Geen producten in de winkelwagen.
Via Management Team
Wat hebben Google, Amazon, GSM-antennemaker Fractus en Facebook gemeen? En nee, het is niet het voor de hand liggende antwoord dat ze allen heer en meester zijn op hun eigen markt.
Of wel, want dat enorme succes van deze en andere bedrijven die een hun markt definiëren, is gebouwd op dezelfde hoeksteen. Bescherming van het intellectueel eigendom met een patent en de succesvolle exploitatie van hun vinding.
En nog een opvallende overeenkomst tussen drie van de vier tech-grootmachten: Nu zij dominant zijn, vinden ze de bescherming van intellectueel eigendom eigenlijk veel minder relevant. Het zijn namelijk vooral kleine innovatieve bedrijven en startups die met een IP-portfolio in de aktentas zich meten met de gevestigde orde.
Alleen daarom al is het voor innovatieve bedrijven die nog geen wereldschaal hebben bereikt goed om even stil te staan bij het vastleggen van hun vindingen. Zes redenen om goed na te denken over de bescherming van een innovatie met een octrooi:
1. Een octrooi trekt financiers aan
Met patenten komt groeifinanciering dichterbij. Onderzoek onder Amerikaanse startups wijst uit dat tweederde van de gefinancierde starters de eigen patenten cruciaal noemt bij het aantrekken van kapitaal. Om het verschil nog duidelijker te maken: van alle startende bedrijven beschikt slechts 40 procent over een octrooi.
Van de gefinancierde bedrijven is 80 procent de trotse eigenaar van een geregistreerde vinding. Want financiers weten dat een bedrijf dat zijn eigen vindingen afdoende beschermt, een veel grotere overlevingskans heeft dan een bedrijf dat geen aandacht besteedt aan het valideren van het IP.
2. Beschermt tegen de wraak van uitgedaagden
Wie met een nieuw product de markt op gaat, merkt direct weerstand van de gevestigde partijen. Die zien hun lucratieve hegemonie doorbroken worden door een nieuwkomer die net even slimmer is. Met het volle gewicht van het legal department stort de gevestigde orde zich op de uitdager.
Bijna legendarisch is de aanval die de industrieel thermostaat-maker Honeywell op nieuwkomer Nest plaatste. Niet dat de internettechnologie van Nest op die van Honeywell leek, maar Honeywell gokte erop dat zij veel meer konden investeren in eindeloze rechtszaken dan hun innovatieve uitdager.
Nest had alles goed gepatenteerd – in die nieuwe thermostaat zitten circa 100 eigen en 60 vindingen in licentie – en voert tegen relatief lage kosten succesvol verweer. Google vond in die constructie het vertrouwen om Nest tegen luttele miljarden in te lijven.
3. Een octrooi voorkomt diefstal
Het kan verkeren in de wereld van de snelle technologische innovatie. Marktheerser Amazon was in 1999 nog niets meer dan een kleine startup. Met een briljant idee. Dat wel. Amazon had de ‘one-click’ koop-button ontwikkeld. En gepatenteerd. Binnen een maand na de toekenning van het tijdelijk alleenrecht daagde Amazon Barnes & Noble, gigant in de traditionele boekenwereld. Die had een vergelijkbare op Amazon geïnspireerde koopbutton, maar had deze niet gepatenteerd.
Amazon kreeg van de rechter het alleenrecht en bouwde het hedendaags online imperium op die koopknop. Nu Amazon zelf een positie heeft te verdedigen tegen innovatieve nieuwkomers, heeft het bedrijf zich aangesloten bij het koor van patent-criticasters.
4. Biedt de vrijheid om te ondernemen
Een andere partij die patenten verfoeit en zelfs stelt dat het innovatie hindert, is het alomtegenwoordige Google. Maar nog voordat Google als Google bestond – er was nog geen naam, geen website en geen financiering – hebben de oprichters een patent in licentie genomen. In ruil voor 336 miljoen dollar in aandelen heeft Google het exclusieve gebruiksrecht op een vinding van Stanford University. Zonder het page rank-patent zou Google gewoon een van die vele zoekmachines zijn gebleven.
5. Met één octrooi Europa en de wereld veroveren
Sommige vindingen veranderen de wereld in korte tijd. De consument smacht naar de toepassing. Maar die uitvinder die het antwoord geeft op een – vaak nog niet concreet gestelde – vraag, ontbeert vrijwel altijd de middelen en de productiecapaciteit om ons te bedienen.
Nu geen Amerikaans voorbeeld maar eentje uit ons eigen Europa, uit Spanje. Carlos Puente – één van de finalisten van het door het Europees Octrooi Bureau georganiseerde European Inventor Award editie 2014 – vond de GSM-antenne opnieuw uit. Toepassing van zijn vinding maakt alle smartphones een stuk kleiner en handzamer.
Maar hoe fabriceer je als startup 1,5 miljard antennes per jaar? Niet. Fractus – vernoemd naar de onderliggende fractal-wiskunde die in de antenne is toegepast – gaf zijn vinding in licentie uit aan vrijwel alle grote fabrikanten. Het was deze toepassing van de beschermde innovatie, die Fractus het gigantische mondiale marktaandeel van 90 procent bezorgde.
Toch is de wereld groot. Niet elke Nederlandse innovator heeft de ambitie om maar meteen de hele wereld te veroveren. Het slim managen van de octrooien kan de gewenste markten tijdelijk afschermen. Een bedrijf dat zich alleen op Nederland richt, heeft genoeg aan een octrooi dat alleen hier geldig is.
Maar zodra Europa de thuismarkt wordt, is er sinds kort het Unitary Patent. Hiermee is een vinding met één bureaucratische vingerbeweging beschermd in vrijwel de gehele Unie. Terwijl de procedure voor het verkrijgen van een patent eigenlijk niet wezenlijk anders is.
De kosten die het Europees Octrooi Bureau in rekening brengt voor deze grensoverschrijdende bescherming, zijn gebaseerd op de bescherming in vier landen. Daarmee is deze optie zo’n 70 procent goedkoper dan bescherming in alle afzonderlijke landen.
6. Octrooien zijn de basis onder een toekomst
Ruwweg de helft van alle maak- en dienstverlenende bedrijven gebruikt technologie van anderen. Zij shoppen in bestaande uitvindingen en toepassingen n integreren die in hun eigen producten en diensten. Uiteraard tegen een passende vergoeding. Verrassend vaak – in bijna 15 procent van de gevallen – is de technologie afkomstig van een startup. Het uitgeven van eigen vindingen in licentie is een bestaansgrond.
Maar soms wordt de hele startup aangekocht. Dat is immers bron van de nieuwe ontwikkelingen. Zo betaalde Google grif 3,2 miljard dollar cash voor de thermostatenbouwer Nest. Naast het potentieel van de slimme thermostaat als breekijzer voor het internet of things was vooral het portfolio van patenten het aas waarin Google hapte.
De waarde van de vindingen – en die waarde is er alleen als de technologie beschermd is – is vaak de driver voor een succesvolle beursintroductie. En soms zelfs voorwaarde. Facebook kocht in de aanloop 1.400 patenten van AOL en IBM. Vooral om potentiële aandelenkopers te overtuigen dat alle technologie die het bedrijf gebruikte ook daadwerkelijk het eigendom van Zuckerberg en de zijnen was.
Pas waardevol indien beschermd
Bedrijven die inzetten op research and development – startend of gevestigd – moeten beseffen dat innovaties en de toepassingen daarvan pas waardevol worden als zij beschermd zijn. Tot die tijd zijn ze een filantropische bijdrage aan de voortuitgang.
