Deze ondernemers trokken op het hoogtepunt de stekker uit hun bedrijf

Je bedrijf beëindigen terwijl het goed gaat, maar weinig ondernemers doen het. Een zelf opgebouwde onderneming voelt toch vaak een ‘kindje’, hoor je geregeld. In plaats van te stoppen, blijven oprichters soms zelfs te lang betrokken bij hun bedrijf, waardoor ze een blok aan het been van de groei kunnen worden. Niets van dit alles bij Douw en Koren. Ook al groeide hun – winstgevende – onderneming gestaag door, de heren stopten hun bedrijf Douw&Koren afgelopen week doodleuk. Klaar. Schone lei.

Om uit te leggen waarom ze tot dit opmerkelijke besluit kwamen, gaan we terug naar het begin van Douw&Koren. Al tijdens hun studie filosofeerden Douw en Koren over wat vandaag bekendstaat als ‘crowdfunding’. Niet dat ze toentertijd überhaupt van dat begrip gehoord hadden. “Tijdens onze studie dachten wij en andere studenten: wat kunnen we doen om ondernemers online projecten te laten financieren?”, blikt Koren terug. “We kwamen erachter dat dit crowdfunding heette en elders al bestond. Aanvankelijk dachten we: shit, iemand heeft ons idee al uitgevoerd.” Toch besloten ze ervoor te gaan. “We bedachten ons dat dit kan betekenen dat ons plan misschien geen waanzin is.”

Ze gingen in 2009 aan de slag met CrowdAboutNow, een platform voor crowdfunding. In 2011 stapten Douw en Koren uit de kersverse onderneming. “We merkten dat een crowdfundingbedrijf verschillende uitdagingen met zich meebrengt”, legt Koren uit. “Natuurlijk zijn er de technische uitdagingen, dat je kunt zien hoeveel geld er is ingelegd en bijvoorbeeld de juridische voorwaarden.” Toen ze met hun eerste project aan de slag gingen, merkten de ondernemers daarentegen dat er ook een sociale uitdaging is. “Je moet je netwerk mobiliseren om te zorgen dat je je streefbedrag haalt. Simon en ik merkten al snel dat we dat het leukst vonden.”

Douw&Koren

Je moet je investeerders niet overtuigen, maar enthousiasmeren

Onder de naam Douw&Koren begonnen ze daarom nog datzelfde jaar het eerste adviesbureau voor crowdfunding ter wereld. In de jaren die volgden, zouden de twee helpen bij 450 succesvolle crowdfundingcampagnes. Ook gaven ze door de jaren heen trainingen voor ruim twintigduizend deelnemers. “Bij crowdfunding is het belangrijk dat je mensen mobiliseert die om je heen staan”, licht Koren een tipje van de sluier op over hun werkwijze.

“Je moet ze niet zo zeer overtuigen, maar enthousiasmeren. Creëer iets wat zij graag mogelijk willen maken met je. Wees enthousiast en voel je vooral niet verlegen om om geld te vragen. Je klanten kunnen bij crowdfunding meedenken en soms zelfs kritiek leveren. Dat is goed. De onderneming wordt dan ook een beetje van hen. Je klanten blijven een betrokken gevoel houden bij je bedrijf.”

Innovatieve ondernemers

Koren vertelt dat hij doorgaans twee soort ondernemers tegenkwam. Ten eerste een groep die het liefst alle controle behield. Dit type ondernemer ervoer het als vervelend dat investeerders, ook wel backers, mee wilden denken. Een andere groep daarentegen vond het juist handig dat klanten mee dachten. Zo hoefden ze als ondernemer niet alles meer zelf te bedenken.

Aanvankelijk kregen we geen gehoor bij het mkb

Door de jaren heen werd die tweede groep groter, legt Koren uit: “In het begin deden alleen innovatieve ondernemers mee aan crowdfunding. Zij waren met vernieuwende dingen bezig, dus dit paste daarbij. Tegenwoordig hoor je vaak dat crowdfunding ook goed bij het mkb past, terwijl we daar aanvankelijk juist geen gehoor kregen. De markt was veel kleiner in het begin. Het is een flauw spreekwoord, maar als er één schaap over de dam is, volgen er meer.”

Koren had industrieel ontwerp gestudeerd en Douw psychologie, filosofie en rechten. Als ze in de beginjaren aan tafel zaten met financiële instellingen en subsidieverleners om hen te overtuigen van van crowdfunding, werden de ondernemers niet altijd serieus genomen. “Men vroeg ons vaak of we bij een bank hadden gewerkt”, zegt Koren. “Als we dan ‘nee’ zeiden, werd er met de wenkbrauwen gefronst (lacht).”

Bankencrisis

Crowdfunding als financieringsvorm dankt zijn doorbraak voor een belangrijk deel aan de bankencrisis van 2008. Doordat banken sindsdien minder gemakkelijk financieringskapitaal aan ondernemers verlenen, werd crowdfunding al snel gezien als alternatief. “De gedachte was zelfs dat de twee concurrenten van elkaar zijn”, zegt Koren. “Dat kan soms zo zijn, maar als de bank niet of deels financiert, is het heel mooi dat je ook met de crowd een deel kunt doen.” Volgens Koren werd echter ook al snel duidelijk dat crowdfunding een gat opvult. “Langzamerhand zagen wij het meer worden dan slechts financiering. Bedrijven kunnen er ook daadwerkelijk klanten mee aan zich binden.”

Vanaf het prille begin was Douw&Koren winstgevend, maar vette winsten waren er in het begin nog niet bij voor de ondernemers. Omdat ze geen schulden wilden opbouwen, leenden ze geen geld. Douw en Koren staken daarom in de eerste jaren bijna al hun vrije uren in het nieuwe adviesbureau. “In het begin hadden we daardoor een uurtarief van misschien maar een euro”, lacht Koren. “We wisten niet zeker of het echt iets zou worden. De markt was peanuts en het was misschien meer een hobby voor ons.”

Achtbaan

De markt voor crowdfunding groeide exponentieel

Toch het duurde niet lang voordat de ondernemers belandden in wat zij zelf omschrijven als een ‘achtbaan’. Ze namen steeds meer mensen aan en bouwden een fors portfolio op aan klanten. Een precies keerpunt richting succes kan Koren niet aanwijzen. “Vergelijk het met wat er gebeurt als je een kikker in een kokende pan water zet”, zegt hij. “Zonder dat we het merkten, groeide ons bedrijf door. Op een gegeven moment groeide de markt zelfs exponentieel.”

Zoals gezegd, hielpen Douw&Koren gedurende de jaren bij 450 crowdfundingcampagnes. Bijzonder was het project Wonderdorp, dat in 2011 op platform Voordekunst stond. “Ze wilden een toneelstuk spelen op een plein in de Amsterdamse transvaalbuurt”, zegt Koren. “Het idee was dat de buurt zou komen kijken. Enkelen zouden misschien als figuranten deelnemen of zouden kunnen meebouwen aan het decor.” De toneelgroep zocht hiervoor 5.000 euro. “Ze vroegen ons om mee te denken. Nu is het niet zo rendabel om voor zo’n bedrag een adviseur in te schakelen, dus ze betaalden eigenlijk veel te weinig. Dat maakte ons niet uit; het was onze begintijd.”

De toneelgroep maakte voor het crowdfundproject een video waarin mensen uit de buurt aan het woord kwamen. “Ze gingen dan ook crowdfunden in die buurt”, zegt Koren. “De mensen uit de buurt kregen daardoor echt het idee dat het toneelstuk van hen was. Dat was erg tof, want het was aanvankelijk gewoon een cultureel project. Stel dat je dat met subsidie had gefinancierd. Je kunt je afvragen of je de buurt er dan ook bij had betrokken. Dankzij crowdfunding werd het echt een buurtding. Iedereen kwam kijken.”

Een ander hoogtepunt was volgens Koren de campagnes voor WakaWaka, een lampje op zonne-energie. Door crowdfunding kon die onderneming zijn eerste stappen zetten. “Het is sindsdien uitgegroeid tot een bedrijf met vijfduizend investeerders die meer dan 2 miljoen euro investeerden.”

Ook premier Mark Rutte kwam langs bij het evenement Crowdfunding Day van Douw&Koren.

Eigen boek

De ondernemers bouwden hun succes stap voor stap uit. Zo zetten ze een branchevereniging voor crowdfunding op en brachten ze – heel klassiek – een boek uit over de financieringsvorm, geheten Het Grote Crowdfunding Boek: de weg naar jouw crowd. Het was een project van met name Douw. Hoeveel ze ervan verkocht hebben, weet hij niet, “maar in de eerste week verkochten we er direct al meerdere honderden. Nog steeds gaat hij over de toonbank.” Ze brachten het boek uit, omdat er na workshops en adviesgesprekken vraag naar was, legt hij uit: “In plaats van het inhuren van een consultant, kun je met een boek zelf de diepte ingaan.”

We begonnen Crowdfunding Day om crowdfunding bekender te maken. Dat is gelukt

De markt voor crowdfunding groeide zelfs zo hard dat de ondernemers kansen zagen om succesvolle evenementen op te zetten. Zo lanceerden ze het op startups gerichte crowdfundingfestival CROWDF€ST en organiseerden ze driemaal een speciale Crowdfunding Day. Met dit dagevenement wilden de ondernemers crowdfunding bekender maken onder investeerders, bankiers, adviseurs en andere belangrijke mensen in de financiële wereld. “We wilden mensen die er dagelijks mee bezig waren in contact laten komen met mensen voor wie het nog een nieuwe wereld was”, vertelt Koren.

Afgelopen jaar was er echter geen Crowdfunding Day meer. Gebrek aan succes was allerminst de reden, vertelt Douw. Het was eerder een gebrek aan enthousiasme vanuit de ondernemers zelf. “We zijn het ooit begonnen om de bekendheid van crowdfunding te laten groeien”, zegt Douw. “Inmiddels is het een van de bekendste vormen van financiering. Het evenement nog eens opzetten, zou aanvoelen als mosterd na de maaltijd.”

Volgende stap

Het is symbolisch voor de manier waarop Douw en Koren naar hun eigen bedrijf begonnen te kijken. Ze waren gegroeid naar een onderneming van twaalf man (9 fte). De ondernemers dachten na: wat zou hun volgende stap zijn? Een kantoor in het buitenland openen? Nog meer mensen aannemen? Niets van dat alles. “We bedachten ons dat we heel goed zijn in iets starten”, zegt Koren. “Van niets iets maken. We krijgen juist minder energie van het behouden van iets. We zijn het liefst pioniers, maar voelen ons minder comfortabel om als directeuren op de tent te passen. We hebben allebei sterk de behoefte om voor iets te strijden wat er nog niet is, maar de markt is gegroeid. We hebben nu minder om voor te strijden en minder om te ontdekken.”

Wij zijn het liefst pioniers, maar voelden ons minder comfortabel als directeuren

Koren vertelt dat ze soms “moe” werden van hun werk als bedrijfsleider, dat vaker een herhaaloefening werd. Dat merkten ze ook bij het helpen van sommige klanten. “Soms hoopte men dat wij een soort van magie bezitten”, zegt Koren. “Ze dachten: Douw&Koren zorgt er wel voor dat de campagne lukt. Ze gooiden het dan over de schutting en gingen ervan uit dat wij het fixen. Ik dacht dan: holy shit (lacht). Zo werkt het niet. Je voelt je daarom weleens een instituut.”

Het bedrijf verkopen was geen optie, vonden de twee. Volgens Douw was het “moeilijk over te dragen”, omdat de ondernemers persoonlijk contact hadden met veel van hun klanten. “We hadden ook een bepaalde visie met ons bedrijf en waren er niet zeker van of een koper diezelfde visie kon blijven belichamen.” Zouden de ondernemers bovendien hun bedrijf van de hand doen, dan waren ze hun klanten ook voorgoed kwijt. Dat wilden ze niet.

Stekker eruit

Maar het bedrijf nog jaren blijven runnen, dat vonden de twee ook weinig avontuurlijk. Daarom namen ze een rigoureus besluit: ze trokken de stekker uit hun onderneming. Alsof ze Doe Maar in de jaren ’80 waren, hielden de twee het voor gezien op hun hoogtepunt. Het ging erg goed en Douw&Koren had meer opdrachten dan ooit. Winst- en omzetcijfers willen Douw en Koren niet delen met Sprout, maar beide ondernemers spreken van aanhoudende groei.

Stoppen doe je niet van de ene op de andere dag, bedachten Douw en Koren zich. Ze hadden immers twaalf man personeel. Ze besloten daarom rustig af te bouwen. Het afgelopen half jaar lieten ze steeds meer medewerkers gaan om uiteindelijk met zijn tweeën over te blijven. Koren vertelt dat ze werknemers ruim de tijd gaven om te solliciteren voor nieuw werk. “We hebben heel veel gesprekken met ze gevoerd”, zegt hij. “Wat vind je interessant?, vroegen we ze dan. Welke volgende stappen wil je zetten?”

Een bedrijf is slechts een omhulsel. Het vertegenwoordigt geen waarde

Het bedrijf vonden ze niet zo belangrijk, vertelt Koren. “We vonden de mensen belangrijker dan het bedrijf. Je hoort weleens dat mensen hun bedrijf willen redden, als het slecht gaat.” Bij zoiets kan Koren zich weinig voorstellen, legt hij uit: “Voor ons bestond het bedrijf alleen maar omdat wij het leuk vonden. Mensen werkten voor ons omdat zij het leuk vonden. Wij kozen echter voor een andere koers.”

Douw is het daar grondig mee eens. “Je hoort managers weleens zeggen: hoe gaan we dit bedrijf de toekomst in helpen? Wat een gekke vraag, denk ik dan. Een bedrijf is toch eigenlijk niets? Het is een omhulsel, maar vertegenwoordigt geen waarde ansich. Ik ben veel meer bezig met: waar heb je zin in? Is een bedrijf daarvoor het vehikel? De afgelopen zeven jaar was dat het voor ons wel, maar de volgende fase vraagt om een meer flexibele aanpak.”

Er waren zeker bedroefde reacties onder het personeel, stelt Koren: “Het is niet alleen leuk, je verliest absoluut iets.”

Medewerkers

Maar goed, een bedrijf is voor werknemers doorgaans meer dan een ‘vehikel’. Zij zijn er immers financieel afhankelijk van, hebben misschien een huis gekocht of een gezin te onderhouden. Er waren zeker bedroefde reacties onder het personeel, weet Koren. “Het is niet alleen leuk, je verliest absoluut iets, maar wij wonnen er vrijheid mee om opnieuw te gaan bouwen.”

We hadden denk ik allemaal wel emoties. Iedereen ging er vol voor bij ons

Hoe pak je dit soort emoties als ondernemer eigenlijk aan? “We hebben er heel veel ruimte voor gegeven”, zegt Koren. “We hadden denk ik allemaal wel emoties. Iedereen ging er vol voor bij ons. Het gevolg van zo’n besluit als dit is dan wel dat je iets verliest. Wij hebben het als fijn ervaren dat iedereen uiting gaf aan dat gevoel. Iedereen erkende ook wel dat dit goed is. Als je in zo’n achtbaan hebt gezeten om verder te komen in crowdfunding moet je even stoom afblazen. Maar je hebt wel geleefd.”

Douw reageert wat defensiever als Sprout vraagt naar hoe de ondernemers omgingen met de emoties van werknemers. “Ten eerste wil ik niet dat daar uitgebreid verslag van wordt gedaan”, zegt hij. “Ik wil er wel iets over zeggen. Vrijwel iedereen heeft weer een fijne baan. Ik verwacht ook dat we veel met hen blijven samenwerken de komende tijd.”

Hij legt uit dat dit meer op projectbasis zal gebeuren. “Voor alle medewerkers geldt weer wat anders, denk ik. De een heeft meer behoefte aan tijd voor zichzelf en heeft dat ook nodig om met een vervolgplan te komen. De ander vond het juist fijn dat wij hielpen met het zoeken naar een logisch vervolg. Nogmaals, vrijwel iedereen heeft nieuw werk.” Hoeveel mensen niet? “Eigenlijk weet ik het van iedereen, behalve één medewerker, die al een tijdje terug stopte bij ons.”

Freelancebestaan

De twee ondernemers gaan nu als freelancers verder. Los van elkaar. Niet dat ze ruzie hebben, zeggen ze erbij. “We kunnen nog steeds heel goed samen”, lacht Douw. “Ik verwacht Gijs zeker tegen te komen bij nieuwe projecten. Het gebeurt nu al. We sturen elkaar continu ideeën door.” Koren: “Voor onze eigen ontwikkeling besloten we dat het handig was om de komende tijd los van elkaar te werken. Anders blijf je toch met dezelfde dingen bezig als voorheen. Als mens ben je een gewoontedier (lacht).”

Als je samen blijft werken, blijf je je op dezelfde dingen richten

Dagelijks de nieuwsbrief van Startups & Scaleups ontvangen?

E-mail *

Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Verstuur

Koren wil zich de komende tijd storten op een heel andere tak van sport: duurzaamheid. “Tijdens mijn studie maakte ik me daar al heel druk over”, zegt hij. “Cradle-to-cradle kwam net net op en ik wilde er alles van weten. Ik vond dat alle productie duurzaam moest gaan. Na mijn studie rolde ik in crowdfunding en dat was geweldig. Maar nu ik er van een afstandje naar kijk, denk ik: wow, ik moet echt weer iets met die oude drive doen. Er kunnen nog zoveel zaken duurzamer in de wereld.”

Douw wil zich storten op een variëteit aan crowdfundprojecten, samen met een team freelancers. “Als mensen en organisaties vragen hoe ze goed in crowdfunding kunnen worden, heb ik nu de vrijheid om de rugzak te pakken en een groot netwerk van experts te bellen. Zowel ex-medewerkers als bankiers.” Hij vertelt dat hij onlangs een interview in de krant las met met Ted Brandsen, directeur van het Nationale Ballet. “Die vertelde hoe bijzonder hij het vond dat mensen door crowdfunding meer betrokken raken bij ballet en echt iets willen bijdragen”, zegt Douw. “Wij hebben hun campagnes altijd begeleid. Ik voelde me dan ook trots. Dat zoiets wordt gezegd, voelt als een kers op de taart.”

Dit artikel is geschreven door

Jelmer Luimstra

Jelmer Luimstra was journalist voor MT/Sprout. Hij schreef over startups, scaleups en nieuwe economie.