Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Kijktip: zo bouwt Fairphone een eerlijke telefoon (video)

Als kleding en voedsel 'eerlijk' gemaakt kunnen worden, dan kan dat ook met elektronica. Dat achter die simpele aanname een complexe wereld schuilgaat bewijst het verhaal van Bas van Abel, oprichter van Fairphone. VPRO's Tegenlicht volgde de Nederlandse ondernemer door de elektronicajungle van Shenzhen.

Het verhaal achter Fairphone is voor Sprout-lezers natuurlijk geen geheim, maar ook deze documentaire bevat waardevolle lessen voor iedereen die een (groene) onderneming nastreeft. En hoe je voorkomt dat je kopje onder gaat in de rauwe werkelijkheid van het runnen van een bedrijf met een idealistische inslag.

Ontwerper Bas van Abel realiseert zich in 2011 dat hij zijn ideeën beter kan realiseren wanneer hij zelf een bedrijf begint dat daadwerkelijk telefoons produceert, waarna hij begin 2012 Fairphone lanceert. Vanaf dat moment is de ontwerper Van Abel ook ondernemer, en duikt hij in de wereld van schommelende dollarkoersen, financiële targets en de fascinerende elektronica-hoofdstad van de wereld: Shenzhen.

Bekijk deze aflevering van Tegenlicht:

Van Abel: “Je loopt tegen dezelfde shit aan als elke andere ondernemer in die economische keten. En alles en iedereen denkt in korte termijn, en geld.” Behalve in de loodsen van Shenzhen krijg je een – confronterend – inkijkje in de mijnen waar de grondstoffen van smartphones worden gewonnen.

Crisis

Gedreven ondernemen-met-een-missie heeft een valkuil, vertelt Van Abel. “Je probeert dingen in de hand te houden die je niet allemaal in de hand kunt houden. Voordat je het weet ben je iets aan het creëren waar je eigenlijk niet helemaal meer achterstaat.” Verantwoordelijkheden voor personeel, klanten en omzet brachten hem in een soort overlevingsmodus waarbij de missie een beetje uit het oog werd verloren. “Dan vraag je jezelf af: waar ben ik eigenlijk ook alweer begonnen?”

Wat was de dag dat hij zich realiseerde dat hij geen designer meer was, maar een ondernemer? “Toen ik bij de crisisdienst van de GGZ belandde. Toen pas kwam het besef.”

De documentaire eindigt met nog een bommetje: het hoofd procurement van Fairphone blijkt te zijn opgestapt nadat ze inzag dat Fairphone concessies moet doen om de verkoopaantallen te halen en daardoor – op zijn eigen manier – onderdeel is geworden van het systeem.