Geen producten in de winkelwagen.
Ook al heeft het onderwerp niet direct met zakendoen en ondernemerschap te maken, wil ik het deze week toch hebben over de dringende noodzaak van nucleaire ontwapening. Mijn hele leven lang kent de wereld deze uitdaging al en het probleem is alleen maar urgenter geworden nu die wereld ook terrorisme en minder goed bewaakte kernbommen kent. We zijn volledig machteloos als deze vernietigingswapens in verkeerde handen terecht zouden komen.
Een van mijn vroegste herinneringen heeft te maken met de proliferatie van kernwapens: de Cubacrisis in 1962 toen de Sovjetunie wapens met kernlading op het eiland wilden stationeren – de wereld is nooit dichter bij een kernoorlog geweest als op dat moment. Ik weet nog goed hoe bang de mensen waren toen de Verenigde Staten en de voormalige Sovjetunie in een impasse zaten rond de stationering van die kernwapens op bases in Cuba, en ook al maakten de Sovjetschepen uiteindelijk rechtsomkeert nadat de VS een blokkade rond het eiland hadden gelegd, betekende het einde van die crisis geenszins het einde van onze zorgen om nucleaire wapens. De Koude Oorlog tussen de Verenigde Staten en de Sovjetunie bleef decennia lang zeer gespannen, en vandaag zijn het Noord-Korea en Iran die angst verspreiden met hun gepoch dat ze in staat zijn kernbommen te maken.
Vooral tijdens de Koude Oorlog bleken de bewapeningsdebatten te polariseren, met enerzijds de haviken die claimden dat massavernietigingswapens nodig waren als afschrikking en anderzijds de duiven die bleven hameren op eenzijdige ontwapening. En er zat een soort donkere logica in dat op voorraad hebben van geweldige hoeveelheden atoomwapens: de zekerheid van wederzijdse totale vernietiging zorgde ervoor dat de nucleaire vrede gehandhaafd bleef tussen de supermachten.
Onlangs is in de Verenigde Staten de film “Countdown to Zero”, uitgebracht – een fascinerende documentaire over dit onderwerp. De film is een productie van de Oscar-genomineerde Lawrence Bender (die ons ook al “Pulp Fiction”, “An Inconvenient Truth” en, nog niet zo lang geleden, “Inglourious Basterds” bezorgd heeft) en is zo meeslepend dat je er bang van wordt. De consensus onder de vroegere haviken in zowel Oost als West lijkt nu aan te geven dat de afschrikkende werking van kernwapens niet langer opweegt tegen de gevaren van proliferatie van kernwapens en nucleair terrorisme. Het verhaal van de film laat ook geen spaan heel van het idee dat het aanhouden van een nucleair arsenaal gelijk staat aan veiligheid in de wereld van vandaag.
Daarom ben ik een van de mensen die de “Global Zero”-beweging hebben opgericht, de beweging die gelooft dat de enige manier om van de nucleaire dreiging af te komen een totale stop op de verspreiding van die wapens is, het veiligstellen van al het nucleair materiaal en uiteindelijk het elimineren van alle kernwapens. Tot de ondertekenaars behoren zowel voormalige staatshoofden, ministers van buitenlandse zaken, ministers van defensie, nationale veiligheidsadviseurs en topmilitairen, als vele honderdduizenden activisten uit de hele wereld. Ik ben er, zoals zij allemaal, van overtuigd dat de enige manier om onze toekomst veilig te stellen een gefaseerde ontwapening is tot alle kernwapens de wereld uit zijn. De zwartkijkers hebben ongelijk; het is niet te laat om het nucleaire beest te temmen.
Het gezonde verstand moet de overhand krijgen; er kan niets goeds van komen wanneer meerdere tientallen landen beschikken over nucleair materiaal waar wapens van gemaakt kunnen worden – genoeg voor meer dan 200.000 bommen. En je hoeft helemaal geen defensiespecialist te zijn om in te zien dat iets van al dat materiaal kwijt kan raken en bij een persoon of een groep terecht kan komen die kwade bedoelingen heeft. Mijn jarenlange ervaring in het zakendoen heeft mij laten zien dat wat kan gebeuren, uiteindelijk ook daadwerkelijk gebeurt. Vertaald naar kernkoppen is dit een ernstig verontrustende gedachte.
Het is al eens voorgekomen dat een staat zijn nucleaire arsenaal ontmanteld heeft. Zuid-Afrika heeft het in 1991 gedaan – en het is tot nu toe nog steeds het enige land dat dat vrijwillig heeft gedaan.
Maar dankzij dat voorbeeld hoeven we niet fatalistisch te zijn over de verspreiding van atoomwapens. Zoals president Barack Obama afgelopen april in een toespraak in Praag zo enthousiast zei: “Zo’n fatalisme is de dood in de pot, want als we blijven geloven dat de verspreiding van kernwapens onvermijdelijk is, dan geven we op een bepaalde manier ook toe aan het idee dat het inzetten van die wapens ook onvermijdelijk is.” Obama heeft gelijk, en dat is geen prettige gedachte.
Gelukkig is de teneur van het gesprek hierover sinds kort veranderd en wel op het allerhoogste niveau, nadat president Obama en de Russische president Dmitrij Medvedev in 2009 een begin hebben gemaakt met de reductie van de kernwapens. Hun leiderschap is hier essentieel, nu er een nieuw START-verdrag afgesloten moet worden dat aanzienlijke reducties voorziet in de geweldig grote wapenvoorraden van beide landen; die voorraden omvatten namelijk het overgrote deel van de totale wapenvoorraden van de hele wereld. Dit nieuwe verdrag komt bijna twintig jaar na de ondertekening van het eerste verdrag in 1991; de inkt van dat eerste verdrag was nog niet droog, of de Sovjetunie werd opgeheven en viel in onafhankelijke staten uit elkaar die nu in het bezit zijn van hun eigen nucleaire arsenaal.
Een tweede kans kwam afgelopen april: de nucleaire top onder voorzitterschap van president Obama moest leiden tot het veiligstellen van al het materiaal dat voor nucleaire wapens gebruikt kon worden binnen vier jaar. Deze top volgde op de (overigens niet bindende) historische resolutie van de Veiligheidsraad van de VN uit 2009, die de uiteindelijke eliminatie van nucleaire wapens voorstelt.
Nu dit jaar de wereldleiders hun aandacht richten op een wereld zonder kernwapens is de tijd kennelijk rijp voor het idee van het elimineren van de wapenvoorraden – in de 21e eeuw moet het belang van een land niet langer in nucleaire termen gemeten worden. Steun uit de bevolking kan deze pogingen alleen maar versterken en betekent een aanmoediging om innovatieve en praktische oplossingen te vinden voor de complexe uitdagingen van een wereld zonder kernwapens. Als je net als ik overtuigd bent van de noodzaak van die kernwapenvrije wereld, zet dan ook je handtekening op globalzero.org. Iedere stem is hier van cruciaal belang.
Vertaling: Peter van Nunen
Lees meer columns van Richard Branson op Sprout en bestel hieronder zijn meest recent verschenen boeken.
 |
 |
 |
