Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

De evolutie van 9 bedrijfslogo’s

Het blijft een tricky business, maar bedrijven veranderen hun bedrijfslogo in de loop der tijd nogal eens. Net als de onderneming zelf moet ook een beeldmerk immers met zijn tijd meegaan. Wie op de volgende pagina's de logo's anno 2012 vergelijkt met hoe het ooit begon, valt met name de eenvoud op.

 

Starbucks (1971, Seattle, VS)

De afbeelding van de vrouw in het Starbucks-logo lijkt wel een mix van een vrije interpretatie van het Vrijheidsbeeld en een zeemeermin met een kroontje. Dat laatste komt een beetje in de richting; het is een afbeelding van een Sirene, de halfgodinnen uit de Griekse mythologie die volgens de legende zeelieden lokten met hun gezang. Volgens de mythologie zagen de Sirenen eruit als vogels met een vrouwenhoofd en woonden ze op rotseilandjes tussen Sorrenti en Capri. Met hun gezang lieten ze schepen met hun gezang te pletter slaan op de rotsen en zogen ze vervolgens het leven weg uit hun slachtoffers.

De vergelijking met de internationale koffieketen die zijn klanten met heerlijke koffie lokt, is natuurlijk snel gemaakt. En er zullen ongetwijfeld antiglobalisten zijn die de analogie met Starbucks, als symbool van kapitalisme die het leven uit ons zuigt, bijzonder geslaagd zullen vinden. Helaas, helaas voor hen de afbeelding heeft daar allemaal weinig mee te maken.

Volgens biograaf Howard Schultz is het logo afgeleid van de naam Starbucks.  Dat zou weer de naam zijn van een bemanningslid van het schip Pequod dat voorkomt in de roman Moby Dick. Een van de drie oprichters, Jerry Baldwin, Zev Siegel, Gordon Bowker, zou nogal idolaat zijn geweest van het boek. En van zeelieden kom je natuurlijk weer terecht bij zeemeerminnen waarschijnlijk. Klinkt allemaal wel als een beetje ingewikkeld verhaal niet?

Hoe het ook zij, het logo van de koffieketen is in de loop der jaren onder druk van preuts Amerika behoorlijk gekuisd. Stond de zeemeermin met twee staarten oorspronkelijk nog met ontbloot onder- en bovenlijf op het logo, gaandeweg is ze steeds sekslozer geworden. Ook vindt de keten zichzelf inmiddels zo bekend, dat de naam verdwenen is. En met ruim 17.000 vestigingen in meer dan vijftig landen, kan je jezelf ook wel enige vrijheid permitteren.

 

Xerox (1906, Rochester, VS)

Xerox, van oorsprong verkoper van fotografiespullen, heette bij de oprichting The Haloid Photographic Company. Al gauw werd dat veranderd Haloid Xerox en daarna gewoon Xerox. Het bedrijf werd in 1959 wereldberoemd met de introductie van de Xerox 914, het eerste simpele kopieerapparaat dat gebruikt maakte van electrofotografie, ook wel genoemd xerografie. Daarna volgde succes op succes met de eerste automatische kopieermachine in 1955 (Copyflo), de eerste desktop kopieermachine in 1963, de eerste laserprinter in 1963, en steeds snellere en betere (kleuren) kopieerapparaten en printers.

Xerox is gaandeweg zelfs een gangbaar werkwoord geworden in de VS – ‘can you Xerox dat document for me please’ – tot grote ergernis van de onderneming zelf. Die heeft middels verschillende marketingcampagnes geprobeerd om consumenten ervan te overtuigen de naam niet zo te gebruiken uit angst op een dag te worden verklaard als een generiek merk en op die manier geen intellectueel eigendomsrecht meer te kunnen claimen. En eerlijk is eerlijk, ook denkt iedereen bij een kopieerapparaat tegenwoordig waarschijnlijk aan dat meisje wat er bovenop klimt.

 

 

 

IBM (1888/1911, New York, VS)

‘Big Blue’ heette eerst de Computing Tabulating Recording Company (CTR). Dat was een fusie uit het ponskaartenbedrijfje van Herman Hollerith’s Tabulating Machines Company, de Computing Scale Company of America, fabrikant van weegschalen en vleessnijmachines, en de International Time Recording Company, een producent van industriële uurwerken. In 1924 werd CTR omgedoopt in de International Business Machines Corporation, afgekort IBM. 

Tja, en als je eenmaal een goeie naam hebt met een goed logo, waarom zou je daar veel aan gaan veranderen? Dat is dus ook niet gebeurd. Alleen de ‘platte M’ veranderde in een ‘puntige M’ en de letters kregen strepen. Het bedrijf zelf vernieuwde zijn producten des te meer: van de eerste elektronische rekenmachines, tot elektrische schrijfmachines, en grootste wapenfeit natuurlijk de productie van de eerste pc in 1981, waarmee het met dit type computer al snel de standaard zette voor het bedrijfsleven. Alsof de oprichter voorvoelde dat IBM een International Bulk Machinerie zou worden…

 

Google (1998, Menlo Park, VS)

Nog een voorbeeld waarbij de activiteit die met het product is verbonden, een begrip is geworden. Googelen is zelfs opgenomen in de Van Dale. En dat mag gerust een prestatie heten voor een bedrijf dat nog maar relatief kort bestaat en in die tijd al zo onmisbaar is geworden dat we ons het leven zonder niet meer kunnen voorstellen. Hoe zochten we dingen op voor het Google-tijdperk?

Het internetbedrijf begon ooit als een onderzoeksproject van oprichters en PHD-studenten Larry Page en Sergey Brin, aan de universiteit van Stanford. Hun zoekmachine gaven ze oorspronkelijk de bijnaam ‘Backrub’ omdat het backlinks gebruikte om de relevantie en score van een site te categoriseren. De latere naam Google is een afgeleide van googel, een 1 met 100 nullen, en verwijst natuurlijk naar de enorme hoeveelheden informatie die de zoekmachine verstouwt en gebruikt.

Hoewel het logo dus redelijk beeldvast is, maakt de onderneming wel gebruik van zogenoemde ‘Doodles’, toevoegingen die soms dagelijks kunnen veranderen om een bepaalde dag of gebeurtenis te benadrukken. Veel van die Doodles of ‘Yoodles’, zoals ze ook wel worden genoemd, zijn grappig, soms stemmig of treurig al naar gelang de gebeurtenis. Meestal zijn het gewoon vrolijke en gezellige plaatjes. Alhoewel Amerikanen het woord ‘gezellig’ zelf weer niet in hun woordenboek hebben.

 

LG (1947, Seoul, Zuid-Korea)

Lucky Cream, huh? Tja, het kan raar lopen in het leven. De Zuid-Koreaanse chaebol LG Group bestaat uit een chemietak LG Chem en LG Electronics. Oorspronkelijk heette het door Koo In-Hwoi opgerichtte bedrijfje Lak-Hui (spreek uit ‘lucky’) Chemical Corp. Toen de onderneming haar werkterrein verlegde naar de plastics industrie werd Goldstar opgericht (nu LG Electronics) in 1958. Goldstar produceerde Korea’s eerste radio en andere consumentenelektronica, Lucky was bekend van vele huishoudelijke middelen zoals tandpasta.

Na verloop van tijd ging het bedrijf verder als Lucky Goldstar, dat in 1995 afgekort werd tot LG en al snel, na Samsung, Korea’s trots is en het tweede bedrijf van het land. Dit tot grote vreugde van de marketingafdelingen waarschijnlijk want – hoe prachtig – de letters LG vormen ook de slogan van het bedrijf ‘Life’s Good’. Als marketeer had je het niet beter kunnen bedenken. De letters vormen bovendien in het tegenwoordige logo samen ook nog een smiley. Van zoveel ontroerende vindingrijkheid barst je toch spontaan in tranen uit.

 

Volkswagen (1937, Duitsland)

Wie niet beter wist, zou haast denken dat het eerste logo van de Duitse autofabrikant Volkswagen een waarschuwingsbord is voor radioactieve straling van een kernreactor. Het logo daarna doet nog het meest denken aan een voorloper van het later zo populaire Ban de Bom-symbool. Dan is het moderne blauwe ontwerp toch echt een heuse verbetering.

Het eerste logo was het resultaat van een ontwerpwedstrijd die was uitgeloofd en waarbij ontwerper Franz Reimspiess er met de 50 Duitse Mark vandoor ging. Al snel werd het logo beperkt tot de twee letters zonder al te veel fratsen erom heen. De Zweed Nikolai Borg beweerde later dat hij de uitvinder was van het gebruik van de twee letters. Maar de rechter gaf hem geen gelijk. Al voor zijn ontwerp, dat Volkswagen nooit in gebruik nam, bezat de autofabrikant al ontwerpen waarin de letters op die manier werden gebruikt.

 

Apple (1976, Cupertino, VS)

De eerste versie van het Apple-logo ziet er eerder uit als de begeleidende illustratie van een Hans Andersen-sprookje dan van een high tech computersoftware en elektronicabedrijf. De afbeelding moest Isaac Newton voorstellen onder een boom. Aan de zijkant stond: ‘Newton… A Mind Forever Voyaging Through Strange Seas of Thought … Alone.’ Misschien niet geheel verbazingwekkend was het gekunstelde plaatje slechts een jaar uithangbord voor Apple.

Het bedrijf simplificeerde het hele idee achter het eerste ontwerp daarna door met de appel te komen in regenboogkleuren. Naar verluidt wilde Jobs perse kleuren in het logo om het ‘menselijker’ te maken. Om te voorkomen dat de appel een tomaat zou lijken, was het een appel met een hap eruit. Dat gaf bovendien ruimte voor leuke woordspelingen – ‘byte/bit’ – in de context van de computerindustrie. 

Na ruim 22 jaar werd het logo een jaar na de terugkeer van Jobs bij Apple vervangen door een modernere versie. Daarna begon de onderneming ook het logo in een grotere versie zichtbaarder te plakken op alle producten. De uitvoering van het logo varieert nu van chroom of simpelweg grijs, iets wat Apple zich met een gerust hart kan permitteren. Dat het namelijk in de loop der tijd heeft laten zien allesbehalve een grijze muis te zijn, behoeft immers geen toelichting.

 

Nokia (1865, Tampere, Finland)

Hm..even verwarring; was Nokia soms van oorsprong een vissersbedrijf? Nee, niet echt. Wat dan wel? Een papierproducent. Oh, heel logisch natuurlijk. Eh, ja dit is ook weer een beetje een ingewikkeld verhaal. De Zweedse mijnbouwer Fredrik Idestam begon in 1865 een houtpulpmolen aan de oever van de rivier Tammerkoski bij de stad Tampere. Van de pulp maakte hij papier. Een tweede molen kwam aan de oever van de Nokianvirta rivier, bij het stadje Nokia. En in die rivier kwam een ‘pine marter’, een soort wezelachtige marter of sabeldier voor. Inmiddels is het dier uitgestorven. Vandaar die tekening van dat rare beest in het logo.

O, ja, maar dat verklaart natuurlijk nog niet hoe Nokia vervolgens een elektronicagigant werd? Dat komt eigenlijk door Idestams compagnon Leo Mechelin waarmee hij in 1871 de Nokia Company oprichtte. Mechelin stapte na het vertrek van Idestem in 1902 de elektriciteitsbusiness in. Vervolgens werd de onderneming, met behoud van naam, ingelijfd door Finnish Rubber Works, dat later ook een elektronicafabrikant overnam, Finnish Cable Works. Vanaf 1967 ging het bedrijf verder als de Nokia Corporation en specialiseerde zich vooral in consumentenelektronica. Die koers werd in 1990 losgelaten toen Nokia zich ging richten op telecommunicatie en mobiele telefonie. Daarna is ook de slogan ‘connecting people’ erbij gekomen. Van ‘pine marten’ tot mens; het is de evolutie in een notendop.

 

Windows (1981, USA)

We hadden het er in het begin al even over: het nieuwe logo van Windows. Als je de logo’s van Microsoft’s besturingssysteem bekijkt, dan is het bij bijna elke versie wel veranderd. En Microsoft moest nogal eens, ook tussendoor en ongepland, een nieuwe (reperatie)versie van het besturingssysteem lanceren.

Wekelijks de nieuwsbrief van Startups & Scaleups ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

De grootste verandering – van een raam naar een vlag – vond eigenlijk al vrij snel plaats, met de introductie van Windows 95. De vlag moest beweging symboliseren. De vlag werd met Windows XP en Vista weer meer een ruit. Het symbool kreeg hierna met de meer transparante interface ook een meer glasachtig uiterlijk.

Met het nieuwste logo, dat van Windows 8, keert Microsoft terug naar de roots. Naar verluidt heeft ontwerpster Paula Scher de vraag gesteld: “Waarom heeft het logo een vlag als de naam Windows is?” Hoe een simpele vraag soms tot een glashelder antwoord kan leiden.