Geen producten in de winkelwagen.
Jeff Bezos wordt woensdag samen met Mark Zuckerberg (Facebook), Tim Cook (Apple) en Sundar Pichai (Google) tijdens een hoorzitting van het Amerikaanse Congres aan de tand gevoeld over de vermeende dominantie van zijn bedrijf.
De rijkste man op aarde deelde alvast de speech waarmee hij zijn ondervraging zal aftrappen (ook Zuckerberg deed dat). In dat verhaal bewandelt Bezos een dunne scheidslijn. Enerzijds hamert hij op het succes van zijn bedrijf en de enorme – en volgens hem natuurlijk positieve – impact die dat heeft op de wereld. Tegelijk probeert hij Amazon kleiner voor te stellen, door het te positioneren als slechts een van de spelers in een wereldwijde vechtmarkt.
Persoonlijk
Bezos begint zijn verdediging naar goed Amerikaans gebruik met een paar persoonlijke en inspirerende anekdotes. Daarin beschrijft hiij onder meer hoe zijn tienermoeder om te kunnen studeren baby-Bezos meenam naar haar colleges op de universiteit. En hoe hij door zijn toenmalige baas werd gewaarschuwd om zijn goedbetaalde baan te verruilen voor de destijds nog vage belofte van ‘het internet’. ‘Het voelt als gisteren dat ik zelf pakketjes naar het postkantoor bracht, terwijl ik droomde dat we ooit een vorkheftruck zouden kunnen veroorloven’, blikt Bezos terug op zijn beginjaren als garage entrepreneur.
De vorkheftruck-droom van Bezos groeide uit tot een bedrijf met een omzet van 280 miljard dollar. De onstuimige groei – het bedrijf nam alleen al tijdens de coronacrisis 175.000 mensen aan – riep bij Amerikaanse volksvertegenwoordigers de vraag op of Amazon en andere techreuzen niet te groot en machtig zijn geworden.
Kritiek
Critici wijzen er bijvoorbeeld op dat Amazon voorrang geeft aan verkopers die ook andere Amazon-diensten afnemen, zoals cloud-opslag of logistieke afhandeling. Ook zou het algoritme van Amazon het verkopers lastig maken om buiten Amazon lagere prijzen te hanteren, wat de groei van concurrenten kan afremmen. Als werkgever oefent Amazon invloed uit op een groep van 840.000 werknemers. Een aantal daarvan stelt dat het bedrijf de roep om meer maatregelen tegen het coronavirus de kop probeerde in te drukken.
Met deze zes argumenten dient Bezos zijn criticasters van repliek:
1. Klanten houden van het bedrijf
80 procent van de Amerikanen heeft een positief gevoel over Amazon, schept Bezos op over ‘onafhankelijke steekproeven’. Het bedrijf kan zich volgens hem qua vertrouwen meten met het leger, die andere significante speler in de Amerikaanse samenleving. Bezos wijst ook op een lijst van zakenblad Fortune met meest bewonderde merken, waar Amazon na Apple dit jaar op plek twee eindigde.
2. Retail is geen winner take all-markt
Bezos zet Amazon af tegen de wereldwijde, ‘extreem competitieve’ retailmarkt. Amazon claimt ‘maar’ 1 procent van de 25 biljoen dollar omzet die daarin omgaat, en is goed voor ‘minder dan 4 procent’ van de retailmarkt in de VS. ‘In tegenstelling tot sectoren die winner-take-all zijn, is er in retail ruimte voor vele winnaars’, zegt Bezos met een impliciete verwijzing naar sociale media-diensten, maaltijdbezorgers en andere bedrijfstakken waar de grootste speler er met verreweg de meeste omzet vandoor gaat.
Amazon neemt het in de VS op tegen spelers als Target, Costco, Kroger en Walmart. Die laatste is nog altijd twee keer zo groot als Amazon, haast Bezos zich te melden. Die grote retailketens zouden met hun grote aantal fysieke winkels in het voordeel zijn bij het afhalen en retourneren van online bestellingen.
3. Ondernemers gaan ook zonder Amazon online
Onder invloed van de coronapandemie gaan veel meer bedrijven online. Zij kiezen daarbij ook voor diensten als e-commerceplatform Shopify en bezorgdienst Instacart. Zo bereiken zij hun klanten directen en omzeilen ze Amazon, stelt Bezos.
Maar hoe je ‘online’ en ‘offline’ ook combineert, uiteindelijk vechten we allemaal om dezelfde klanten, zegt de ondernemer. ‘De enige echte constante factor is de behoefte aan lagere prijzen, een betere selectie en meer gemak.‘
4. Het succes van Amazon stuwt andere bedrijven op
Het besluit in 1999 om derde partijen toe te laten tot Amazon, en daarmee te laten concurreren met eigen producten, was binnen het bedrijf een ‘extreem controversieel’ besluit, zegt Bezos. Maar op de lange termijn zou het goed zijn voor de keuzevrijheid van klanten, bepaalde hij. Oftewel, het toelaten van derde partijen zou meer tevreden klanten opleveren, wat zo’n beetje de belangrijkste pijler is in de ondernemersfilosofie van Bezos.
Bij elkaar 1,7 miljoen externe aanbieders zijn inmiddels goed voor 60 procent van alle (fysieke) producten die verkocht worden op Amazon, vertelt Bezos woensdag in de hoorzitting. Van die groep behaalde 200.000 bedrijven vorig jaar meer dan 100.000 dollar omzet via Amazon. En de verkopen van derde partijen groeien harder dan Amazons eigen retailafzet. ‘We namen aan dat het geen zero sum game was. En we kregen gelijk – de hele taart groeide.’
De groei van Amazon als marktplaats droeg bij aan het succes van andere marktplaatsen zoals eBay, Etsy en het Chinese Alibaba en het Japanse Rakuten, stelt Bezos. ‘Deze marktplaatsen maken de concurrentie in retail nog intenser.’
5. Werknemers en aandeelhouders zijn bij Amazon beter af
Van alle bedrijven in de VS heeft Amazon het afgelopen decennium de meeste banen gecreëerd, zegt Bezos. Die werknemers verdienen in de VS minimaal 15 dollar per uur, twee keer zoveel als het karige minimumloon dat momenteel van kracht is in het land van president Trump. Bezos stelt dat winkelketens Target en Best Buy 15 dollar als ondergrens hebben omarmd na een oproep van Amazon.
Meer dan 80 procent van de aandelen van Amazon zijn in handen van ‘buitenstaanders’, zoals pensioenfondsen en indexfondsen die geld beleggen voor particulieren. Voor die aandeelhouders generereerde Amazon de afgelopen 26 jaar een biljoen dollar aan waarde, rekent Bezos voor.
6. Grote bedrijven zijn net zo hard nodig als kleine
‘Ik houd van garage-ondernemers – ik was er zelf een’, zegt Bezos. ‘Maar net zoals de wereld kleine bedrijven nodig heeft, zijn er ook grote bedrijven nodig. Er zijn dingen die een klein bedrijf simpelweg niet kan doen. Het kan mij niet schelen hoe goed je als ondernemer bent, je bouwt geen – geheel van koolstofvezel gemaakte – Boeing 787 in je garage.’
Dankzij zijn schaal kan Amazon volgens Bezos ‘betenisvolle impact’ maken op uitdagingen zoals klimaatverandering. Zoals de bestelling van 100.000 elektrische bezorgwagens die Amazon plaatste bij automaker Rivian, en de belofte om twee miljard dollar te storten in een klimaatfonds.
Inspectie
Bezos stelt tot slot dat Amazon, net als andere grote bedijven of overheden, vooal goed moet worden geïnspecteerd – en dat zijn bedrijf daar ‘met vlag en wimpel’ voor zou moeten slagen. Of die inspectie strenger zal worden, zal wellicht blijken na de hoorzitting deze week. Aan de voorbereiding zal het niet liggen: de commissie die de hoorzitting uitvoert vroeg 1,3 miljoen documenten op bij de vier bedrijven die nu worden gegrild.
Foto: George W. Bush Presidential Center | Flickr / CC BY-NC-ND 2.0
