Geen producten in de winkelwagen.
Sprout besteedt vandaag en donderdag aandacht in haar nieuwsbrief aan de creatieve industrie: donderdag kijken we naar games als reclamemiddel en doen we verslag van de Creative Company Conferentie.
Wat de creatieve industrie nu precies inhoudt, dat is niet één, twee, drie te beantwoorden. Volgens de overheid bestaat de creatieve sector uit drie pijlers: kunst en cultuur, media en entertainment en creatieve zakelijke dienstverlening. Maar welke ondernemers er nu precies onder vallen, daar denkt iedereen weer anders over. De industrie is zo breed dat zowel architecten, filmproducenten als computerspelletjes er onder worden geschaard.
Creatieve ondernemers, groeisector
Daar komt bij dat de onderdelen van de creatieve industrie zo van elkaar verschillen dat er geen eenduidig beeld te vormen valt van de sector in z’n geheel. Het is nu eenmaal een diffuse branche. Wel een branche die een aardige bijdrage levert aan de groei van de economie. Onderzoeksbureau Berenschot berekende dat in 2007 de creatieve industrie in totaal 16,9 miljard euro aan toegevoegde waarde leverde, drie procent van het bruto binnenlands product (bbp). Het bbp was 572 miljard in 2007. Ter vergelijking: de chemische industrie droeg in 2005 2,6 procent bij aan het bbp. Het bbp in 2005 was 513 miljard euro.
De creatieve industrie is dan ook een nationale groeisector. In 2004 werd de sector samen met vijf andere branches aangemerkt als ‘sleutelgebied’ door het Innovatieplatform – het industrieelpolitieke speledingetje van premier Balkenende. Die titel hield in dat er miljoenen euro’s aan stimuleringsgelden in het vooruitzicht werden gesteld.
Gele kaart, minder subsidie
Maar, en daar wringt de schoen, als gevolg van haar diffuse karakter, is de branche– die bovendien bestaat uit vooral kleine ondernemers en zzp’ers- de afgelopen jaren vele miljoenen euro’s aan subsidies misgelopen. Om voor die stimuleringsgelden in aanmerking te komen, verwachtte het ministerie van Economische Zaken namelijk dat sector zich op nationaal niveau organiseerde. Een tussenrapportage van het Innovatieplatform-voorzitter Ad Scheepbouwer- spreekt over een ‘organisatorische janboel’ in de creatieve industrie en deelt sector een ‘gele kaart’ uit. Gevolg? De 19 miljoen euro aan ‘beloofde’ subsidies uit FES-middelen (aardgasopbrengsten) voor onderzoek is teruggeschroefd naar 10,5 miljoen.
Rob Huisman, voorzitter van de Federatie Dutch Creative Industries (FDCI), een federatie van acht brancheorganisaties, vindt de kritiek op de creatieve industrie onterecht. “De creatieve industrie als geheel is misschien niet heel overzichtelijk, maar de afzonderlijke brancheorganisaties zijn goed georganiseerd.” Hij verwijt de commissie bovendien gebrek aan kennis van de branche. “In de creatieve industrie heb je geen multinationals, het zijn allemaal kleine bedrijfjes, dat is de aard van deze branche en heeft niks met ongeorganiseerd zijn te maken.”
FES-middelen
Ook Dany Jacobs, hoogleraar van de Universiteit van Amsterdam, die verantwoordelijk was voor de verdeling van de FES-middelen, is het met hem eens. “Als er een sector is in Nederland met veel starters en ook veel uitval, bovengemiddelde groei en continue innovatie, dan is het wel de creatieve sector. In feite is dit het soort gefragmenteerde wereld dat traditionele marktmodellen ons zo graag als voorbeeld stellen”, aldus Jacobs. “Dan is het toch wel gek om van deze sector te eisen dat hij meer geordend is.”
Het is volgens Jacobs helemaal absurd dat de branche zelf moet definiëren wat wel of niet onder de creatieve sector valt, “alsof ze een wetenschappelijke en niet een ondernemersambitie moeten hebben.”
Wegharken
De FDCI is sinds vorig jaar bezig iets te doen met de kritiek: door één spreekbuis te vormen naar de overheid. Voorzitter Rob Huisman: “De grote individuele bedrijven, zoals de Gap’s en de Philipsen, lukt het wel om subsidies te krijgen. Wij proberen nu als een loket op te treden richting overheid voor al die kleine ondernemers.” Want, zegt hij: “Het gebeurt nog veel te vaak dat subsidie wordt verdeeld zonder dat met de branche zelf wordt gesproken.”
De subsidies die dan uiteindelijk verleend worden, komen bovendien vaak in één hoek terecht: de kunst en cultuur. Daar zitten relatief minder ondernemers, maar wel de doorgewinterde culturele instellingen die ervaring hebben met subsidies wegharken. Huisman: “De overheid associeert de creatieve industrie automatisch met de muzikanten en kunstenaars- en niet aan de economische kant, zoals de creatieve zakelijke dienstverlening. Marcel Wanders is uiteraard een stuk sexier dan wegbewijzering, maar ook dat is design.”
Sprout schept orde in de chaos! Bekijk de slideshow Wat is de creatieve industrie?
Bezoek het innovatiecongres Nieuwe producten bedenken (21-09-2010)
