Geen producten in de winkelwagen.
Afgelopen week stond in het teken van de Miljoenennota, de begroting van de regering voor het komende jaar. Althans, dat zou je zeggen. Wie terugdenkt aan de Algemene Politieke Beschouwingen, zal vooral het wederzijdse “rot op” van PVV-leider Geert Wilders en Denk-leider Tunahan Kuzu bijblijven. Of misschien Thierry Baudet, die schitterde in afwezigheid omdat het debat “beneden” zijn “waardigheid” zou zijn.
Schrijf je hierover als nieuwsmedium, dan kun je de klok erop gelijkzetten dat het je bedrijf veel clicks oplevert, met als gevolg dat media massaal over randzaken lijken te schrijven. Zonde, want het draait tijdens zo’n politiek debat om een overheidsbegroting, die belangrijk is voor niet alleen het Nederlandse bedrijfsleven, maar heel Nederland. Als Nederlandse ondernemer of burger mag je van met belastinggeld betaalde politici toch op zijn minst verwachten dat zij hier inhoudelijk over debatteren, zodat ze een zo goed mogelijke afweging kunnen maken voor het monetair beleid?
Video’s
Tot zover – helaas – niets nieuws onder de zon. Wat wel nieuw is, zo signaleerde de Volkskrant afgelopen week, is de manier waarop onze beleidsmakers Twitter inzetten om hun gelijk te halen. Politieke partijen gebruiken het in 2006 opgerichte platform van ondernemer Jack Dorsey al jaren om hun mening op te tikken en de laatste jaren ook om er video’s van debatten op te plaatsen.
Het probleem: in hun video’s vertonen politieke partijen doorgaans enkel de sterke momenten van hun leider. Kuzu stelde bijvoorbeeld tegen Wilders dat zijn tijd voorbij zou zijn, waarop Wilders zei: “Be my guest, heb er veel plezier in, kijk nog eens terug, maak er een leuk filmpje van en zet dat op Twitter.” Denk deed dit, maar knipte de laatste opmerking van Wilders uit de video.
Nog een voorbeeld waar de krant mee kwam: SP-leider Lilian Marijnissen kwam in het debat meerdere malen in de problemen. Zo uitte ze een keer kritiek op het in haar ogen lage bedrag dat het kabinet voor de publieke sector uittrok, waarop ze er door opponenten op werd gewezen dat haar partij in zijn verkiezingsprogramma minder voor onderwijs had uitgetrokken. Een duidelijk weerwoord had ze niet. In een video die de socialisten later online plaatsten, was niets van de mindere momenten van Marijnissen te zien. De SP deelde wel een stuk van de speech van Marijnissen, waarin ze krachtig pleitte voor een “rechtvaardiger Nederland”.
Knip-en-plakwerk
Door slim knip-en-plakwerk bereiken onze politici via Twitter duizenden volgers die enkel hun sterke momenten zien. Zie daar een schoolvoorbeeld van de filterbubbel, waar ze op het hoofdkantoor van Twitter in San Francisco ongetwijfeld de nodige board-vergaderingen over hebben gehad. Door een deel van de werkelijkheid weg te laten in hun sociale media-berichtgeving, creëren politici feitelijk nepnieuws. Op sociale media is er geen poortwachter in de vorm van een kritische journalist, zodat politici hun ongefilterde, feitenvrije mening kunnen geven. Zendtijd voor politieke partijen, maar dan de hele dag door – in het verleden zouden we zoiets domweg propaganda hebben genoemd.
Twitter als propagandakanaal? Zo kan Dorsey het niet bedoeld hebben. Het stemt wel tot nadenken: wat vinden we er als samenleving van dat zoiets belangrijks als de Algemene Politieke Beschouwingen door zoiets als Twitter langzaamaan vervalt in een aaneenrijging van soundbites? Zou het niet juist moeten gaan over – ik noem maar wat – het mogelijke tekort in de Nederlandse begroting dat na komend jaar dreigt te ontstaan?
Niets ten nadele van Twitter, overigens. Het platform van Dorsey heeft zich de afgelopen jaren bewezen als een prachtige innovatie, waardoor communicatie naar grote groepen gemakkelijker is geworden. Maar, zoals wel vaker het geval met innovaties, loopt de regelgeving achter. Regels voor het verspreiden van fragmenten uit politieke debatten via sociale media zouden een goed idee kunnen zijn. Een andere – ietwat rigoureuze – optie zou zijn om af te spreken dat politici wettelijk verplicht worden van sociale media af te gaan. Sociale media als plek voor influencers en kattenplaatjes, niet om politiek te bedrijven.
Foto boven: Jack Dorsey (Drew Angerer/Getty Images).
