Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Kleine letter steeds vaker een dode letter

Ondernemers verschuilen zich achter de 'kleine letters' in een contract. Wees alert. Ambitieuze consumentenwaakhonden staan te watertanden. Sinds 1 juli hanteren rechters namelijk een nieuwe aanpak voor onredelijke bedingen.

Met behulp van algemene voorwaarden proberen ondernemers risico’s van een verkoopcontract te beperken. Consumenten worden door de wet op tal van onderdelen beschermd, ook tegen het misbruiken van algemene voorwaarden.
Vaak lezen klanten voorwaarden niet, laat staan dat ze er over onderhandelen. In algemene voorwaarden komen vaak bepalingen voor, die bewust afwijken van wettelijke regelingen. De schadevergoedingsplicht voor de ondernemer wordt doorgaans beperkt of uitgesloten, terwijl voor de klant allerlei boetes en andere sancties in het leven worden geroepen. Het is een gewoonte om bepalingen, die niet zijn toegestaan toch op te nemen in de algemene voorwaarden. Vroeger kwam de ondernemer daar vrijwel altijd mee weg, maar die tijd is nu toch echt voorbij.

Europese regelgeving

Onder invloed van Europese regelgeving is er de laatste jaren behoorlijk wat veranderd op het gebied van consumentenbescherming. Zo is bijvoorbeeld een standaard garantietermijn voor consumptiegoederen geïntroduceerd, evenals een regeling voor oneerlijke handelspraktijken. Sinds een paar jaar waakt de Consumentenautoriteit over het consumentenrecht en zegt eerlijke handel tussen bedrijven en consumenten te bevorderen. Het is een waakhond die van zich afbijt. Eind vorig jaar kregen keukenverkopers een boete van meer dan 100.000 euro, omdat zij zich niet aan de branchevoorwaarden hielden. Een firma die zich bezighoudt met fotoshoots kreeg eenzelfde boete.

Oneerlijk beding

Sinds kort treden ook rechters actief op als bestrijders van oneerlijke bedingen in algemene voorwaarden. Het Hof van Justitie van de Europese Unie hebben in verschillende uitspraken geoordeeld dat de rechter moet toetsen of een aan hem voorgelegd beding oneerlijk is, ongeacht de vraag of de consument dit verweer zelf heeft gevoerd. De afgelopen jaren heeft dit geleid tot een stroom aan uitspraken in zaken aangespannen door (met name) telefoonmaatschappijen waarbij de niet betalende consument ongeschonden – althans zonder veel kleerscheuren – uit de strijd kwam.

Rapport

Tot voor kort toetste niet iedere rechter automatisch of een beding al dan niet oneerlijk is. De landelijke vergadering van sectorvoorzitters van civiele en kantonsectoren (LOVCK) heeft een poging gedaan om de Europese consumentenbescherming in de Nederlandse rechtspraak te uniformeren. Het resultaat is het rapport “Ambtshalve toetsing van Europees consumentenrecht”.

Volgens de Raad voor de Rechtspraak (het overkoepelend orgaan van de rechtspraak) zullen de aanbevelingen in het rapport door alle rechters worden toegepast. Hoewel dat laatste valt te bezien – rechters zijn soms nog eigenwijzer dan advocaten – mag worden aangenomen dat het merendeel van de rechtbanken de aanbevelingen zullen volgen en nog meer dan voorheen gespitst zijn op oneerlijke bedingen in algemene voorwaarden.

Ondernemers oppassen

Algemene voorwaarden kunnen een goed wapen zijn tegen klagende of niet betalende consumenten. De nieuwe waakhonden en regelgeving dwingen ondernemers echter tot oppassen. Wees daarom kritisch naar je algemene voorwaarden. Zijn ze nog actueel en niet onredelijk? Voor je het weet het je namelijk ook zo’n consumentenorganisatie aan je broek hangen.

Lees ook