Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Ondernemen in Ghana: hoe slaag je als bedrijf?

Ghana is een land dat niet direct op de radar staat van veel ondernemers. Waar het in Kenia wemelt van de Nederlandse bloemenkwekers, is Ghana wat dat betreft nog onontdekt. Toch is dat langzaam aan het veranderen.

ghana ondernemen bedrijf starten
Foto: Getty Images

Ghana is in opkomst en er liggen kansen voor zowel grote multinationals als kleine zelfstandigen. Vier Nederlandse ondernemers vertellen over de voor- en nadelen van ondernemen in het Afrikaanse ontwikkelingsland.

Ondernemer Henk Weil loopt het magazijn van zijn dierenwinkel Special Animal Services in. Buiten schijnt de Ghanese middagzon, binnen stijgen er ijsdampen op van de pallets met hondenbrokken. ‘Ik ben de eerste hier die alle voorraad vierentwintig uur per dag gekoeld opslaat’, zegt Weil. ‘Hierdoor ben ik duurder, maar mijn klanten betalen er graag voor.’

Ondernemen in Ghana

Weil is niet de enige ondernemer die nu zijn geluk beproeft in het West-Afrikaanse land. Meer dan honderd Nederlandse ondernemers hebben er de laatste jaren de sprong naartoe gewaagd. De economie maakt er een sterke groei door. Sinds 2005 is het BNP met 36 procent gegroeid.

Voor dit en volgend jaar voorspelt het IMF een groei van iets meer dan 20 procent. Ter vergelijking: in groeiwonder China is de verwachte groei 19,1 procent. In Nederland is de verwachte groei voor dezelfde periode een krappe drie procent.

Als gevolg van de groei krijgen Ghanese consumenten meer te besteden en neemt de vraag naar duurdere diensten in het land toe. Een kans dus, waar steeds meer Nederlandse ondernemers op inspelen.

Herbert Friese startte afgelopen najaar een consultancy bedrijf in de horecabranche. Als ondernemer moet je goed weten waar je aan begint, legt hij uit. ‘Als je hier onderneemt zijn er geen vangnetten die je opvangen als het misgaat.’

Rob de Bruin, eigenaar van Robi’s Dutch pub in Accra, is het daar mee eens. ‘De zaak moet direct lopen, anders mislukt het’, vertelt hij op het terras van zijn Hollandse café. ‘Alles werkt hier op referralbasis. Als mensen het je gunnen, komen ze bij je kopen. Heb je een slechte naam, dan komt je zaak nooit van de grond.’

Eigen startkapitaal is noodzakelijk

Voor het starten van een onderneming in Ghana is een eigen startkapitaal vaak noodzakelijk. Veel Ghanese banken lenen buitenlanders geen geld, of alleen tegen hoge rentes. Ook zijn de opstartkosten van een onderneming hoog.

‘Voor een simpel pand in de wat mooiere buurten van Accra betaal je al gauw drie- tot vierduizend euro huur per maand. Vaak willen de huurbazen dan dat je direct voor vierentwintig maanden vooruitbetaalt’, zegt Friese.

‘Daarnaast betaal je voor elektriciteit duizend euro per maand. Elektriciteit die sterk fluctueert en vaak uitvalt’, vult Weil aan. ‘Als je zo’n pand zou willen kopen kijk je aan tegen enkele tonnen.’

Tevens kun je als buitenlander geen eenmanszaak starten. ‘Starten als zzp’er is daardoor wat omslachtig’, zegt Eelco Bakema van webdesignbureau Rarity. ‘Omdat je alleen een LTD (BV) kan starten, zit je met aandelen, aandeelhouders, kortom, alles wat bij een BV komt kijken.’

Zelfredzaam zijn in Ghana

Als ondernemer is het in Ghana vooral belangrijk niet te veel te leunen op derden. ‘Alles wat in Nederland door de overheid wordt geregeld, moet je hier zelf doen’, vertelt Weil. ‘Zo nu en dan valt hier de stroom uit, dus heb ik een generator in de achtertuin staan zodat mijn winkel niet zonder stroom komt te zitten. Hetzelfde geldt voor de waterleiding. Ik heb twee tonnen met water paraat staan, zodat ik toch kraanwater heb als het waternet plat ligt.’

Friese vult hem aan: ‘Er is geen dag zonder issues. Als het regent, bestaat de kans dat je personeel niet of veel te laat komt opdagen.’ Weil knikt. ‘Ik heb hier een paar pups die iedere paar uur moeten worden uitgelaten. Bij regen staan die beesten in mijn zaak te plassen, omdat mijn Ghanese werknemer geen zin heeft om in de regen te lopen.’

Werkcultuur in Ghana is anders

Daarom is het belangrijk om altijd zelf het middelpunt binnen de organisatie te zijn, zegt Friese. Rob de Bruin is het daarmee eens. ‘Je moet alert zijn en alles zelf doen. Zorg dat je altijd op je werkplek blijft. Je moet altijd toezicht houden.’

De verhoudingen tussen baas en personeel zijn anders dan in Nederland. ‘Werkoverleg is compleet nieuw voor het personeel hier. Ze zijn niet gewend om tegen hun baas terug te spreken. Door ze wat meer verantwoording te geven proberen we het personeel meer bij het bedrijf te betrekken’, vertelt de Bruin.

Wekelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Het geheim van een succesvolle onderneming in Ghana is volgens de ondernemers vooral luisteren naar de mensen die er al langer zitten. ‘Doe je huiswerk, informeer goed en weet met wie je zaken doet’, zegt Bakema. ‘Maak goede afspraken op papier. En zorg dat je zelf alle aandelen in handen hebt’, vult hij aan.

‘Snel geld verdienen is er hier niet bij. Om hier rijk te worden heb je het al gauw over tien jaar of langer. Je hebt hier als ondernemer een veel grotere impact’, vertelt Friese. ‘Het kan je hier als ondernemer beter vergaan dan in Nederland. De markt heeft nog vele gaten. Het is een kwestie van die missende schakel te vinden.’