Geen producten in de winkelwagen.
Wie vaker zaken doet in China zal zeggen dat fraude en bedrog eerder regel dan uitzondering lijkt. Producten worden te laat geleverd, zijn van slechte kwaliteit of komen zelfs nooit aan op de plaats van bestemming. Situaties waar je het liefst met een grote boog omheen loopt. Gelukkig bestaan er mogelijkheden om je business te beschermen tegen deze vervelende praktijken.
Fout hout
In een recente deal had een Amerikaanse ondernemer in de houtindustrie de pech een opportunistische Chinese werknemer van een Chinese fabriek te treffen die zijn kans schoon zag om een snelle commissie op te strijken over een aankoopbedrag van 200.000 euro. Uiteindelijk bleek de Chinese fabriek het soort hout dat het Amerikaanse bedrijf besteld had niet eens in haar assortiment te hebben! De Amerikanen kregen hout van een zeer lage kwaliteit en een andere kleur geleverd, er was geen enkel schriftelijk bewijs van de gemaakte afspraken en de Chinese medewerker was met de noorderzon vertrokken.
Waterige chemicaliën
Het kan nog veel erger. Een Duits bedrijf dat handelt in chemicaliën was met spoed op zoek naar een Chinese fabrikant. Omdat het bedrijf in tien jaar tijd nog geen slechte ervaringen had gehad in China betaalde het een levering van 250.000 dollar vooraf. De chemicaliën kwamen weliswaar op tijd aan, maar er zat een reusachtige adder onder het gras: de ingekochte vloeistof bleek aangedikt water! Vrijwel onmiddellijk na deze ontdekking was ook deze Chinese tussenhandelaar zo goed als van de aardbodem verdwenen. Het Duitse bedrijf bleef achter met lege handen en schakelde de politie in.
Neem de basisstappen
Je zult denken: dat zal mij nooit overkomen. Het is immers geen rocket science om aan te wijzen wat er mis is gegaan in deze situaties. Maar handel drijven in China biedt soms zoveel interessante kansen dat je de basisstappen plots vergeet te nemen. Gelukkig kunnen deze problemen grotendeels worden vermeden. We hebben de belangrijkste zeven stappen op een rijtje gezet:
- 1. Controleer altijd de officiële documenten van je Chinese partner, zoals de bedrijfsnaam in Chinese karakters, de Business License en het fysieke adres;
- 2. Zorg dat je weet wie daadwerkelijk de leiding en beslissingsbevoegdheid heeft binnen de Chinese partij;
- 3. Controleer altijd welke personen de autoriteit hebben om te tekenen voor jullie deal;
- 4. Sluit altijd een gedetailleerd en geschreven contract in het Chinees (eventueel ook in het Engels) waarop Chinees recht van toepassing is;
- 5. Zorg bij elke deal voor een schriftelijk document en aankooporder met de bedrijfsstempel van de Chinese partij;
- 6. Werk altijd met een betrouwbare tussenpartij in China indien je zelf niet in China kunt zijn. Deze partij kan bijvoorbeeld ter plaatse controles uitvoeren op moment van inladen;
- 7. Registreer altijd je merknaam in het Engels en in het Chinees voordat je er zelfs nog maar aan ‘denkt’ om de Chinese markt te betreden. Chinezen zijn beroemd en berucht om trademark squatting!
Als het toch misgaat
Toch de klos? Met de juiste documenten kun je de Chinese partij onder druk zetten en eventueel een rechtszaak of aangifte bij de politie overwegen. Belangrijke documenten zijn dan bijvoorbeeld originele contracten met bedrijfsstempel, kopieën van de bestelling en factuur die het bestaan van de deal kunnen bewijzen, foto’s van de gebrekkige producten, verzonden e-mails en kopieën van de bedrijfsregistratie van het Chinese bedrijf of het paspoort van de handelspartner.
Politie terughoudend
Waar het een onzuivere deal betreft die onderhevig lijkt aan contractfraude (d.w.z. oogmerk om niet aan de gemaakte afspraken te voldoen), kan met bovenstaande documenten mogelijk de hulp van de lokale politie worden inschakelen. Deze is echter terughoudend in het aannemen van zaken waarvoor zij (te) veel moeite moet doen; houd daarom in je achterhoofd dat het overhandigen van een duidelijke zaak met voldoende bewijs verreweg de meeste kans van slagen heeft. Indien het een deal betreft met een gevestigd Chinees bedrijf, biedt de dreiging of druk van een rechtzaak mogelijk uitkomst.
Robin Tabbers is verbonden aan R&P China Lawyers, een advocatenkantoor in Sjanghai dat niet-Chinese bedrijven adviseert over hun bedrijfsactiviteiten in China en (juridische) ondersteuning biedt bij mogelijke problemen. De afgelopen jaren heeft hij veel praktische en juridische kennis vergaard over de do’s en don’ts voor bedrijven die handeldrijven met of in China.
