Winkelmand

Geen producten in je winkelwagen.

‘Ik maak een topproduct voor de allerarmsten’

Ga er maar aan staan: 4 miljoen mensen overlijden elk jaar door het koken op open vuur. De Nederlands-Zuid-Afrikaanse ondernemer Ruben Walker gaat deze humanitaire ramp te lijf met een schone kookkachel - en een gezond businessmodel.

De 31-jarige Walker, opgeleid tot milieutechnisch ingenieur, startte het bedrijf African Clean Energy in 2011 samen met zijn vader. Het familiebedrijf heeft inmiddels 35.000 schone kooktoestellen verkocht in landen als Rwanda, Malawi en Zambia. Kort geleden werd een vernieuwde versie gelanceerd, de ACE 1.

De samenwerking met zijn vader gaat ‘super goed’, zegt Walker. Zijn vader is verantwoordelijk voor de fabriek en de logistiek daaromheen. ‘We vullen elkaar perfect aan. Hij is ook ingenieur, maar dan elektrotechnisch.’ 

Walkers doel: een topproduct aanbieden aan hele arme mensen. De impact die hij heeft is zijn drijfveer. ‘Die mensen hebben hun hele leven in de rook gezeten. Dat is door onze kookkachel opeens weg.’

Rook van kookkachels die branden op houtskool of paraffine zorgt voor meer doden dan aids en malaria bij elkaar opgeteld, rekent Walker voor, en het gaat meestal om vrouwen en kinderen. ‘Het is daarnaast een enorm milieu- en armoedeprobleem, om nog maar te zwijgen over brandgevaar.’

Pellets

De kookkacheltjes van African Clean Energy branden op allerlei soorten biomassa, waaronder zogeheten pellets, die zorgen voor een schone en efficiënt manier van branden. Je kunt het apparaat in je eigen kamer aanzetten zonder enige rookoverlast. Het materiaal kan praktisch overal van gemaakt worden, bijvoorbeeld van zaagsel. 

‘In de landen waar wij werken, geldt: als je lpg op is of er is lokaal geen voorraad, dan kun je niet koken’, zegt Walker. Ook daar heeft hij aan gedacht: met het systeem van African Clean Energy kun je, als je pellets op zijn of er geen voorraad of geld is, altijd nog takjes gebruiken.


Zo moet het dus niet

Voor de nieuwe versie ontwikkelde Walker een aansluiting voor een zonnepaneel. Met de ingebouwde accu kunnen nu ook lampen, mobieltjes en radio’s worden opgeladen. Dat helpt volgens Walker bij het enthousiasmeren van mannen in bijvoorbeeld Mozambique, waar de vrouwen meestal koken. 

Werd de eerste kookkachel nog samen met Philips ontwikkeld, voor de nieuwe versie neemt African Clean Energy de productie en distributie helemaal in eigen hand. De productie vindt met 60 man personeel plaats in Lesotho (een klein land dat geheel omsloten wordt door Zuid-Afrika).

‘We bieden nu in feite een solar home system‘, zegt Walker vanuit zijn commerciële hoofdkantoor in Amsterdam. ‘Het is nog niet geschikt voor een pc of koelkast, maar het is goed begin. Licht en telefoon zijn basisbehoeften voor mensen die off the grid leven.’

Op eigen benen

Behalve een nieuw design betekent het loslaten van de samenwerking met Philips voor Walker een grote stap. ‘We staan nu als bedrijf volledig op eigen benen. Eerst waren we redelijk afhankelijk van Philips, nu is dat bedrijf meer een afnemer en klant van ons.’

We staan nu als bedrijf volledig op eigen benen

Binnenkort wordt de eerste lichting van 800 nieuwe kookovens geïnstalleerd in Zuid-Afrika. Dat gebeurt op projectmatige basis, vertelt Walker, in dezelfde wijk. ‘We zijn er enorm bij gebaat als onze kacheltjes bij elkaar staan. Dat geldt zowel voor het onderhoud dat wij doen, als de distributie.’

African Clean Energy doet zelf zijn retail. ‘Daardoor hebben we geen middle man, en dus een zo laag mogelijke overhead.’

Schaalbaar

Dankzij de vernieuwde kookoven, die in onderdelen te verschepen is, is het bedrijfsmodel van African Clean Energy volgens hem heel schaalbaar. De bedoeling is dat de units lokaal worden geassembleerd. ‘Dan zijn wij megaschaalbaar, er is straks geen limiet meer aan het aantal kookovens dat we kunnen maken.’ In ieder land is volgens de ondernemer vraag naar honderdduizenden units, ‘zo niet miljoenen’. 

Zijn bedrijf komt in aanmerking voor CO2-credits van de VN of de The Gold Standard Foundation. Die inkomstenbron wil Walker niet voor zichzelf houden, maar worden doorgeschoven naar de eindgebruiker, die er bijvoorbeeld brandstof voor de kookkachel of tegoed voor zijn mobiele telefoon mee kan kopen. ‘Zo heb je een mooie cirkel’, zegt Walker.

Loon naar werken

Die credits zijn geen donatie, benadrukt hij, maar gewoon ‘loon naar werken’, net zoals je in Nederland belastingvoordeel krijgt voor een zuinige auto. ‘Als je kunt zorgen dat mensen ook brandstof bij ons kopen, kunnen we het laten terugkomen in de prijs van de kachel. En dan kun je bijvoorbeeld kachels op krediet gaan aanbieden.’

De potentie is enorm, verwacht Walker. Mede omdat mensen in de armste gemeenschappen nu ‘schandalig veel’ geld kwijt zijn aan brandstof. ‘Dat geld kunnen ze alleen niet in een keer uitgeven aan een kookkachel.’

Kickstarter

Om zelf aan kapitaal te komen start African Clean Energy aan het eind van deze maand een campagne op Kickstarter. Crowdfunding moet zijn bedrijf ook aan meer naamsbekendheid helpen. ‘We hebben de techniek en de productiecapaciteit, maar een tekort aan kapitaal en kracht om door te zetten. Alle modellen werken, het is duurzaam, maar je moet nu eenmaal werkkapitaal hebben.’

Dagelijks de nieuwsbrief van Startups & Scaleups ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Banken worden volgens hem nu wel ‘een klein beetje wakker’. En er zijn investeerders die een belang zouden kunnen nemen in zijn bedrijf. Die kunnen instappen mits ze inhoudelijk ook een goede toevoeging zijn aan zijn onderneming, haast Walker zich te zeggen. 

Makkelijk op te lossen

Rookschade is, zegt hij samenvattend, ‘een idioot groot probleem’, maar heel makkelijk om op te lossen. ‘Er zit geen tegenwerking in ons systeem. Kijk bijvoorbeeld naar het Aidsprobleem, daar heb je echt een enorme gedragsverandering voor nodig. Bij ons zegt niemand, ‘blijf van m’n paraffine af’. Er was tot nu toe alleen geen alternatief. Als je met iets beters komt, dan zijn ze in een dag over.’