Geen producten in de winkelwagen.
David Kellerman en Valerie Hirschhäuser bouwen sinds 2016 aan duurzaam theebedrijf Frank about tea. Hun thee halen ze uit Sri Lanka en Kenia, waar ze een nauwe band (‘fairchain’) hebben opgebouwd met lokale producenten. In Kenia bijvoorbeeld investeert Frank about tea 2 procent van zijn omzet in scholen om boeren op te leiden, tot nu toe doorliepen 150 boeren zo’n farmer field school. In Sri Lanka is de complete productie, inclusief verpakkingen en het bedenken van nieuwe thee-blends, geoutsourced. “Niet omdat dat goedkoper is, maar omdat we daar op die manier meer waarde kunnen creëren”, zegt Kellerman.
Frank about tea verkoopt via zijn website direct aan klanten, en levert zijn thee daarnaast aan bedrijven als PwC, de flexkantoren van Tribes en Van Lanschot. Maar het is nog altijd een bescheiden speler in een theewereld die wordt gedomineerd door vijf bedrijven.
Een daarvan, Unilever, zette zijn theedivisie met merken als Lipton en PG Tips in januari in de etalage. De verkoop moet ongeveer 6 miljard euro opleveren. Thee leverde Unilever vorig jaar 3 miljard euro omzet op, maar het Nederlands-Britse concern vindt de groei te traag. Tweederde van Unilevers thee bestaat uit zwarte thee, een dranksoort die minder hard groeit dan kruidenthee.
Alarmbellen
Door de verkoopplannen gingen de alarmbellen af bij Frank about tea. Als theeboeren het onder Unilever al slecht hebben, wat als de theetak wordt verkocht aan private equity of een ander bedrijf dat nog meer de bottom line als uitgangspunt neemt? Kellerman: “Dat betekent dat boeren die het nu al moeilijk hebben, het nog lastiger kunnen krijgen.” Kostenbesparingen worden immers meestal niet downstream, oftewel in het westen, gemaakt, vermoedt Frank about tea.
Kellerman en Hirschhäuser besloten een open brief te bezorgen bij Unilever-ceo Alan Jope, met daarin een symbolisch bod van 1 euro op de theedivisie. Om “een gesprek te starten” over wat er gebeurt na de verkoop van zo’n divisie. In de theeketen werken miljoenen mensen die de impact van zo’n verkoop aan den lijve ondervinden.
De theedivisie van Unilever is natuurlijk meer waard dan 1 euro, erkent Frank about tea, maar de overige 5,9 miljard euro zou moeten worden geïnvesteerd in een eerlijke prijs voor boeren. “We willen laten zien dat het betalen van 5 cent voor een theezakje eigenlijk niet de echte prijs is.”
Een ‘eerlijke’ prijs voor een zakje thee in de supermarkt zou ergens tussen de 7 en 9 cent zijn, stelt Kellerman. Frank about tea verkoopt zijn eigen thee trouwens voor 14 cent per zakje, wat vooral zou worden verklaard door een verschil in kwaliteit.
Je eigen prijs bepalen
Het ideale model voor de theewereld is “werken zoals we dat in het westen gewend zijn, zegt Kellerman. “Dat elke schakel zijn prijs kan bepalen, zonder druk van anderen. Als jij als ondernemer je product aan Albert Heijn zou verkopen onder de kostprijs, dat kan niet. Je moet een bepaalde mate van inkomsten kunnen genereren. Theeboeren hebben recht op een inkomen waarmee ze hun gezin kunnen onderhouden en kunstmest kunnen kopen.”
“We verafschuwen multinationals niet”, benadrukt Kellerman. “Schaal brengt ook complexieit met zich mee. Wij kunnen dit makkelijker doen omdat we kleiner zijn. Maar dat is ook onze rol. Om partijen als Unilever eraan te herinneren waarom ze ooit zijn begonnen. Anders word je een van de vele multinationals die puur en alleen focust op de bottom line.”
