar af.

Crowdsourcing voor financiering

De ondernemers achter de lamp zijn Camille van Gestel, Maurits Groen, Kim van der Leeuw van consultancybedrijf in CO2-rechten Do.inc en het technologiebedrijf Intivation. De partners lieten voor eigen rekening (enkele tienduizenden euro’s) prototypes ontwerpen. Vervolgens hadden ze serieus geld nodig om de eerste serie te laten maken in een fabriek in Shanghai. De eerste vorm van crowdsourcing vonden ze in de Verenigde Staten bij internetplatform Kickstarter, waarop ieder bedrijf financieringsproposities mag plaatsen. Kickstarter vraagt vooraf wat het totale investeringsbedrag minimaal moet zijn. Wordt deze drempel niet binnen twee maanden gehaald, dan krijgen alle financiers hun geld terug. “Haalt een bedrijf zijn drempel niet, dan krijgt het niets,” zegt Van Gestel. OGS legde de lat op 30.000 dollar. Bekendheid genereerden de ondernemers via hun persoonlijke netwerk en persberichten.

OGS plaatste een lijst met financieringsopties op de site: doneren vanaf een dollar, een lamp doneren aan een school in Kenia voor dertig dollar, zelf een lamp bestellen voor 35 dollar of voor tachtig tot duizend dollar een genummerde limited edition bestellen. De financieringsronde begon in november. Begin december 2011 waren ze nog lang niet op de helft. Met de moed der wanhoop bood Van Gestel zich aan als Kerstman: hij zou voor iedere nieuwe financier een kerstboodschap op video zetten. Na deze wervingsactie, waar niemand gebruik van maakte, maar waar wel veel mensen op reageerden, stond de teller eind december op achthonderd investeerders die samen 48.000 dollar (36.000 euro) inlegden.

Financierders persoonlijk behandelen

De tweede manier waarop OGS geld bij het publiek ophaalde, was via Symbid

Op de vraag wat de belangrijkste succesvoorwaarde voor crowdsourcing is, antwoordt Van Gestel: “Maak het persoonlijk. Probeer bijvoorbeeld vragen die mensen op het openbare gedeelte van de website achterlaten, binnen een paar uur te antwoorden. Alle ruim duizend financiers hebben bovendien een persoonlijk bedankje gehad.” Een andere voorwaarde voor succes spreekt vanzelf: de transactiekosten moeten laag zijn. “Bij een gewone aandelenemissie zijn die te hoog”, zegt Van Gestel. Kickstarter rekent drie procent transactiekosten, de betaalservice van Amazon die het financiële verkeer verwerkte vijf procent. En ook bij Symbid, dat met betaaldienst Ideal werkt, belopen de totale transactiekosten ongeveer acht procent. Voor de bedragen waar we het over hebben zijn dat lage percentages.

10 euro over 

Eind maart komen de eerste duizend Wakawakalights van de band in Shanghai. In april moeten de eerste lampen in gebruik genomen worden door proefpersonen in Indonesië, India, Nepal, Mozambique, Zuid-Soedan, Zuid-Afrika, Kameroen, Nigeria en Kenia. De distributie gaat OGS niet zelf doen. Het gaat partnerschappen aan met partijen die al een fijnmazig netwerk hebben, bijvoorbeeld winkelketens, Unilever, Coca Cola en UNHCR. Uit de tests moet blijken of de apparaten inderdaad doen wat ze beloven (onder andere zestien uur leeslicht na een dag zonlicht), robuust genoeg zijn en of derdewereldbewoners er een tientje voor over hebben. Een olielamp is op lange termijn weliswaar duurder, maar lampolie kun je per dag afrekenen. De vraag is dus of mensen die van één of twee dollar per dag leven, tien dollar kunnen en willen ophoesten. 

Als de test met de eerste duizend succesvol is, kan de fabriek in China grootschalig gaan produceren. “Als we een vliegende start maken, hebben we in theorie geen verdere financiering meer nodig,” zegt Van Gestel. In zijn stoutste dromen kopen vele miljoenen gezinnen een Wakawakalight. “Onze ambitie is om 1,5 miljard mensen van elektrisch licht te voorzien.”