Gezond ondernemen: waarom een goed idee niet genoeg is

Hooft kent een roerige geschiedenis als ondernemer. In 2009, halverwege de dertig, was hij naar eigen zeggen bezig “mijn eigen graf te graven”, vertelt hij in zijn nieuwe boek APK voor ondernemers (e-book). “Ik werkte van zes uur ’s ochtends tot middernacht, zeven dagen per week.”

Financieel ging het geweldig, met onder meer een plek in de Quote Junior 500. Maar hoe harder Hoofts bedrijven groeiden, “hoe minder er echter overbleef van mij als individu”. De ondernemer kampte met zwaar overgewicht en raakte fysiek, mentaal en emotioneel in de put.

Toen hij op een dag wakker werd op de intensive care-afdeling van een ziekenhuis wist hij dat zijn leven voor altijd was veranderd. Hij richtte zijn leven opnieuw – gezond – in en startte een (sociale) koffiebranderij, werd ondernemerscoach en een internationaal DJ.

Tijdens die nieuwe levensfase ontdekte hij dat er weliswaar veel boeken zijn geschreven over ondernemerschap, maar dat er maar weinig zijn die zich ook richten op kwaliteit van leven. “Alsof je leven en je bedrijf elk in een eigen universum bestaan.”

Met zijn nieuwe boek wil Hooft beide zaken verbinden. Het belangrijkste deel is ingeruimd voor wat Hooft de “Vijf Pijlers van Duurzaam Ondernemerschap” noemt, gebaseerd op onder meer interviews met 500 ondernemers in meerdere landen.

Sprout mag het hoofdstuk over de eerste pijler (idee) met je delen:

---

De muren van het luxueuze kantoor hingen vol met gouden en platina platen. Modieus geklede werknemers liepen door de gangen terwijl ze socialemediastrategieën bespraken
en boekingen verrichtten voor hun bekende klanten. Voor muziekproducenten was dit bedrijf heilige grond. 

Sommige lezers van dit boek zullen misschien teleurgesteld zijn, maar op dit moment draait een groot deel van mijn leven om mijn carrière als internationaal dj. Je herinnert je misschien nog dat ik mijn eerste ‘platenlabel’ begon toen ik nog maar veertien was.

Toen ik mijn leven na mijn verblijf in het ziekenhuis opnieuw begon in te richten, besefte ik dat muziek mijn grootste passie was. Ik begon mijn dj-talent in de praktijk te brengen en ontwikkelde mijn gevoel voor muziek. En wat het belangrijkst was: ik paste de Vijf Pijlers van Duurzaam Ondernemerschap toe op mijn nieuwe carrière. 

Justin Bieber

Ik maakte een afspraak met Joeri Lodders, die een gerenommeerd managementbureau runt voor internationale artiesten. Een van zijn beroemdste klanten (en partner in het bureau) is de bekende muziekproducent Ferry Corsten, die met vrijwel iedereen in het circuit heeft samengewerkt, van Justin Bieber en Public Enemy tot The Killers en Nelly Furtado.

De muren van Joeri’s kantoor zijn bedekt met talloze platen, die voor een groot deel afkomstig zijn van Ferry. Als je in Joeri’s kantoor, de zetel van de muziekbusiness, zit, voel je je een beetje nederig. Ik had de afspraak met Joeri weten te regelen via vrienden die ik in de muziekindustrie had ontmoet, en Joeri was al op de hoogte van mijn achtergrond als ondernemer.

Hij nam me mee naar een grote ontmoetingsruimte, bood me een stoel aan en zei: ‘Sebastiaan, dank je voor je bezoek. Wat kan ik voor je doen?’

Ik antwoordde: ‘Joeri, je weet dat ik in de afgelopen maanden bezig ben geweest met mijn carrière als dj. Ik heb er veel over nagedacht en heb besloten dat ik een professionele carrière ga opbouwen.’

Huilen

Hij lachte zo hard dat hij ervan moest huilen

Joeri begon onbedaarlijk te lachen en hield dat zeker vijf minuten vol. Hij lachte zo hard dat hij ervan moest huilen. Uiteindelijk veegde hij de tranen uit zijn ogen en kreeg de controle weer terug.

‘Sebastiaan, alles spreekt tegen je,’ zei hij. ‘Het is echt een slecht idee om je als professioneel dj van bijna veertig met vrijwel geen ervaring te willen profileren bij fans.’ Vervolgens nam hij me onderzoekend op. Na een paar ogenblikken schudde hij zijn hoofd.

‘Maar weet je wat?’ zei hij. ‘Ik zal je helpen. Met alle steun en middelen die je om je heen hebt, weet ik zeker dat het je nog gaat lukken ook.’

En zo had ik vanaf de eerste dag van mijn nieuwe carrière een van de topmanagers in de business als een van mijn mentoren. Waarom? Niet omdat ik het geweldige idee had opgevat internationaal top-dj te worden, maar omdat ik de hele infrastructuur om me heen had om het tot een succes te maken.

Uber

Ik geef je nog een voorbeeld: Uber lanceerde een taxiapp in een tijd waarin al honderden anderen bezig waren met de ontwikkeling van een taxi-app. Maar vanaf het begin was het duidelijk dat Uber marktleider zou worden, omdat ze de sterkste investeerders hadden en over een uitstekend team beschikten. Ideeën komen en gaan, maar om ze te laten slagen moeten ze in de beste bodem worden geplant en worden gekoppeld aan mensen die weten hoe ze de Vijf Pijlers in de praktijk moeten toepassen. Dat is de sleutel tot de eerste pijler.

Ondernemers denken dat ze hun unieke concept moeten beschermen

De andere fout die ondernemers maken als ze hun ideeën uitvouwen, is dat ze denken dat ze hun unieke concept moeten beschermen door het geheim te houden. Vaak nemen mensen contact met me op omdat ze willen dat ik
hen begeleid, maar dan komen ze met de mededeling dat ze pas met me in zee willen als ik een geheimhoudingsovereenkomst teken over het idee voor hun nieuwe bedrijf.

Ik geef dan altijd hetzelfde antwoord: ‘Prima, we sluiten een deal. Ik teken de overeenkomst, jij vertelt me je idee. En als iemand me al heeft benaderd met een vergelijkbaar idee, betaal je mij honderdduizend euro.’ Niemand heeft me ooit een geheimhoudingsovereenkomst laten tekenen.

De reden hiervoor is wat de ‘wet van gelijke ontdekkingen’ wordt genoemd: diverse mensen over de hele wereld hebben min of meer hetzelfde idee. De Amerikaanse journalist Derek Thompson beweerde in 2012 in het tijdschrift Atlantic dat uitvindingen als de gloeilamp, de katoenzuiveringsmachine en de telegraaf niet door één persoon zijn uitgevonden.

Thompson citeert Mark A. Lemley uit een essay dat hij in 2011 op de Stanford Law School schreef met de titel The Myth of the Sole Inventor (de mythe van de enige uitvinder): ‘Innovatie is het gevolg van gelijktijdige uitvinding en steeds verdere verbetering, zelfs in het geval van essentiële uitvindingen.’

Musk

De eerste elektrische auto in de VS werd meer dan een eeuw geleden gebouwd

Het zou heel raar zijn geweest als Elon Musk met zijn idee had rondgelopen en tegen investeerders had geroepen: ‘Ik ga een auto ontwikkelen die op elektriciteit rijdt en niet op fossiele brandstoffen, maar ik wil dat jullie eerst deze geheimhoudingsovereenkomst tekenen.’ De eerste elektrische auto in de Verenigde Staten werd meer dan een eeuw geleden gebouwd. Oké, hij kon niet harder dan twintig en het was eigenlijk meer een elektrische wagon, maar toch. Musk was niet de eerste.

Paul Graham, medeoprichter van de startup-incubator y Combinator, beweerde in een blog: ‘Omdat een goed idee duidelijk moet lijken, ben je geneigd te denken dat je te laat bent als je het eenmaal in beeld hebt. Laat je hierdoor niet afschrikken. Je druk maken dat je te laat bent, is een van de tekenen die wijzen op een goed idee. Tien minuten internetten levert doorgaans het antwoord op. Zelfs als je iemand anders vindt die aan hetzelfde concept werkt, hoef je nog niet te laat te zijn.

Het komt maar hoogst zelden voor dat startups door concurrenten kapot worden gemaakt – dat is zo zeldzaam dat je die mogelijkheid bijna kunt uitsluiten. Dus tenzij je een concurrent tegenkomt die een soort ingebouwd beschermingsmechanisme heeft waardoor klanten niet voor jou zouden kiezen, moet je je idee niet van tafel vegen.’

Opsluiten

Ik ontmoet zo vaak mensen die met een idee komen voor een product of dienst, zich vervolgens opsluiten in hun kelder en de deur op slot doen, en dan weken of maanden achter elkaar doorwerken aan het verfijnen ervan. En als ze dan alles tot in de puntjes hebben uitgewerkt, komen ze tevoorschijn om hun idee als een cadeau aan de wereld te presenteren.

Maar dan blijkt dat eigenlijk niemand erin is geïnteresseerd, omdat de wereld tijdens hun eenzame opsluiting is veranderd en niemand het product waarmee ze komen nog nodig heeft. Is er een erger scenario denkbaar voor een ondernemer? Laat me je alsjeblieft voor dit noodlot behoeden.

Ik noem hier het voorbeeld waarover Malcolm Gladwell in 2004 in een artikel in de New Yorker schreef. In de jaren tachtig wilde Campbell’s met zijn merk Prego een spaghettisaus maken die kon wedijveren met de saus van Ragú. ‘Zowel bij Ragú als bij Prego streefden ze naar de pure spaghettisaus, en die moest dun en gemengd zijn, want zo maakten ze hem in Italië ook, was de achterliggende gedachte,’ schrijft Gladwell.

Maar marktonderzoeker Howard Moscowitz ontdekte na uitgebreid onderzoek zoek en enquêtes dat er behoefte was aan een compleet nieuwe categorie: extra dik. ‘In het volgende decennium zou die nieuwe categorie Prego honderden miljoenen dollars blijken op te leveren,’ schrijft Gladwell.

Duidelijk

Doe je huiswerk en wees duidelijk over je ideeën

Mijn advies aan iedere ondernemer luidt dan ook: doe je huiswerk en wees duidelijk over je ideeën. Als je open bent over je plannen, zullen mensen beter in staat zijn je te helpen slagen. Of ze zijn eerder geneigd te participeren. Neem Nike. Het bedrijf plaatst regelmatig een openbare kalender op zijn site waarop wordt aangekondigd wanneer nieuwe tennisschoenen, sneakers of andere artikelen op de markt komen.

Als ik Adidas of Puma ben, kan ik die schema’s ook lezen en in diezelfde week een beter geprijsd alternatief in elke categorie uitbrengen. Nike is echter zo krachtig dat het gerust zijn eigen beleid kan voeren, ongeacht wat de concurrentie doet.

Openbaren

In mijn nieuwe carrière als dj zet ik alles wat ik doe op mijn website, zoals de planning voor de producties die ik wil uitbrengen plus alle strategieën daarachter. Alles kan ook worden bekeken door mijn concurrenten. Het openbaren van dergelijke informatie zorgt voor twee dingen. Ten eerste versterkt het mijn veronderstelde leiderspositie bij het publiek.

Ten tweede heeft het een psychologisch effect op mezelf, het beïnvloedt hoe ik over mezelf denk en hoe ik tegen mezelf praat. Deze interne dialoog gaat ongeveer als volgt: ‘Wat ik doe, staat in het teken van bijdragen, daarom hoef ik me geen zorgen te maken over de concurrentie. Het is mijn doel om te leren, te groeien en in positieve zin invloed te kunnen uitoefenen.’

Onthoud dus dat ideeën waarvoor de tijd rijp is zich altijd zullen aandienen, en dat transparantie over jouw ideeën altijd de meeste kracht oplevert.

Dit is een fragment uit APK voor ondernemers van Sebastiaan Hooft (e-book)